Noodkreet tegen een verhardende samenleving
Alex Boogers schrijft op zijn site over de achtergrond van zijn
korte roman Wanneer de mieren schreeuwen:
een puberjongen luisterend naar de naam Sedar Socrates Soares gooit op 1
februari 2003 op een parkeerdek in Rotterdam een sneeuwbal naar een sportwagen
en wordt vervolgens doodgeschoten. De moordenaar is nooit gevonden. Dit brute
misdrijf greep Boogers zozeer aan dat hij er een boekje over wilde schrijven.
Dertig jaar geleden had hij zelf het slachtoffer kunnen zijn, nu zou het zijn
zoontje kunnen treffen. Dit verhaal is
gebaseerd op een ware gebeurtenis staat er dan ook in het begin van het
boek te lezen.
Het verhaal begint overtuigend met een lezing die Alex Boogers
gaat geven op een school. Die gaat weer over boksen, schrijven en succes hebben.
Hij heeft er al zoveel over gesproken dat hij op het thema kan variëren. Hij
zit die ochtend in een taxi en is, zoals gebruikelijk, rijkelijk vroeg. Tijd de
taxichauffeur Gabriel Rivalo - die van zijn eigen leeftijd is, zo’n 38 jaar
oud, maar ouder ogend - zijn verhaal te laten doen. Dat gaat over de moord op
zijn neef Socrates, tien jaar geleden, waarmee hij nog steeds in zijn maag zit.
Gabriel en zijn familie was afkomstig van Kaapverdië en
vormen in Rotterdam een hechte gemeenschap. Als het ene gezin naar een andere
wijk verhuist, gaat het andere gezin mee. Hij is, wellicht ook omdat ze allebei
geen vader hebben, erg begaan met zijn twaalf jaar jongere neef, een benadigd voetballertje,
die inmiddels tot een puber was uitgegroeid tot hij op een fatale avond bij
metrostation Slinge in Rotterdam het leven liet.
Het verhaal van de moord valt samen met het drama van het
ruimteveer Columbia, die voor de landing uiteenspatte waarbij twee vrouwen en vijf
mannen om het leven kwam.
De titel verwijst naar een kluizenaar die in zijn grot zo
verstild raakt dat hij de mieren kan horen schreeuwen. Ook Gabriel raakte door
de moord overgevoelig voor geluiden van buitenaf.
Door het aangrijpende verhaal van Gabriel wijzigt Boogers
zijn lezing. Hij vertelt het verhaal van Gabriel en dat komt hem, na aanvankelijke
twijfel bij leerlingen en leraren of het wel goed ging met de spreker, op veel
waardering te staan.
Het verhaal zelf, dat in vrij korte zinnen verteld wordt als
venijnige stoten van een bokser, is helaas nogal warrig. Boogers blijft steeds
maar heen en weer schakelen tussen tussen de verschillende personen zoals Maria
de moeder van Socrates, Janice de zus van Socrates, Rina de vrouw van Gabriel
en de voetbal. Ergerlijker is het dat het fatale incident steeds weer wordt
uitgesteld.
Het boek, zo las ik op het eind, blijkt gebaseerd op het
verhaal Ziel dat ter gelegenheid van de Week van Rotterdamse Boek in 2010
verscheen. Dat verklaart wellicht de nogal rommelige vorm. Als om het boekje
wat meer body te geven worden er af en toe cursieve teksten ingevoegd zoals De spits is een eenzame wolf, Geweld lost niets op of Er wordt altijd jacht gemaakt op de spits…
Hoewel de zaak Soares nog altijd in duisternis gehuld is en
het ook om een verkeerd gerichte afrekening zou kunnen gaan, stelt het verhaal
de vraag weer naar het voorkomen van zinloos geweld en de frustraties die in de
samenleving op anderen worden uitgeleefd. Zolang onze maatschappelijke verhoudingen
gebaseerd blijven op concurrentie en uitbuiting, komen we daar niet gemakkelijk
van af, dunkt me.
Op zijn site maakt Boogers melding van een gratis ebook, in
pdf of in epub, als ‘Een incident dat in een verhardende samenleving voortrolt,
en steeds zal terugkeren in een andere omgeving, tegen een ander decor, met een
andere omstandigheid, en waar ik niets tegenover kan stellen dan een verhaal.’ Hier te lezen. Hij hoopt dat zijn
noodkreet doorklinkt als hij de digitale versie van het verhaal gratis beschikbaar
stelt. Het downloaden kan nog tot morgen, las ik op Twitter.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten