Intens drama over huwelijksperikelen
Ingmar Bergman (1918-2007) zette zich af tegen de
oppervlakkige Amerikaanse filmproducties en wilde worstelingen laten zien met
existentiële thema’s. Dat maakt zijn films soms wat zwaar aan de hand, al
begint Scènes uit een huwelijk fris
en fruitig.
Johan en Marianne laten zich interviewen nadat ze met hun
twee dochters op de foto zijn gegaan. Beiden moeten ze iets over zich zelf
vertellen. Johan (42) blaakt van zelfvertrouwen. Hij blinkt uit, niet alleen
als hoogleraar en vader maar zelfs op het gebied van de liefde. Marianne (35) weet
niet goed wat ze daaraan moet toevoegen. Het stel is tien jaar getrouwd. Het
was geen liefde op het eerste gezicht. Marianne was al eerder getrouwd en
scheidde na een miskraam. Ze hertrouwde binnen een half jaar. Het huwelijk is
harmonieus. Ze zegt dat een gebrek aan problemen ook gevaarlijk kan zijn.
Tijdens een etentje met hun vrienden Peter en Katarina leest
Johan voor uit het interview.
Peter is mede door de drank loslippig over zijn relatie met
Katarina, die dat niet op prijs stelt. Ze strijden openlijk over hun relatie
terwijl Johan en Marianne zwijgend toeluisteren. Als marsepeinen figuren, zegt
Peter. Hij haalt August Strindberg aan over haat tussen echtelieden.
Later verontschuldigt hij zich tegen Johan.
Als hun vrienden vertrokken zijn, praten Johan en Marianne
na over vreemd gaan. Johan heeft daar geen enkele behoefte aan, zegt ie. De
volgende ochtend spreken ze over een gepland bezoek aan de moeder van Marianne.
Ze heeft daar weinig zin in en belt haar moeder op. Als die echter vertelt dat
er een tante komt die hen graag wil zien, bindt Marianne tot leedvermaak van Johan
in.
Johan praat op zijn werk met zijn assistente over zijn
gedichten, psychotherapeute Marianne met een oudere vrouw die wil scheiden
omdat ze nooit liefde in haar relatie ervaren heeft. Na een voorstelling van
Ibsen heeft Johan geen energie meer om te vrijen. Later vertelt hij Marianne
dat hij al enige jaren een verhouding heeft met tolk Paula (23) en dat hij de
volgende dag een half jaar met haar naar Parijs gaat, maar dat hij financieel
alles geregeld heeft. Hij was de oude routine met familiebezoekjes zat. Ze
beleven een onrustige nacht. Tijdens het afscheid zegt Marianne dat ze al die
oude routines graag overboord zet om de relatie te behouden. Als Johan weg is
belt ze haar vrienden Fredrik en Birgit, maar die waren al op de hoogte.
Marianne is furieus.
Johan komt na verloop van tijd bij Marianne op bezoek. Hij
vertelt dat hij hoogleraar kan worden in Cleveland. Paula heeft inmiddels een
baan in Londen. Marianne wil scheiden. Ze heeft een relatie met haar psychiater
maar de seks is niet geweldig. Hoewel ze graag met Johan wil vrijen, zegt haar verstand
dat ze dat beter niet kan doen. Ze leest hem voor uit haar dagboek over haar
gehoorzaamheid als kind en haar seksuele lust als puber. Ze wilde actrice
worden en deed zich sinds die tijd anders voor dan ze was.
Het laatste gedeelte gaat over het gesteggel tussen de twee
rond de scheiding op het kantoor van Johan. Helaas heeft dat niet meer de
frisheid van het begin. Verwijten gaan heen en weer, gevoelens komen en gaan. Marianne
zegt altijd tegen haar cliënten dat ze niet met hun ex moeten debatteren, maar
zelf maakt ze die fout ook. In de blokhut van Fredrik praten ze verder. Johan
wil dat Marianne haar feministische gedachten opzij zet. Na een nachtmerrie
ontspant ze in de armen van Johan.
Het is opvallend dat de dochters, behalve in het begin voor
een foto, in de film niet aanwezig zijn. Het verhaal spitst zich volledig toe
op de echtelieden. Liv Ullman en Erland Josephson spelen die rollen met verve.
Hier
het fragment waarin Marianne Johan voorleest uit haar dagboek en hij in slaap
valt. Heel mooi, zelfs en misschien juist in het Zweeds.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten