Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 5 november 2013

Huub Oosterhuis over Arthur, koning van een nieuwe wereld, VPRO-Boeken, 3 november 2013



De net tachtig jaar geworden Huub Oosterhuis schreef Arthur, koning van een nieuwe wereld op grond van eerdere flarden en zegt dat de mythe de Westerse literatuur heeft beïnvloed. Tegelijk komt de biografie De paus van Amsterdam van Marc van Dijk over hem uit.

Hoe is dat? vraagt Wim Brands.
Beetje snel, antwoordt Oosterhuis, die graag nog een paar goede gedichten hoopt te schrijven.

De rode draad in de biografie, zegt hij, is zijn fascinatie in de loop van tachtig jaar voor de katholieke kerk waarin hij geboren is. Zijn dichterschap kronkelt daar doorheen. Hij is een functioneel dichter geworden nadat het Latijn, de taal van de kerk, niet meer begrepen werd. Met AJC-jongeren zong hij eind jaren vijftig liederen waarop hij nieuwe teksten had gemaakt. Zo argeloos, zegt hij, is het begonnen. Het omzetten van bijbelteksten in gedichten die weerklank vonden bij een breed publiek, is zijn levenswerk geworden. 

Brands refereert aan de dichtbundel Uittocht (1961) waarmee zijn carrière begint. Het titelgedicht gaat over sneeuw die vandaag nog niet smelt. Oosterhuis zegt dat het een echt gedicht was. Hij leest voor uit Wijk aan zee, dat teruggaat op een jeugdherinnering aan zijn vader met wie hij zich verbonden voelde en die in 1966 op 61 jarige leeftijd veel te vroeg stierf.

Hij kent veel gedichten uit zijn hoofd, vooral van andere dichters zoals Lucebert. Spontaan reciteert hij:

overhandig mij brekend
je peilloze bloem je kus

als een dar dolzinnig drijf ik
op het aquarel van de dorst

van oe en a staat je ruimte
door mijn hijgen verzadigd

van stijgen en ademhalen
is opgestapeld mijn lichaam

en de stem hij dartelt en klapwiekt
als een donkere boom aan de bron

hoor dan met uw handen haast dan uw hartslag
ik ben een donkere droom in de zon
ben de omarmende honderdman
ben een wenk in de wolken

Oosterhuis noemt dit gedicht de gebeurtenis van de eeuw, een bezwerende uiting van grote liefde, gemaakt door een grillige, ongelovige mysticus.

Brands gaat terug naar zijn veertiende levensjaar toen hij bijna zijn nek brak en een acute beenverlamming opliep die wonderwel genas, maar schrik, pijn, angst en een overlevingsdrang veroorzaakten. Hij zou verder moeten in een wagentje.
Oosterhuis leest een gedeelte voor uit een gedicht dat begint met Hoe lang nog, vroeg ik de dokter.

Brands haalt de mooie strofe de last van het gered zijn eruit en vraagt Oosterhuis wat hij daarmee bedoelt.
Dat het een hele verantwoordelijkheid is, dat nieuwe leven. Hij vraagt zich nog steeds af wat het inhoudt, solidair zijn, het beste eruit halen, niet zomaar een eind weg leven, zonder vervoering, verlangen, liefde, woorden.

Brands denkt dat het cynisme al gauw op de loer ligt, maar Oosterhuis kent dat niet en laat kritiek van anderen, zoals in 1976 van Komrij, van zich afglijden. Dat kon omdat velen zich elke week weer aan zijn teksten laven. Oosterhuis zegt dat de kritiek zijn leven niet beïnvloedde. Het was een literair spel, waar hij buiten stond. Hij had een functie, moest verder.

Geen woord over de kritiek op Oosterhuis. Ook die van Ton van der stap over zijn vermeende maoisme komt niet aan bod. Brands noemt Van der Stap alleen in verband met de kritiek van Komrij.

Oosterhuis leest een gedicht met de strofe – In het leven na de dood dat ik liefheb over een auto ongeluk, dat hem de nodige breuken opleverde en glas in zijn oog, maar waarom hij nogal laconiek is omdat het niet dodelijk was.

Tot besluit leest hij uit Arthur, koning van een nieuwe wereld.
Brands zegt daaraan voorafgaande dat we die nooit zullen bereiken.
Oosterhuis antwoordt dat je dat niet weet, waarop Brands weer zegt dat hij dat een goeie vindt.  
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten