Het failliet van de liberale democratie en de middenklasse
Chris Kijne noemt Saskia Sassen, die van Nederlandse afkomst
is, een van de meest geglobaliseerde personen. Zij woont in New York en Londen
en reist de hele wereld af. Zelf noemt ze zichzelf een nomade, iemand die
ergens haar tent opslaat, het liefst in een café, waar ze naar de mensen kijkt
die voorbij lopen.
Kijne vraagt haar naar de week in Manhattan na orkaan Sandy.
Sassen zat drie dagen zonder stroom, terwijl de stad onder
water stond. Het was kamperen in je eigen huis.
De global cities lijken op elkaar, zegt Kijne, ze hebben een
rijk financieel centrum en arme wijken aan de randen.
Wall Street had als eerste weer stroom, zegt Sassen, terwijl
armere delen, zoals in New Jersey vergeten werden. Dit illustreert het failliet
van de liberale staat, een product van de middenklasse die zijn invloed
verliest ten gunste van de mondiale elite. In China is er een
migrantenpopulatie van tweehonderd miljoen mensen die huisvesting in de slums
eist.
Kijne brengt het gesprek terug naar de situatie in
Nederland. Sassen is niet zo precies op de hoogte van onze situatie, maar weet
wel dat, net als elders in de wereld, de immigranten, de arbeidersklasse en de
jongeren uit de middenklasse het hardst door de economische crisis getroffen
worden. De technologie neemt hun werk over en de staat trekt haar handen af van
de werklozen.
Kijne zegt dat de laagstbetaalden en de immigranten hier
tegenover elkaar stonden.
Volgens Sassen leeft bij de onderklasse het idee dat hun
banen door immigranten worden ingepikt. Ze hanteren daarbij een nationalistisch
vocabulaire dat nergens meer op gebaseerd is, aangezien de nationale staat aan
macht heeft ingeboet. Het is slechts versiering.
De keizer heeft geen kleren meer aan, lacht Kijne
De liberale staat was een middenklasse project, zegt Sassen,
dat inmiddels failliet is. De klasse is er een van consumenten geworden tussen
de mondiale elite en de arme arbeidersklasse. Ze hebben zich machteloos
gemaakt.
De democratie was gebaseerd was op de middenklasse. Door de
mondialisering wordt de controle minder en de invloed van de uitvoerders zoals
ministers groter, aldus vat Kijne de gedachtegang van Sassen samen. De politici
faciliteren als het ware de mondiale elite.
De liberale democratie is gecorrumpeerd, zegt Sassen, hoewel
ze vreest daarmee kijkers tegen het hoofd te stoten. Ze noemt als voorbeeld dat
bij de laatste Amerikaanse presidentsverkiezingen de stemmachines werden
geleverd door het bedrijf van de zoon van Mitt Romney. De kiezers konden niet
controleren op wie ze hadden gestemd. Zoiets werkt fraude in de hand.
We hebben de liberale democratie echter wel nodig om verder
te internationaliseren. Door thema’s aan te pakken als de klimaatsverandering,
de honger in de wereld of de mensenrechten kan de politiek weer terrein winnen.
Sassen geeft als voorbeeld dat Merkel besloot de Duitse kerncentrales te
sluiten na de ramp in Fukushima. Op die manier vinden we het democratische
project weer opnieuw uit.
Hier de site van Saskia Sassen met meer publicaties.
Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.
BeantwoordenVerwijderen