De valkuilen van de macht
Karel begint met de volksvreugde in Amerika na de
verkiezingsoverwinning van Obama in 2008. Daarna bleef het helaas lang stil.
Karel laat zien wat er in vier jaar allemaal mis ging. Hij praat daartoe met de
innerlijke kring rond Obama en met journalisten. Zo zegt politiek analist
Richard Wolffe dat na de zege een beschermende deken over de president heen
viel. Obama realiseerde zich dat alles anders zou worden.
Speechschrijver Adam Frankel zag al zijn vrienden terug in
de Oval Office. Zijn vriendin Katie was secretaresse. Monica Sutphen,
plaatsvervangend stafchef van het witte huis, spreekt van een gevoel van
pionieren, Steve Rattner, adviseur voor de auto industrie, zag een nieuwe
generatie aan de macht. Campagneleidster Patty Solis Doyle zag allerlei jonge
mensen uit de provincie binnenkomen, net als Obama gewoon in spijkerbroek.
Volgens Ryan Lizza van The New Yorker was het alsof Obama niet kon geloven dat
hij in de politiek zat.
Jodi Kantor, correspondent van de NYT in Washington, zegt
dat het begin van het presidentschap een venster is maar dat dat snel
dichtklapt. Wolffe spreekt van een zware verantwoordelijkheid, Frankel van
compromissen die gesloten moeten worden. Peter Baker, Witte Huis correspondent
van de NYT, zegt dat er een kloof is tussen kandidaat zijn en president zijn.
Volgens Sutphen benoemde Obama oud ministers om de
onervarenheid te compenseren.
Gregory Graig, adviseur van het Witte Huis inzake
Guantanamo, vond dat geruststellend. Ook de harde kern David Axelrod en Robert
Gibbs kwam mee. Vice-president en mensenmens Biden wist welke rol hij moet
spelen. Men was verbaasd over de benoeming van Rahm Emanuel als stafchef.
Wolffe zegt dat Obama sterker in zijn schoenen wilde staan met iemand die zaken
voor elkaar wist te krijgen. Scott Wilson, Witte Huis correspondent van de
Washington Post, zegt dat het een slimme zet was omdat Emanuel Washington goed
kende.
Elke ochtend om half acht was er stafoverleg. Obama had zes
prioriteiten; de economische crisis aanpakken, de gezondheidszorg hervormen,
het vredesoverleg tussen Israel en de Palestijnen op gang brengen, het
beëindigen van de oorlog in Irak, de troepen uit Afghanistan, het sluiten van Guantanamo.
De volgende dag ondertekende Obama al een besluit dat hij de basis binnen een
jaar ging sluiten.
Volgens Lizza stonden de idealisten tegenover realisten als
Emanuel. De pers bekritiseerde Obama dat hij het opnam voor terroristen. Hij
wilde ze vrijlaten, maar wat moest er gebeuren met gevangenen die niet naar hun
land terugkonden? Het congres werkte niet mee. Men wilde het Obama moeilijk
maken.
In het Midden Oostenconflict veroordeelde Obama het
nederzettingsbeleid vna Israel. Gezant George Mitchell reisde meteen af en
hoopte dat Netanyahu de twee statenoplossing zou accepteren. Men stopte eerst
de bouw van nieuwe nederzettingen, maar op het laatste moment werd dat toch
weer afgeblazen. De Palestijnen haakten daardoor af.
Wolffe was geschokt dat Obama in 2009 de Nobelprijs voor de
Vrede kreeg. Obama liet zich voorlichten over Afghanistan, wilde weg met het
drama Irak en ook Vietnam in zijn achterhoofd. Biden kreeg tijdens een diner in
Kaboel ruzie met Karzai. De situatie was erger dan gedacht. Het leger en
Clinton wilden meer troepen naar Afghanistan. Een generaal uitte kritiek en
werd door Obama ontslagen. De problemen stapelden zich op. Sutphen snapte niet
dat Obama ontspannen kon blijven. Hij haalde zelfs hamburgers voor iedereen.
Larry Summers moest de motor zijn achter het economisch
herstel. De auto industrie was ingestort en veel banen raakten verloren.
Summers stond tegenover Emanuel. De machtsstrijd kostte veel energie. Obama
strafte niemand voor de bankencrisis, legde adviezen naast zich neer, dacht
vergeefs dat de Republikeinen zouden instemmen met stimuleringsmaatregelen voor
de economie.
De hervorming van de gezondheidszorg, het vlaggenschip van
Obama, mocht niet teveel geld kosten, maar, zegt Wolffe, Obama was koppig en
ambitieus. De Tea Party vocht het wetsvoorstel aan. Volgens Henry Waxham,
voorzitter van de hervormingscommissie, werd die groot met hun verzet tegen
staatsbemoeienis. Sarah Palin stookte het vuurtje nog eens op. De Republikeinen
wilden Obama kapotmaken. Wolffe zegt dat Obama woedend was. Tegelijk zette zijn
samenwerking met de Republikeinen om de wet er toch door te krijgen, kwaad
bloed bij de Democraten. Twee maanden later kwam eer een wet, maar de
hervormingen bleven achter.
Begin november 2010 eindigden de tussentijdse verkiezingen
catastrofaal voor Obama. De Tea Party triomfeerde. Obama dacht zelf dat het aan
de communicatie lag. Graig vond hem een slecht communicator. De presidentsvrouw
is het meest invloedrijk, zegt Tom Daschle, Democratisch senator. Michelle kreeg
een aanvaring met Gibbs over een artikel in een Franse krant waarin ze gezegd
zou hebben dat leven in het Witte Huis een hel was. Gibbs kreeg het verhaal uit
de wereld, maar Michelle was niet tevreden. Er heerste een verdeelde, giftige
sfeer. Volgens Lizza zag Obama in dat hij het fout deed. Hij stuurde Emanuel
weg, ook vanwege de onenigheid tussen hem en Michelle. Vervolgens stapten ook
anderen op. Obama vroeg Mitchell zijn ontslag aan te houden. Inmiddels was Bin
Laden gevonden in Pakistan. Tijdens het correspondentendiner in het Witte Huis
werd de operatie uitgevoerd. Baker verbaasde zich erover dat Obama nog grappen
kon maken, bijvoorbeeld over de aanwezige
televisiepersoonlijkheid Donald Trump die zijn
geboortebewijs in twijfel trok. Na middernacht verzamelde men zich in de
Situation Room. Om zes uur kwam de bevestiging dat Bin Laden gedood was. De tv
show van Trump werd onderbroken voor de persconferentie van Obama. Lizza zegt
dat die het begin inluidde voor de campagne voor de herverkiezing. Obama
beloofde de troepen weg te halen uit Afghanistan en nam het op voor Israël in
het conflict met Iran.
Kantor had zich de veranderingen anders voorgesteld. Er
waren veel banen verloren gegaan en veel Amerikanen leefden onder de
armoedegrens. Voor het eerst was de kredietwaardigheid afgenomen. Daschle
bemerkte frustratie. Obama kreeg een ruggesteuntje van het Hooggerechtshof dat
zijn wet op de hervorming van de gezondheidszorg goedkeurde. Baker zegt dat hij
in de tweede termijn kan doorpakken. Temeer omdat de Republikeinen in een
crisis verkeren. Volgens Solis Doyle mag men Romney niet. Lizza denkt dat de
verkiezingen weer net zo spannend worden als in 2000. Baker zegt dat Obama
helaas zijn naam niet mee heeft. Veel Amerikanen vinden hem nog steeds een mysterie.
Dat geldt niet voor de vaste fotograaf, die zegt dat Obama zichzelf is en vaak
grappen maakt. Hij vindt het het leukst om Barack en Michelle samen op de foto
te nemen, bijvoorbeeld tijdens de Democratische Nationale Conventie in North
Carolina waar Four More Years gescandeerd wordt.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten