Deur geopend voor gelijke berechtiging mens en dier
De documentaire Unlocking
the cage gaat over de strijd om gelijke rechten voor hoger ontwikkelde diersoorten
als apen, olifanten en walvisachtigen. Advocaat Steven Wise zette na het lezen
van het boek Animal liberation (1975)
van Peter Singer - die in 2011 geportretteerd werd door Kira Strobbe - zijn praktijk om in een actiecentrum om vrijheid
en respect voor de persoonlijke integriteit van een viertal apen voor elkaar te
krijgen. Na het lezen van Animal
liberation ging Wise lezingen geven om een deur te openen in een kwestie
die nog zonder precedent was. Onder de naam Nonhuman Rights Project (NRP) werkte
hij met zijn staf samen om een betere behandeling te krijgen voor de
chimpansees Tommy, Kiko, Hercules en Leo.
Chris Hegedus en D.
A. Pennebacker beginnen aan het eind als Wise in oktober 2014 voor de rechter in
Albany, New York staat om zich te verweren tegen de negatieve uitspraak om een
goede behandeling van Tommy af te dwingen. Vanaf dat moment gaat men drie jaar
in de tijd terug waarin men hard werkt om de rechtszaken voor te bereiden. De
overtuiging om het dier als een rechtspersoon te zien is daarbij leidinggevend.
Wise laat zich voorlichten over de ontwikkelingsmogelijkheden van chimpansees
en bezoekt verschillende locaties waar men chimpansees gehuisvest heeft, op een
goede maar ook op een slechte manier. In de documentaire Het chimpansee complex (2014) van Marc Schmidt werden daar ook al
harde noten over gekraakt.
In 2013 ziet hij in een dierentuin in New York twee
chimpansees die voor een rechtszaak in aanmerking komen. Ze heten Merlin en
Reba, maar Reba gaat al meteen dood en ook Merlin haalt het ook niet tot het
proces. Dat zegt volgens Wise veel over de kwalijke gevolgen van de opsluiting
van deze beesten. Een volgende mogelijke kandidaat is Kiko die eerder in een
Tarzan film speelde maar doof is geworden na slaag.
Er is ook een andere chimpansee die in een film speelde,
Tommy. De eigenaar houdt hem in een hok maar wil hem kwijt omdat het maatje van
Tommy overleden is en hij zich alleen voelt. Hercules en Leo zijn proefdieren
die door een net al te diervriendelijke opvang in Louisiana zijn uitgeleend aan
een staatsuniversiteit in New York om mee te doen met biomedisch onderzoek over
de menselijke manier van voortbewegen.
In een proefproces worden de argumenten geoefend om Tommy
als rechtspersoon te zien. Een medewerker speelt de advocaat van de duivel en
vraagt zich af waarom men zich niet beroept op wetten voor een goede
behandeling die er al zijn. Wise brengt daar tegen in dat het gaat om
gelijkheid voor de wet. De rechter in Florida staat voorafgaande aan het proces
over Tommy zelfs een mondelinge toelichting toe, maar vindt dat ze niet over
het onderwerp kan oordelen. Wise vindt dat beter dan een afwijzing en gaat op
zoek naar een rechter die hem wel ter wille kan zijn. Hij baseert zich
inmiddels op het habeas corpus, een juridisch begrip dat werd gebruikt in de
strijd van zwarte slaven die dezelfde positie opeisten als hun medeburgers. In
het proces over Kiko stelt Wise dat een chimpansee dezelfde rechten dient te
krijgen als een kind of een verstandelijk gehandicapte. De vraag van rechters
over de verantwoordelijkheid en de plichten van chimpansees wordt in deze lijn beantwoord,
maar de rechter is daar toch niet ontvankelijk voor.
Pas in rechter Barbara Jaffe uit New York ,die zich buigt
over de zaak van Hercules en Leo, vinden Wise en het NRP een medestander. Ondanks
een verweer van de universiteit, dat zich beroept op eerdere negatieve
uitspraken over het onderwerp, stelt zij Wise in het gelijk. Ze kan gezien de
gevoeligheid van de kwestie niet gelijk vrijlating eisen, maar Wise en de
zijnen regelen dit in een nieuwe rechtszaak. Daarmee is, zoals Wise wilde, de
deur geopend naar verdere gelijkstelling van rechten tussen mens en dier. Aan het eind van de documentaire klinkt het
nummer I shall be released van Bob
Dylan. Dat dit zo moge zijn voor alle dierlijke schepsels, ook die in de bio
industrie tot product zijn gemaakt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten