Verlatingsdrama over een stel dat in de Verenigde Staten het
geluk beproeft
Schrijfster Jhumpa Lahiri (1967) is als dochter van
immigranten uit West Bengalen bekend met de problemen van tweede generatie
immigranten, zo schreef ik in mijn recensie over haar tweede roman Twee broers uit 2013. Ze werd geboren in
Londen en groeide op in de Verenigde Staten. In haar debuutroman The namesake (2003) - in hetzelfde jaar
in het Nederlands vertaald als De
naamgenoot - vertelt ze het verhaal van een stel dat haar toevlucht neemt
tot de Verenigde Staten maar de Bengaalse afkomst niet kan verloochenen. Hun
vrij opgevoede zoon keert na de dood van zijn vader terug tot zijn wortels. Hij
scheert zijn hoofd kaal en trouwt met een meisje met dezelfde afkomst als
hijzelf.
Hoofdpersoon van de film is deze Gogol,
hoewel zijn moeder Ashima een net zo belangrijke rol speelt, vooral als het
gaat om gevoelens van verlating. Na het vertrek uit Calcutta voelt ze zich erg
alleen in New York, hetgeen opnieuw wordt opgeroepen door de dood van haar man
en het zelfstandige leven dat haar kinderen leiden. Dit keer stelt zij zich
echter minder lijdzaam op als de eerste keer. Ze was in haar jeugd begaafd op
muziekgebied en besluit, op advies van schrijver John Campbell om het geluk te
volgen, om nog iets van haar leven te maken.
Gogol kreeg zijn naam omdat zijn vader Ashoke
in 1974 weg was van het verhaal De mantel
(1842) van Nikolaj Gogol over een arme kopiist die zich met veel moeite een nieuwe mantel aanschaft, die gestolen wordt, waardoor de arme man zelfs postuum doorgaat om zijn wereldse bezit terug te krijgen. Het verhaal bracht Dostojevski tot de uitspraak dat wij
allen uit de mantel van Gogol komen. Ashoke las het in de trein op weg naar zijn
grootouders en raakte in gesprek met een medereiziger die hem vertelde dat hij
naar Engeland of de Verenigde Staten moest gaan als hij iets van zijn leven
wilde maken. Hoewel Ashoke vervolgens bijna met de trein verongelukte, vergat
hij toch de woorden van de passagier niet en ging naar de Verenigde Staten waar
hij een carrière opbouwde. Dit wordt niet in beeld gebracht, maar blijkt uit
het bezoek dat zijn ouders aan de familie van Ashima brengen in verband met een
huwelijksaanzoek. Ashima is daarbij meteen weg van de leren schoenen van Ashoke.
De beelden van het leven van het stel
in het koude New York zijn aandoenlijk, maar regisseuse Nair gaat met grote
sprongen door de tijd. We zien het gezin met het jongetje Gogol aan de kust.
Terwijl Ashima het jongere zusje Sonia vasthoudt, roept ze tegen haar man dat
hij niet te ver op de pier moet gaan. Later herinnert Gogol, die dan afstand
heeft genomen van zijn oude naam, zich deze woorden van zijn vader. Hij verbreekt
zijn relatie met het Amerikaanse middle class meisje Maxine waar hij eerst
helemaal weg van was en knoopt banden aan met Moushumi die door zijn en haar
ouders eerder al een goede optie gezien werden. In die tijd gedroeg het meisje
zich echter dermate nurks dat er geen gesprek met haar te voeren viel. Het boek
in haar handen Bonjour tristesse zei
genoeg.
De transformatie van Moushumi, na een
studie in Parijs, is echter compleet. Gogol kan zijn ogen niet van haar
afhouden, zoals de camera ook overtuigend in beeld brengt. Helaas is ze door
haar Franse ervaringen ook minder trouw dan Gogol gewild zou hebben. Terwijl
zijn moeder eindelijk een lijn in haar leven gevonden heeft, moet hij weer van
voren opnieuw beginnen. Gelukkig kan hij daarbij steunen op de kracht van het
verhaal van Gogol.
The namesake vertelt
het levensverhaal van Ashima dat over een grote tijdsspanne
loopt. Het wordt daarmee, net als ik over de twee broers schreef, erg beschouwelijk.
Dat kan ook komen omdat Lahiri eerst een novelle schreef en dat later
uitbreidde tot een roman.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten