Seksueel geweld tegen vrouwen als oorlogswapen
De documentaire The
man who mends women gaat over de onvermoeibare Congolese gynaecoloog Denis
Mukwege die zich inzet voor de beëindiging van het seksueel geweld in zijn
land, waarvan vele vrouwen de dupe worden. Hij heeft een eigen ziekenhuis
opgericht waar hij in zestien jaar tijd al 40.000 vrouwen geholpen heeft om de
gevolgen van verkrachtingen en erger te verhelpen. Daarnaast heeft hij ook het
centrum City of Joy opgericht waar de vrouwen de psychische schade kunnen
verwerken. Mukwege reist de wereld rond om de misstanden bekend te maken, tot
in de Verenigde Naties aan toe.
De oostelijke provincie Kivu van de Democratische Republiek
Congo is een onrustig gebied na de massaslachting in 1994 van Tutsi’s door
Hutu’s in buurland Rwanda. Naast het regeringsleger van Congo wordt er strijd
geleverd door verschillende milities. De dure delfstoffen die gebruikt worden
in mobiele telefoons vormen de oorzaak van het geweld. Hoewel Congo volgens
Mukwege rijk zou kunnen worden met de verkoop van ertsen graait iedereen rond
in de mijnen en dompelt daarmee de bevolking onder in armoede. Seksueel geweld is
een oorlogswapen waarmee niet gemakkelijk een eind gemaakt kan worden. Na een
bloedbad twintig jaar geleden in een ziekenhuis in Lemera, dat het begin van
het grootschalige geweld vormde, werd niemand opgepakt. Datzelfde gold voor een
bloedbad in een kerk in Kasiko. De Congolese overheid houdt zich op de vlakte
en laat daders gaan als ze honderd dollar betalen. De vrouwen die slachtoffer
worden van geweld worden uitgestoten door hun familie en de gemeenschap en
kunnen nergens naar toe. Mukwege ziet het verdriet op de gezichten van
slachtoffers in het ziekenhuis liggen en constateert dat een glimlach een
eerste teken van leven is.
Er komt een jongen voor in de documentaire die een grote
pleister boven zijn rechteroog heeft. Hij heeft veel pijn en vertelt huilend
dat zijn ouders voor zijn aangezicht zijn afgeslacht. Daarnaast zijn er
vreselijke verhalen over zoons die hun moeder moesten verkrachten en
doodgeschoten werden als ze weigerden. Mukwege schrok in 2008 van een meisje
dat hij opereerde die zelf een kind was van een verkrachte moeder die hij
eerder had behandeld. De cirkelgang van het seksueel geweld bracht hem naar de
Verenigde Naties. Tijdens zijn bewogen toespraak zag hij dat de zetel van zijn
eigen land leeg bleef. Hij vluchtte zelf met zijn gezin naar Europa na een
aanslag op zijn leven, maar werd teruggehaald door een vereniging die zich
inzet voor verbetering van het lot van vrouwen in Congo. Op zijn tochten naar
zieken wordt hij begeleidt door Egyptische blauwhelmen.
Domineeszoon Mukwege vertelt dat hij als kind met zijn vader
meeging om de zieken te bezoeken. Hij werd daardoor geïnspireerd om een
medische opleiding te gaan volgen en daarin gesteund door zijn moeder die trots
naast hem zit. Bijzonder is het fragment waarin Mukwege in de City of Joy praat
met de slachtoffers om zo hun eigenwaarde te vergroten. Door herinneringen toe
te laten en het verdriet te accepteren kan men boven de ellende uitstijgen en
weer een plaats vinden in de maatschappij.
Hoewel het Congolese leger eind 2013 de controle over het
gebied overnam, is de ontwrichting nog steeds gaande. Tijdens een vergadering
horen we dat medicijnmannen achter het geweld tegen vrouwen zitten. Seks met
een jong meisje zou rijkdom in de hand werken. Zelfs vaders maken misbruik van
hun dochters. Mukwege roept de aanwezigen mannen op zich te verenigen in de
strijd om een einde te maken tegen het seksuele geweld.
De muziek uit de Mattheus Passion past heel goed bij de
verhalen van de misbruikte vrouwen, die volgens Mukwege niet altijd meer zullen
kunnen beschikken over hun biologische vrouwelijke functies. Het lijden is
groot, ons medeleven hard nodig. Misschien kunnen we aan de slachtoffers
denken, als we onze mobiele telefoons oppakken.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten