Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 2 april 2016

Sayfo, een vergeten genocide (2015), documentaire van Hans Busstra en Joris Postema


Leven voor een droom

Vorig jaar april was het honderd jaar geleden dat de massamoord op de Arameeërs gepleegd werd. In 1915 werden zij door de Turken op brute wijze vermoord. Dit kleine, vier duizend jaar oude volk dat vooral in het zuidoosten van Turkije woonde, moet niet verward worden met de Armeniërs die een vergelijkbaar lot ondergingen.

De herdenking wordt door de Nederlandse woordvoerder Johnny Messo aangegrepen om, in een tijd waarin IS dorpen van Arameeërs in Syrië aanvalt, meer ruchtbaarheid aan het bestaan van zijn volk te geven. Hij polst de documentairemakers Joris Postema en Hans Busstra, die hiervoor de documentaire De onzichtbare vriend maakte. Zij willen zich niet voor een politiek karretje laten spannen, maar wel een en ander vastleggen over de genocide die onder de Arameeërs heeft plaatsgevonden. Fraai is de openheid van de documentairemakers over hun taak.

Sayfo verwijst naar het Aramese woord zwaard en heeft betrekking op het jaar van het zwaard, zijnde 1915 toen de islamitische Turken het christelijke Aramese volk een flink kopje kleiner maakte in het bergachtige gebied dat door de Turken Berg van de slaven wordt genoemd, maar door de Arameeërs als Berg van de dienaren Gods wordt gezien. Volgens genocide deskundige Tessa Hofman werden vanaf de zomer van 1914 vijftien duizend Arameeërs vermoord, hetgeen zeventig procent van dit zachtaardige en hoog gecultiveerde volk was.  

Busstra en Postema ondervragen oude mensen zoals de vrouw op de foto, die de geschiedenis van hun volk alleen nog van overlevering kennen. Hun verhalen over de list van de Turken om de mensen met bruiloftsmuziek uit hun huizen te lokken om ze vervolgens te doden, met uitzondering van de mooie meisjes die ze meenamen, zijn smartelijk, maar worden volgens Hofman ongetwijfeld ook gekleurd door nostalgie. In ieder geval blijkt de jonge generatie minder geïnteresseerd in het verleden.

Messo die in Zweden woont, waar een deel van het volk in de diaspora terecht gekomen is, toont een koffer vol boeken die over het onderwerp gaan. Inmiddels wonen er nog slechts drieduizend Arameeërs in Turkije. Messo probeert door te dringen tot de politiek en geeft voorlichting over de massamoord vanuit de bezorgdheid dat het besef hierover straks helemaal verdwenen zal zijn. Hij beschouwt het als zijn roeping om de geschiedenis bloot te leggen, vooral omdat het Aramese volk op het ogenblik door IS verder bedreigd wordt. Een paar geestelijken vragen door toedoen van Messo in november 2014 steun bij de Duitse regering, maar meer dan toezeggingen krijgen ze niet. De ouders van Messo die in Hengelo wonen, vinden dat hun zoon wel erg druk bezig is met zijn droom en zien liever dat hij trouwt.

Een medestrijder heeft in Israël gedaan gekregen dat het Aramese volk wordt erkend. Hij vindt dat ze maar eens moeten vechten voor hun rechten en werk moeten maken van een stuk land om, eventueel met geweld, daarop hun staat te stichten, maar Messo vindt dat voorbarig en ziet meer in verdere bewustwording. De documentairemakers vrezen dat dit nergens toe leidt en brengen hem tot het ondernemen van een praktische stap, al blijkt Syrië te gevaarlijk en komen ze tenslotte in Noord Israël terecht waar een stukje grond geschikt zou zijn.

De laatste beelden zijn van een Palmpasenoptocht in Jeruzalem waaraan ook een vertegenwoordiging van het Aramese volk deelneemt. Postema vraagt zich af of hij te maken heeft met het einde van een volk of met een nieuw begin. Ikzelf denk dat zoveel mogelijk volkeren bestaansrecht moeten krijgen onder de vlag van de wereldgemeenschap. Dat zou de wereld heel wat vreedzamer maken en Messo rust geven. 

Hier de promo, hier mijn bespreking van De onzichtbare vriend.

Bijgewerkt op 3 april om 9:07 uur.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten