Maatschappelijk doel voorop in de betekeniseconomie
Voor ondernemers die zich elke dag afbeulen om het hoofd
boven water te houden en de touwtjes aan elkaar vast te knopen, is er goed
nieuws. In happiness economics, die
in het Nederlands vertaald wordt als betekeniseconomie, wordt iedereen
gelukkiger. Het gaat daarbij om bedrijven en sociale instellingen die niet
alleen in termen van rendement denken, maar vanuit een maatschappelijk doel om
daarmee bijvoorbeeld eenzaamheid te verminderen, droogte bestrijden of arbeidsomstandigheden
verbeteren. Door verbondenheid en gelijkheid worden hebzucht, individualisme en
respectloosheid de kop in gedrukt, zo staat in de toelichting. Kortom: de
betekeniseconomie belooft de hemel op aarde.
Regisseur Frank Wiering toont verschillende voorbeelden van
deze nieuwe vorm van ondernemen en legt zijn oor te luisteren bij
bedrijfsadviseur en boeddhist Kees Klomp die regelmatig over dit onderwerp schrijft.
Volgende maand verschijnt het Handboek
betekenisvol ondernemen, dat hij met Stefan Wobben schreef.
Wiering begint met een uitspraak van de koning van Bhutan
die het bruto nationaal geluk als standaard als norm voor het bestaan wilde
invoeren. Zijn idee werd in 2010 onder andere opgepikt door David Cameron, al
hebben we daar later weinig meer over gehoord. De econoom Richard Layard van de
London School of Economics onderzoekt de verhouding tussen geluk en welvaart en
stelt vast dat teleurstelling over de vruchten van de economische groei ertoe
leidt dat geluk als uitgangspunt genomen wordt. Dit gebeurt in Groot Brittannië
door de burgerbeweging Action for
Happiness, die samenkomsten organiseert waarbij leden praten over
initiatieven om dat geluk naderbij te brengen. In de Happy Start up School in Brighton leren jonge ondernemers hoe ze
hun bedrijven volgens de nieuwe formule kunnen opzetten. Ruth Anslow heeft dit
toegepast in een supermarkt die als een waardengemeenschap werkt en gezond,
milieubewust eten verkoopt voor een redelijke prijs. Marjolein Calon heeft de
dienst Koken met oma opgezet waarbij
ouderen voor studenten koken en daarmee weer een zin in het leven vinden.
Klomp spreekt van een omslag die gaande is van een ik
gerichte manier van ondernemen, waarbij winstmaximalisatie voorop staat, naar
een betekeniseconomie die het ego overstijgt. Er is volgens hem een
verschuiving merkbaar naar waarde en welzijnsbevordering. Hij noemt Bojan Slat
die nadacht over een manier om het plastic uit de oceaan te halen. Het
zakelijke en het maatschappelijke is in de betekeniseconomie met elkaar
verbonden. Men begint met een maatschappelijk probleem. In de Amsterdamse haven
is De mobiele fabriek een
proefproject gestart om van puin, dat door oprichter Gerard Steijn de grootste
ecologische vervuiler wordt genoemd, een soort legostenen te maken waarmee
simpele huizen kunnen worden gebouwd die straks in aardbevingsgebieden zoals in
Haïti kunnen worden neergezet.
Het maatschappelijk ondernemen, dat steeds meer de norm
wordt in bedrijven, is onderdeel van de betekeniseconomie. Maatschappelijke
vooruitgang is de motor. De Landlife
compagny heeft bakken ontworpen waarmee bomen in de woestijn geplant kunnen
worden die na een klein jaar levensvatbaar zijn. In de New Yorkse wijk Yonkers
staat een koekjesfabriek waar iedereen aan het werk kan, ongeacht zijn of haar
achtergrond. De sociale missie is een voorbeeld voor andere bedrijven. Teun van
de Keuken van Tony Chocolonely
streefde naar maatschappelijk succes en bereikte dat ook. Hoewel Klomp zegt dat
hij daarmee de cacaomarkt opwaardeerde, las ik onlangs (Trouw, 2 april 2016) dat Van de Keuken teleurgesteld was
dat het met de cacaomarkt alleen maar slechter gaat. Het is dan ook de vraag
hoeveel zoden de betekeniseconomie aan de dijk zet. Of het kapitalisme zich hiermee
niet in nieuwe jasje steekt. Winstmaximalisatie is nu eenmaal een wet in het
huidige systeem. Ik denk dat de angel daar uit gehaald moet worden, al passen
de genoemde initiatieven natuurlijk wel in een aanzet tot vernieuwing. De Amerikaanse
futurist Aaron Hurst, bedenker van de Purpose economy, noemde aan het eind elke
aankoop een politieke en sociale daad. De consument kan in de tussentijd
nadenken over de gevolgen van zijn transacties.
Hier
meer informatie op de site van Tegenlicht.
Morgenavond napraten in Pakhuis de
Zwijger met onder andere Frank Wiering en Teun van de Keuken. het tweede gedeelte van de meet up
proberen jonge ondernemers hun ideeën aan de man te brengen bij succesvolle
zakenmensen. De zaal zit vol, maar de uitzending is zoals gebruikelijk ook op
een live stream te volgen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten