Dom blondje wordt wellicht verstandig
Dikla Zeidler is een Nederlands-Israëlische filmmaakster die
sinds haar achtste in Nederland woont en zich interesseert voor de keuze van
haar zusje Chamoetal, een knappe blondine (zie foto), om de dienstplicht te vervullen in
het Israëlische leger. Zelf ontkwam Dikla daaraan door in Nederland te gaan
studeren. Ze legt de twee jaar durende diensttijd van haar zusje met de camera
vast, spreekt met haar en met haar ouders over de toestand in Israel. Haar
Nederlandse moeder is een rabijn en haar Israëlische vader, die opgroeide in
een kibboets en deel nam aan de oorlog tegen Libanon, een nanotechnoloog.
Het leger is sinds het bestaan van de staat Israel in 1948
nog alom in de maatschappij tegenwoordig, stelt Dikla bij binnenkomst in Israël
met verbazing vast. Chamoetal toont aan het begin van haar
basistraining haar metalen legerplaatje, handig als ze mocht omkomen. Er is ook
een foto van haar kaak genomen ter identificatie. Ze doet met veel animo schietoefeningen.
Met veel ceremonieel wordt de basistraining afgesloten. Chamoetal is verbaasd
over de instructies als een mogelijke vijand nadert, maar dat blijft theorie
voor haar. Ze komt daarna bij de p.r. afdeling en voelt zich daar als een vis
in het water. Ze schat in of delegatieleden van het leger die naar het
buitenland gaan, kritische vragen over de Israelische politiek, zoals inzake
het Marmara incident, afdoende kunnen beantwoorden. Als de Palestijnen in de
Verenigde Naties erkenning vragen voor een eigen staat, moet Chamoetal uit
voorzorg naar de Westelijke Jordaan oever. Haar vader legt haar geweer onder
haar bed, zoals hij vroeger zelf ook deed. Chamoetal ruziet met haar moeder
over de shampoo die ze meeneemt. Ze is duidelijk gespannen voor wat haar te
wachten staat, maar de operatie wordt al snel afgeblazen.
Dikla sprak nooit over de dienst van haar vader in de oorlog
als houwitser schutter, maar de dienstplicht van haar zusje opent deuren. Haar
vader probeerde in de oorlog aan zijn gevoelens voorbij te gaan, zegt hij. Hij wist
niet wie hij doodde. Hij probeerde humaan te blijven. Een ander op zijn plaats
was erger geweest. Haar moeder was bang in die tijd. Ze ergerde zich eraan dat
haar man zo lang bezig was zijn tas te pakken. Dat ging van zijn verloftijd af.
Later vluchtte haar vader met zijn gezin naar Nederland. Hij had geen zin om als
reservist opgeroepen te worden. Ze woonden in een nieuwbouwwijk in IJsselstein.
Omdat ze Israel misten, verhuisden ze met Chamoetal weer terug.
Dikla reist met Chamoetal en haar ouders naar Hebron in bezet
gebied op de Westelijke Jordaanoever. Het leger moet de rust bewaren en
confrontaties vermijden tussen kolonisten en Palestijnse stadsbevolking. Dikla
vallen de schellen van de ogen. De moeder vraagt zich af hoe de kolonisten daar
hun aanwezigheid kunnen verantwoorden. De vader zou dienst willen doen in een
burgeroorlog tegen de kolonisten. Chamoetal spreekt zich niet uit. ‘Elk mens
doet zijn deel,’ zegt ze over haar ervaring in het leger.
Van tevoren heeft Dikla aan Chamoetal gevraagd wie ze
verwachtte te zijn na haar dienstplicht. Chamoetal hoopte dat ze dan nog
zelfstandig kon denken, maar dat blijkt in de praktijk tegen te vallen. Het was
niet zo gemakkelijk iets van binnenuit te veranderen. Dilka kan moeilijk met
haar zusje praten. Ze spreken een andere taal. ‘Het leger zit nog in mijn
hoofd,’ verontschuldigt Chamoetal zich. Haar kinderlijk idealisme is gekraakt
door de harde realiteit. Het leger slokt door loyaliteit en gemeenschapszin het
kritische bewustzijn op. Ze erkent wel dat het beter zou zijn met de Palestijnen
te praten en prefereert een twee-staten oplossing.
Aan het slot vertrekken de ouders naar Nederland. ‘Het land
is me afgenomen,’ zegt de vader. Hij gaat solliciteren naar een baan in
Eindhoven. Ten slotte komt Chamoetal ook naar Nederland om hier te studeren.
Hier
de promo van deze openhartige documentaire. De persoonlijke nadruk siert de
maakster.
Een mooie aanvulling biedt de schrijnende documentaire De
kolonisten van Hebron van Esther Hertog, een collega Nederlands Israëlische
filmmaker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten