De meest gestolen schrijfster van Nederland
Abdelkader Benali onderzoekt de blijvende invloed van
klassiekers uit uiteenlopende perioden in de Nederlandse literatuur en staat dit
keer samen met Yvonne Keuls voor het JOS, het Jongeren Opvang Sentrum, waar zij
in de jaren zeventig werkte. Jongeren die ontspoord waren en dakloos konden
daar terecht. Nadat de opvang na een jaar werd gesloten omdat de jongeren toch
niet zo gemakkelijk te hanteren waren, schreef Yvonne Keuls op basis van een dagboek
dat ze bijhield een toneelstuk over hen omdat ze vond dat het probleem van de ontwortelde
jongeren aandacht verdiende.
In de jaren zestig werkte Yvonne Keuls als scenarioschrijver.
Ze bewerkte romans van Louis Couperus voor de NCRV, maar uiteindelijk wilde ze
niet bij de televisie blijven. Ze kreeg al snel in haar leven veel op haar nek.
Yvonne Keuls sleepte haar alleenstaande Indische moeder door de oorlog, werd
ziek en door de Canadezen weer opgelapt.
Jan Rap en z’n maat
(1977) werd in tien talen vertaald en overal in Europa opgevoerd. Kinderen herkenden
zich erin, vochten erom, stalen het zelfs. Het boek wordt nog steeds veel
gelezen, op het toneel opgevoerd en het werd in 1989 verfilmd. Op het moment
dat de documentaire gemaakt werd, repeteerde een toneelgroep in Amsterdam het
stuk. Het is triest dat het nog steeds actueel is, zegt een groepslid.
Ok de Lange, die in het boek Koen heet, werkt nog steeds in
het opvangcentrum. Hij moest wel eens een klap uitdelen, maar spreidde, zoals
we in de film zien, ook zijn armen om een wanhopig meisje te troosten. Nu zou
men aangeklaagd worden voor het persoonlijke contact, zegt Yvonne. Sommige
jongeren waren onaanraakbaar als zwerfkatten. In de kelder kon met de agressie
afreageren door fles stuk te slaan tegen de muur en daar werd men rustig van.
Gemma die een hartsvriendin van Yvonne werd, gooide een
asbak naar haar toe en gaf zich pas na drie weken over, omdat Yvonne fysiek
sterker was en ze bang was voor haar bekakte manier van doen. Yvonne nam haar
ook wel mee naar huis. De kinderen van haar en haar echtgenoot Rob konden
aardig met de jongeren overweg, maar zijzelf werden wel bestolen. Gemma belde
soms midden in de nacht op, zegt Rob. Later begon Gemma in de Haagse Schilderwijk
zelf een opvanghuis. Ze is inmiddels overleden. Tijdens de uitvaart zette de
politie de route naar de begraafplaats af, vertelt Yvonne trots.
Benali vraagt aan Rob of hij door zijn ervaringen in een
Jappenkamp gevoeliger is voor getraumatiseerde jongeren. Rob denkt van niet. Als
veertien jarige had de kampervaring niet zoveel impact op hem, zegt hij, maar Yvonne
meent dat er wel een verband is, want hij heeft aan de lijve ondervonden hoe
het is om vijf jaar zonder ouders te leven en te overleven.
Hier
meer informatie over deze documentaire.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten