Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 13 juli 2017

Joost de Bloois over Ode aan de liefde van Badiou, Perdu, 30 maart 2016


De liefde begint pas na de seksualiteit

Filosoof Joost de Bloois, werkzaam aan de opleidingen Literatuurwetenschappen en Cultural Analysis van de Universiteit van Amsterdam, gaat in een razend tempo door de inhoud die de Franse filosoof Alain Badiou (1937) openbaarde in een interview met Nicolas Truong tijdens het theaterfestival van Avignon, dat ten gronde ligt aan het boekje Ode aan de liefde (2016).

De studentenopstand in mei 1968 in Parijs vormt een ijkpunt voor Badiou, die in de Marokkaanse hoofdstad Rabat geboren is en wiskunde studeert in Parijs. Het evenement dat hij daar meemaakt leidt tot zijn bekering van Saulus in Paulus. Het politieke communisme wordt zijn basis en dat is niet louter een politieke filosofie. Hij haalt vaak Plato aan in zijn pleidooi tegen de machteloosheid die de moderne Westerse mens gevangen houdt en benadrukt autonomie en denkkracht. Zijn idee van het communisme heeft niets te maken met de staat die alles regelt, maar staat voor een nieuwe emancipatie.

Een evenement heeft niets te maken met een mirakel. Er is altijd een subject dat denkend handelt en handelend denkt en dat hierin waarheid probeert te vinden. Iedereen kan hieraan deelnemen. Badiou onderscheidt vier terreinen, waarop de waarheid gevonden kan worden en dat is op het gebied van de wetenschap, de kunst, de politiek en de liefde.

In de vorige eeuw vierde het passieve idealisme hoogtij. Dat kan worden begrepen door de ellende waarmee mensen lang te maken hadden gehad. Veiligheid stond daardoor op de voorgrond. Ook op het terrein van de liefde. De heiligheid van het gezin mag inmiddels wel weer geneutraliseerd. Maar de liefde mag van Badiou ook geen verheerlijking van het hedonisme worden hetgeen ten grondslag ligt aan het online daten.

Badiou pleit niet voor eeuwige liefde maar voor radicaal atheïstische liefde, die niet romantisch is. Ware liefde ontstaat in een evenement. Daarin wordt het alledaagse overschreden. Deze liefde is vast te leggen in een wiskundige formulering maar hoe die luidt zegt De Bloois niet. Wel zegt hij dat de liefde, zijnde een van de vier procedures om tot waarheid te komen, er bekaaid af komt in vergelijking met de drie andere terreinen of procedures. De liefde is evenwel het de meest egalitaire manier om tot de waarheid te komen omdat iedereen er deel aan kan nemen.

Badiou baseert zijn idee over de liefde op de psychoanalytische inzichten van Freud en Lacan. Hij maakt een omweg via de seksualiteit, die volgens de twee genoemde denkers geen enkele betekenis heeft in vergelijking met de liefde. Seks leidt niet tot een gedeelde betrekking. Man en vrouw blijven een Twee, zoals hij dat noemt, ofwel asymetrisch. Trouw zijn aan de waarheid is een constructie en veronderstelt een duurzame relatie na de eerste ontmoeting. Anders dan in films die vaak eindigen met het idee dat het tweetal nog lang en gelukkig leeft, gaat het in het werkelijke leven om een hinkende liefde. Badiou verwijst naar Pessoa die de liefde als een gedachte opvatte. Het gaat daarbij om het delen van het Twee in radicaal atheïstische zin.  

Hier een bespreking door Eveline Groot op de site van het Nexus instituut, hier een bespreking door Marc de Kesel op de site van de Reactor.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten