Indrukwekkend portret van drie blinde Braziliaanse zussen
Roberto Berliner (de achternaam dient, anders dan die van
Alan Berliner, op zijn Italiaans uitgesproken) maakte een fascinerend portret
van de drie oudere, arme, blinde en ook nog zingende Braziliaanse zussen Barbosa
uit Campina Grande in de staat Paraiba. Hij begint in 1998 en eindigt in 2004.
Daartussen door monteert hij archiefbeelden van eerdere optredens. Behalve de
inhoud is ook de vorm, waarbij af en toe het licht uit valt of we beelden in
een ander licht zien, indrukwekkend. Alsof we een beetje in hun schoenen staan.
De zussen zijn opgewonden over het idee van een film. Ze vinden het heel wat om
filmsterren te zijn. Het lijkt op een droom. Ze vragen Roberto of hij er geld
mee verdient.
De film begint met gestuntel tijdens het opstaan. Indaia (1950)
zit op bed en kan moeilijk in haar jurk komen. Poroca (1943) zegt dat Maria
(1944) erbij moet komen om te helpen. Maria (ook wel Maroca genoemd) slaapt in
een andere kamer met haar dochter Dalva en voert vooral het woord in de film. Met
haar uitpuilende witte rechter oog is ze een bijna afschrikwekkende
verschijning, maar ze heeft wel de broek aan. Ze weet niet of ze alle drie
blind zijn omdat hun moeder met een neef trouwde of dat het lot dit voor hen
beschikt had, in ieder geval zijn ze geboren om levensliederen te zingen, waarbij
ze zich begeleiden op eenvoudige ritme instrumenten, ganzás genoemd. Met hun
optredens halen ze geld op, want de overheid geeft geen uitkering aan personen
die vanaf hun geboorte blind zijn. Ze werkten als kind thuis. Hun moeder gaf
het geld dat ze met bedelen verdienden aan mannen, die ze aardig vond. Haar stiefvader
verkrachtte haar, maar de baby ging naar enkele weken dood. Ze sloeg de man met
een houten bord, waarna de film symbolisch op wit gaat.
De zussen tonen hun onderkomen aan Roberto. Maria heeft een
dochter van tien jaar, Dalva geheten, uit een relatie met haar eerste man.
Verder woont er ook nog een geadopteerde jongen zonder moeder bij hen. De
eerste man van Maria werd jaloers en ging met haar en zijn dochter naar Natal. Na
zijn dood ging Maria terug naar haar zussen, maar zonder Dalva. Ze ontmoette de
blinde Silva met wie ze twee jaar een relatie had. Hij werd doodgestoken door
een zwager na een huiselijk incident. Een buurvrouw ging met Maria mee naar
Natal om Dalva terug te halen. Die hielp daarna met het huishouden.
Twee jaar later, in 2000, zijn de zussen in Salvador, waar
een internationaal percussiefestival gehouden wordt. Valneide, die assisteert,
filmt hen op hun hotelkamer en wil dat een van hen net doet of ze telefoneert,
maar dat blijkt moeilijk uit te voeren. Ze treden op bij een fontein met nieuwe
ganza’s die Roberto heeft gekocht. Een andere zanger zingt, zichzelf
begeleidend op gitaar, voor ze en over ze. Hun teksten zijn poëtisch zoals in
de regel: ik schoot op de zee en zij liep
leeg.
Daarna gaan ze naar Sao Paulo. Dalva trekt haar eigen plan,
maar dat wordt tot haar verdriet door de zussen niet op prijs gesteld. Maria
vraagt aan Roberto of hij prijzen wint en krijgt als antwoord dat hij
regelmatig geld naar ze overmaakt. In het Teatro zitten de zussen naast elkaar op
een podium en staan hun mannetje. Ze zingen a capella over de liefde en krijgen
na afloop rode anjers uitgereikt. Maria vertelt haar zussen dat ze verliefd is
op een getrouwde man. Dit blijkt Roberto te zijn, die hen later op hun hotelkamer
ernstig toespreekt over het verschil tussen sympathie en liefde. Maria bekent
dat ze problemen met haar zussen heeft, daterend uit de tijd met haar eerste
man die ook met de andere zussen naar bed ging. Ze voelt nog de pijn en zingt
daar een lied over.
In 2002 hebben de zussen een huis gekocht met het geld dat
de film opbracht. Ze zingen een lied voor Roberto en hopen eens een foto van zijn
nieuwe zoon te zien. Een jaar later staat Roberto met zoon en vrouw Ana Amelia op
de stoep. Dalva woont samen met Ismael die voor de zussen kookt en wast. Als
Roberto later aan Maria vraagt waar haar zussen zijn, hoort hij dat ze vanwege
geldgebrek op straat bedelen. Ze worden vaak voor de gek gehouden. Indaia had
een blinde vriend, dacht ze, maar die is nooit meer teruggekomen. Tot verdriet
van Maria die de toekomst vreest. De zussen gaan evenwel slapen met zoete herinneringen
aan de tijd van de film. Aan het eind trekken ze aan het strand hun jurken uit
en gaan ze bloot de zee in. Als toegift worden ze een jaar later in Brasilia
door president Da Silva beloond met een culturele prijs. Ze maken tijdens de
aftiteling nog melding van de cd met hun muziek die verschenen is en in alle
winkels te koop.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten