Stokoude mensen wijzen de weg naar een lang leven
Honkvast heeft als ondertitel Van
oude huizen, de mensen die blijven en bestaat uit vijftien vraaggesprekken
met oude mensen die hun huis voor geen geld uit willen. Maakster Steffie van
den Oort (1970), die voor VPRO radio en televisie werkte, schreef eerder Eeuwelingen, levensverhalen van
honderdjarigen in Nederland en bouwt in Honkvast
daarop voort.
Carolina Lo Galbo zegt dat de oude mensen die ondervraagt
heeft, met geen stok in een bejaardentehuis te krijgen zijn.
Van den Oort antwoordt dat ze vergroeid zijn met hun plek.
Als kind kende ze zo’n stokoude vrouw die een snoepwinkeltje had. Ze
realiseerde zich dat er een verhaal achter het leven van zo’n vrouw moest
zitten. Dat was ook zo. Later doken er liefdesbrieven op uit de periode dat ze
nog een jonge vrouw was.
Lo Galbo gaat ervan uit dat haar gesprekspartners niet zo
gemakkelijk te vinden waren.
Van den Oort antwoordt dat ze zelf op pad ging, naar dorpen
reed en daar informeerde naar personen die in haar profiel pasten. Zo kwam ze
in Lobith bij een aardbeienvrouw terecht die in de oorlog in Offenbach bij een
Duitse aardbeienteler tewerkgesteld werd en besloot om die ook te gaan telen
als ze de oorlog zou overleven. Een van de manieren om zo oud te worden is, als
men tenminste niet ziek wordt, om een bezigheid te hebben. Een schoolmeester
van 101 jaar en een verwoed puzzelaar liep vaak over de trap naar boven om
woorden op te zoeken in het woordenboek. Een andere manier is om te berusten
bij zaken die men toch niet kan veranderen. Een eenzame aardappelboer wiens
huis half was ingestort, leefde verder in de stallen en kroop bij vorst in de
aardappelkelder. Hij wilde niemand binnenlaten, omdat men hem daar weg wilde
hebben, maar zij kwam binnen omdat hij haar opa kende die in de buurt woonde en
vroeger altijd veel aardappelen afnam. In zijn inrichting was te zien dat de
tijd had stilgestaan.
Lo Galbo zegt dat het een zoektocht is over hoe te overleven.
Van den Oort had net al duidelijk gemaakt, maar is niet te
beroerd om zichzelf nog eens te herhalen. Ze voegt daar aan toe dat men iets
moet hebben om naar uit te kijken en dat ouderen vaak een dwarse kijk op het
leven hebben.
Lo Galbo vindt het knap dat Van den Oort ontboezemingen uit
haar gesprekspartners kreeg.
Van den Oort antwoordt dat het belangrijk is om een
overlevingsstrategie te hebben, zoals dat het geval was bij een Joodse vrouw
die zelf het concentratiekamp overleefde maar haar kinderen niet. Ze deed aan
bridge. Ze vond het zelf ook knap dat ze kon genieten van het leven.
Lo Galbo noemt Honkvast
een geruststellend boek.
Van den Oort zegt dat ze dit ook beoogde. Het tragische
wilde ze niet benadrukken. Een vrouw die al haar hele leven tegenover het
kerkhof woont, haalt daar weer inspiratie uit om te leven. Zelf hoopt ze nog
lang in haar oude huis in Nijmegen te blijven wonen. Ze begon daar aardappelen
te poten, maar omdat de oogst mislukte gaat ze verder met aardbeien.
Hier
de site van Steffie van den Oort met meer informatie over haar boeken en meer
over Steffie zelf in het interview dat Maarten Slagboom bij haar afnam.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten