Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 26 juni 2017

De schijn tegen (2016), documentaire van Simone de Vries


Moordenaar of slachtoffer van een justitiële dwaling, dat is de vraag

Documentairemaker Simone de Vries (1963), onder andere bekend van Beer is cheaper than therapy (2011), een documentaire over de waanzin die oorlog heet, heeft in De schijn tegen een andere vorm van waanzin gefilmd, alleen is onduidelijk of die van de kant van de vermeende moordenaar Reinier Smit of van justitie komt. Daarover zijn de meningen verdeeld. Geert-Jan Knoops die ingeschakeld werd om een herzieningszaak te starten, legt zich niet bij het oordeel van justitie neer en vecht door om Reinier Smit, die nog twee van de twaalf jaar gevangenisstraf te gaan heeft, vrij te krijgen. Smit is inmiddels murw van alle ge-jojo na de moord op zijn vrouw in december 1996.

De Vries spreekt door de telefoon met De Vries, die in de gevangenis zit. Hij vraagt haar of ze gelooft of hij onschuldig is. Zij stelt hem allerlei vragen, ook later gedurende de documentaire, waarin iedereen zijn en haar eigen mening over deze zaak heeft, ook de inwoners van het Groningse dorp waar zich het drama heeft plaatsgevonden. Smit stelt dat hij toch echt niet met gevaar voor eigen leven zijn kinderen uit het brandende huis heeft gehaald, als hij die zelf zou hebben aangestoken om te verdoezelen dat hij zijn vrouw Gonda had vermoord.   

Zij was kapster, hij een vertegenwoordiger in haarproducten. Hoewel het huwelijk op zich al bijzonder was omdat ze er beiden een buitenechtelijke relatie op na hielden en Reinier gokverslaafd was, vertelt Reinier dat hij op de dag van de moord een ruzie probeerde te sussen tussen zijn vrouw en een andere medewerker in de kapperszaak , die veertig kilometer verderop woonde. Op het moment dat hij thuis kwam, nogal laat omdat de medewerker niet thuis was geweest, hij lang op hem had gewacht en ook nog eens twee keer voor een opgehaalde brug had gestaan, ontdekte hij de brand en haalde zijn kinderen uit huis. De lezing van de politie was anders. Hij zou de brand zelf aangestoken hebben nadat hij al het geld dat in de kluis lag, eruit gehaald had om te vergokken en zijn vrouw vermoord dat hem dat wilde beletten.

Omdat men het bewijs nooit rond kreeg werd Reinier steeds weer op vrije voeten gesteld, maar tenslotte op grond van een flinterdunne getuigenverklaring toch voor twaalf jaar vastgezet. In de tijd daarna is er het nodige onderzoek verricht, onder andere door studenten van de VU onder leiding van rechtspsycholoog Van Koppen. Hij vond de zaak prachtig studiemateriaal voor zijn studenten. De resultaten van het project Met gerede twijfel werden vastgelegd in het boekje De Hoogezandse brand (zie foto). Ook Peter R. de Vries hield zich al met de zaak bezig. Hij probeerde op een weinig fatsoenlijke manier Reinier met een verborgen camera erin te luizen. Naar aanleiding van de knagende onvrede van de ouders van Gonda, boog zich in 2003 nog eens een cold case team over de zaak. De veronderstelling dat Reinier zijn vrouw al had vermoord voordat hij met de auto vertrok, wordt gelogenstraft door de dochter die vertelde dat haar moeder haar weer naar bed bracht nadat ze beneden was geweest.

Geert-Jan Knoops kan een herziening van het vonnis aanvragen als hij een nieuw feit aandraagt. Knoops komt na onderzoek zelfs met drie nieuwe feiten. Ten eerste kunnen de passagetijden van het scheepsverkeer langs de brug kloppen, zoals door studenten van de VU nog eens werd nagerekend, ten tweede kwam de getuige die eerder had verteld dat Reinier hem had ingelicht over de moord, op zijn bekentenis terug, ten derde bleek uit nader onderzoek dat de brand al begonnen moest zijn voordat Reinier thuis kwam. De rechter acht de nieuwe feiten echter niet sterk genoeg om een nieuw onderzoek te starten. Knoops vecht door. Het zou mooi zijn als hij, net als in eerdere herzieningszaken, de waarheid boven water kan krijgen. De Vries kan haar documentaire, die op enkele gereconstrueerde elementen na op waarheid berust, dan nog eens updaten.  

Hier de trailer van De schijn tegen, hier mijn bespreking van Beer is cheaper than therapy.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten