De gevaren van een cyberoorlog zijn groot en reeël
Kernoorlogen zijn een verschrikking, maar cyberoorlogen
kunnen ook veel schade veroorzaken. Dat is de teneur van de documentaire Zero days van de veelgeprezen en altijd
scherpe documentairemaker Alex Gibney, die zelf ook indringende vragen stelt,
bijvoorbeeld aan de voormalige Amerikaanse minister Michael Hayden die vanwege
zijn connecties met de CIA en de NSA dicht bij het vuur zat toen de Amerikaanse
en de Israëlische inlichtingendiensten besloten om een cyberaanval op een
Iraanse verrijkingsfabriek voor uranium te beginnen. Barack Obama eindigt de
documentaire met alle lof voor de nucleaire deal met Iran die de wereld zoveel
veiliger maakt. In het licht van wat Gibney ons in anderhalf uur allemaal heeft
voorgeschoteld, is dat ijdele hoop en eerder een grote illusie.
Zero days vertelt
de geschiedenis van de nucleaire ontwikkeling van Iran. Ten tijde van de sjah
propageerde de Verenigde Staten dat Iran, als dominante macht in het Midden
Oosten, kernwapens zou krijgen. Men had in het hoofd dat Iran samen zou werken
met Pakistan. Nixon schonk Iran de eerste kernreactor. In 1979 veranderde alles
door de komst van de ayatollahs. De Amerkanen namen noodgedwongen afstand van
het eerder gevoerde beleid. Iran werkte echter in het geheim samen met A. Q.
Khan uit Pakistan. Na de inval in Irak nam de urgentie voor Iran toe om een
kernwapen te bezitten. Ahmadinejad juichte de nucleaire ontwikkeling in Natanz
toe en verwenste de VS. Bush kon zich niet veroorloven om na Irak ook nog Iran
binnen te vallen. Men zon op een ander middel. Israël dat ook nog een appeltje
met Iran te schillen had deed mee. Het virus Stuxnet was zeer geschikt om
schade aan de verrijkingsfabriek toe te brengen. Dat gebeurde dan ook dan in te
breken in de controlekamer. Omdat de Israëli op eigen houtje verder gingen met
het project, werd het virus bekend, als eerste in Rusland, maar daarna ook in
de Verenigde Staten. De besmetting was een koekje van eigen deeg waar de
betrokkenen verder niet over willen praten. Ook Obama kwam voor het blok te
staan. Hij koos ervoor om de geheimhouding te handhaven en zich te conformeren
aan het ingezette beleid dat de technici heel veel ruimte geeft.
Detectie van het virus door de jonge honden van Symantec
maakt een belangrijk deel van de documentaire uit. Ze onderscheidden drie
soorten hackers: criminelen die uit zijn op geld, hackivisten die het hacken
vooral als een avontuur zien en staten die zich instellen op een nieuwe manier
van oorlogvoeren. Door diepgaand onderzoek kwam men er achter dat er alleen een
staat of meerdere staten achter konden zitten. Gezien de context moest het wel
de Verenigde Staten zijn die de actie om de verrijkingsfabriek te beschadigen,
hadden ingezet. Paradoxaal genoeg leidde de aanval juist tot een grotere productie
van verrijkt uranium in Iran. De actie van de Amerikanen keerde als een
boemerang naar hen terug.
Gibney spreekt met een vervormd in beeld komende vrouw die
nauw bij de actie betrokken was. Later zien we haar in het echt. Ze zegt dat ze
een actrice is maar dat de gevaren voor de wereld daarmee niet kleiner zijn.
Inmiddels zijn de mogelijkheden met cyberaanvallen gegroeid en ook veel
gevaarlijker geworden. De kwetsbare moderne samenleving kan gemakkelijk door
kwaadwillenden lam gelegd worden. Zero
days is een waarschuwing aan de mensheid. Het laat zien waar de nieuwe
technologie toe leidt als er geen veiligheidskleppen zijn ingebouwd. Juist de
geheimhouding van dit soort, aan spionage verwante, activiteiten kan tot een
negatieve spiraal leiden die het leven van de mensheid op het spel zet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten