Natuurtalenten ontlenen kracht aan het geloof
De zeer sfeervolle documentaire Zwart ijs gaat over de band tussen het natuurschaatsen en het
orthodoxe christelijk geloof. Geertjan Lassche portretteert in de winters van
2011 en 2012 en de daartussen liggende zomer drie protestantse families waarbij
deze band sterk is, hoewel die bij de jongere generatie toch minder sterk
gevoeld wordt. Het feit dat in 2012 de Elfstedentocht bijna op een zondag verreden
zou worden, balt het thema van de film mooi samen.
Geertjan Lassche trapt beeldend af met een scène waarin de
oude Jan Klompmaker uit het Veluwse Oosterwolde het ijs uitprobeert op het
slootje tegenover zijn huis. Hij maakt een paar slagen en belt vervolgens de
markante Dolle Dries van Wijhe die echter niet te porren is voor een tochtje. Hij
vindt het te koud buiten. Vervolgens bindt Jan de schaatsen onder met zoon André
en kleinzoon Aleid. André, die een sportzaak heeft, glijdt tussen de rietkragen
over het zwarte ijs en voelt zich één met de schepping. Aleid speelt orgel in
de gemeente en wordt getraind door zijn opa.
In de zomer klaagt Jan tegen Dolle Dries over zijn gezondheid.
André heeft in zijn eigen gezin problemen met zijn onhandelbare zoon Diederik.
Uithuisplaatsing lijkt onvermijdelijk. André accepteert het gedrag van zijn
zoon als een vingerwijzing van God om niet in de verlokkingen van het
materialisme terecht te komen. Aleid is veel bij opa, die in de schuur op een
gladde mat de schaatsbeweging oefent. Aleid denkt dat de mens in zonde wordt
geboren en voelt zich schuldig als hij te weinig aan God denkt en het Woord
onderzoekt.
André krijgt de vraag gesteld van de dominee of het ethisch
verantwoord is om schaatsen te verkopen aan iemand die op zondag schaatst. Hij
hecht aan de traditie. Zijn vader Jan is stellig over een eventuele
Elfstedentocht in 2012 op een zondag. Zoiets doet men niet. Aleid durft diens
bezwaren niet te trotseren. Jan zegt dat de hand van God merkbaar was in het
afgelasten van de tocht door het bestuur van de Elfstedenvereniging.
In Oldebroek, ook op de Veluwe, ontbijt René Ruitenberg met
zijn moeder. Hij is schaatser, getrouwd met Mirjam en sinds begin 2011 voorganger
in een evangelische gemeente. In de documentaire spreekt hij de gemeente toe
over zijn berouw na zijn seksuele misstappen en zijn herwonnen godsgeloof na de
dood van zijn schoonzus Ali, de vrouw van zijn oudere broer Henri, ook een
bekend marathonschaatser. René zou graag de alternatieve Elfstedentocht nog
eens winnen. Jan Klompmaker vindt dat hij te veel ego heeft. De Elfstedenkoorts
stijgt in 2012 naarmate de temperatuur in Nederland verder zakt. René zegt in
een interview dat hij meedoet als de tocht op een zondag gehouden wordt.
Geertjan van der Wal uit Urk is een boerenzoon en winnaar
van de Veluwemeertocht over honderd kilometer in 2010. Een kat met negen levens,
zegt commentator Herbert Dijkstra tijdens die tocht. Zijn vader leest na de
maaltijd voor uit de bijbel. Geertjan neemt het allemaal niet zo letterlijk. In
2011 kreeg hij een ernstig ongeluk met de tractor op het erf. Hij is verloofd
met Anniek en gaat met haar op gesprek bij de dominee over hun trouwplannen. De
dominee vertelt dat de kerkenraad het niet eens is met hun samenwonen en geringe
kerkbezoek, maar later zien we het jonge bruidspaar wel gelukkig de kerk
uitkomen. In de aanloop naar de eventuele Elfstedentocht in 2012 hoopt Geertjan
op barre omstandigheden. Die zijn in zijn voordeel. Het maakt hem niet uit als
die op zondag gereden gaat worden. Tijdens de Veluwemeertocht in 2012 gaat
Dijkstra in op het ongeval van Van der Wal en zegt dat die jongen pijn kan
lijden. Ruud Aerts wint de tocht en niet René Ruitenberg.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten