Weergaloos spel rond onbereikbaar evenwicht in de liefde
La musica 2 is een
update van La musica uit 1965.
Dramaturg Joris van der Meer vertelt in zijn Inleiding dat Marguerite Duras het
in 1985 nodig vond om een nieuwe versie te schrijven omdat de tijden veranderd
waren, waaronder ook de positie van de vrouw. Daartoe stripte ze het oorspronkelijke
scenario en voegde een tweede deel toe. La Musica Deuxième werd door regisseur Thibaud Delpeut voorzien van muziek,
voor de gelegenheid gecomponeerd door Wilbert Bussink en uitgevoerd door het
Utrechtse Rosa Ensemble. Het is bijzonder dat de vier musici in een geluidsdichte cabine spelen, die
afstand creëert van de spelers.
De tekst past uitstekend in het repertoire van
Delpeut, die ooit als regisseur in de Toneelschuur begon. Van der Meer vertelt
dat hij zeer geïnteresseerd is in de werking van de menselijke geest,
beslissingen die mensen maken en relaties die men aangaat. In eerdere
voorstellingen zoals Al mijn zonen
(2015) van Arthur Miller, 4.48
Psychosis en Crave (2015)
van Sarah Kane bracht hij dat al scherp naar voren. Opnieuw wordt gespeeld in
een ruimte met loodgrijze wanden en zonder aankleding die de toeschouwer
regelrecht naar de kern voert, in dit geval de ontmoeting van een
architect en een vertaalster die ooit zielsveel van elkaar hielden maar
wanhopig uit elkaar gingen. Muziek is voor Delpeut een wezenlijk onderdeel van
de voorstelling. Ook in Crave werd die door Bussink gecomponeerd en door het Rosa Ensemble uitgevoerd.
De manier waarop Peter Blok en Ariane Schluter (zie foto van Jeroen Hofman) gestalte
geven aan de rollen van Michel Nollet en Anne Marie Roche is weergaloos. De
twee door de wol geverfde acteurs weten precies de juiste toon te raken en wel van een
echtpaar dat in de lobby van Hotel de France, waar ze in de begindagen van hun
relatie woonden, terugkijkt op hun huwelijk. Elk woord, elk gebaar valt op de
juiste plaats. De chaos in hun hoofden wordt afgewisseld door momenten van
tederheid en stilte, die echter nooit lang duren, achtervolgd als ze worden
door het gezamenlijke pijnlijke verleden.
Het eerste deel begint met een telefoontje dat Michel krijgt van
zijn geliefde. Hij stelt haar eerst nog gerust, in het tweede
deel, dat volgens dezelfde lijnen verloopt, is hij heel wat minder vriendelijk. Hij komt straks weer thuis komt, maar ze moet hem nu niet aan zijn hoofd
zeuren. Michel heeft alle tijd nodig om tot enige klaarheid te komen, niet
zozeer over de opgeslagen meubelen, meer over hetgeen hij met Anne Marie heeft
beleefd. Datzelfde geldt voor haar, al houdt ze aanvankelijk haar schoudertas
nog angstvallig tegen zich aan. Haar uitspraak dat hun afscheid definitiever
zou zijn dan de dood, stuit op verzet van Michel.
La musica 2 is een boeiende tekst die mooi omgezet wordt in handelingen waarbij de spelers
elkaar aan het elastiek houden. Herinnering en vergeten spelen in de relatie een
essentiële rol. De blik van Anne Marie die volgens Michel in het eerste deel
vijandiger is, drukt in het tweede deel weer wreedheid en tederheid uit. Liefde
zou niet eens zozeer om gevoelens gaan, zegt Anne Marie. Toenadering stuit
meestal op vijandigheid, zelfs op de eigen weerzin over een verleden dat zoveel
ongeluk kende. Uit frustratie daarover trapt Michel af en toe tegen de niet werkende
drankenautomaat, maar Anne Marie haalt er gewoon een blikje
uit. Het is bijzonder dat de grote ruimte waarin ze spelen geheel door hen
wordt opgevuld. De belichting speelt daarin een belangrijke en hele mooie rol,
net als de muziek die tekst en handelingen ondersteunt. Mooi is ook de
verandering van sfeer als een van de twee in de cabine plaatsneemt om
van daaruit met enige afstand op de verhouding terug te zien.
Marguerite Duras (1917-1996), die, zo legde Van der Meer
uit, zelf in haar leven vaker dan eens met haat-liefde relaties werd
geconfronteerd, kan als geen ander doordringen tot de essentie van liefde, die
vaak tot onoplosbare problemen leidt. De stille hint voor een oplossing wordt, zo
verklapt Van der Meer, aan het eind aangegeven door gongslagen. Daarmee wordt verwezen
naar het boeddhisme waarin het loslaten van jezelf een belangrijke les in het
leven vormt. Dat is nog eens een volwassen manier om met dit soort moeilijke
kwesties om te gaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten