Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 29 december 2016

Eindejaarsbericht Allerhande maar vooral literatuur 2016


 Witte Veder haalt splinter uit oog van Arendsoog

Aan het einde van 2016 gekomen houdt de wereld zijn adem in. Is dat om bij te komen van alle heftige gebeurtenissen die afgelopen jaar op ons afkwamen of zetten we ons schrap voor hetgeen nog komen gaat? Het is onmogelijk te duiden hoe groot de ellende nog moet worden voordat we eindelijk de weg naar boven inslaan. Er zijn ideeën genoeg maar anderzijds zijn ook de tegenkrachten groot.

Ik lees op het ogenblik De wereld van gisteren dat Stefan Zweig uit zijn blote hoofd schreef in Argentinië, waar hij naartoe gevlucht was vanwege het gevaar van het nationaal socialisme. Ulrike Guérot bracht zijn boek in verband met de huidige tijd waarin de Europese traditie van openheid en tolerantie steeds meer in de verdrukking komt. Zij pleit voor een andere invulling van Europa aan de hand van zo’n vijftig regio’s die, onder de paraplu van een sociale republiek, een sterke band met de bevolking waarborgen, hetgeen de betrokkenheid van de burger met het bestuur vergroot. Eerder al wees de Amerikaanse socioloog Benjamin Barber op een soortgelijke project waarin burgemeesters veel meer invloed krijgen.

Het was de Britse schrijfster A.S. Byatt die in VPRO Boeken haar voorliefde voor de Europese literatuur tot uitdrukking bracht, die jaarlijks ook wordt uitgedrukt in de Europese literatuurprijs voor schrijvers en vertalers, een project dat ik altijd zeer inspirerend heb gevonden. Byatt bracht de Europese cultuur in verband met de oude klassieke cultuur. Wij Europeanen staan op de schouders van al die grote denkers en schrijvers die ons al eeuwenlang zijn voorgegaan. Het is nauwelijks ondenkbaar dat wij hun geest van verdraagzaamheid en menselijkheid zullen opgeven, maar de muren die daaraan een einde maken zijn wel in oprichting.

Tegelijk worden er steeds meer heilige huisjes afgebroken. De ene sleurt de ander mee. De Zwarte pieten discussie leidde tot een verdere ontmanteling van de superioriteit van het blanke of witte ras, zoals Sunny Bergman aantoonde in Wit is ook een kleur. Ik moest eraan denken dat ik ook nooit met mijn kinderen praatte over het feit dat de vader van Pippi Langkous een negerkoning was. Net als in het begin tijdens de Zwarte pietendiscussie was ik nog bevangen door mijn racistische vooringenomenheid, die zich vaak uit in het bagatelliseren van de problemen. Gelukkig was er vroeger ook nog Witte Veder die Arendsoog de splinter in zijn oog toonde. Het is een goede zaak dat Bergman en Sylvana Simons het idealisme opbrengen om de wereld gelijker te maken. Het is een weg die geen terugweg kent en naar een grotere menselijkheid voert.

Anderzijds hebben we ook weer behoefte aan meer verbinding met het hogere. De Europese cultuur van individualisme kan niet zonder een schakel met een onszelf overstijgende dimensie, die in theater en religie uitgedrukt wordt. Herman Finkers liet op Eerste Kerstdag iets daarvan ervaren in zijn Missa in Mysterium. Dit soort initiatieven en projecten, waartoe ook onderwerpen op het gebied van duurzame energie en het basisinkomen behoren, zullen niet zonder slag of stoot de harten van de bang gemaakte Europese burgers veroveren, maar, net als de beweging vanaf een raciale politiek naar meer menselijkheid, is er geen weg terug, de lafhartigheid van de meeste politici ten spijt. Ik wens daarom mijn lezers en alle anderen van goede wil veel kracht in het komende jaar. 

Hier mijn verslag van de uitzending van Tegenlicht met Ulrike Guérot, hier mijn verslag van een lezing van Barber over de stadsstaat,  mijn verslag van het gesprek van Jeroen de Kan met A. S. Byatt, hier mijn verslag van de aftrap van het Vertalersgeluktournee 2016 in Heemstede, hier mijn bespreking van Wit is ook een kleur, hier mijn bespreking van Missa in Mysterium.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten