Nieuw economisch beleid gaat gepaard met geldverkwisting
Geld heeft meerdere gezichten, zegt economisch journalist
van NRC Willem Schinkel (zie foto), die deze Tegenlicht uitzending onder regie van Martijn
Kieft aan elkaar praat. De euro regelt het betalingsverkeer in de reële
economie maar vormt tegelijk een monetair middel om de huidige kapitalistische
economie in stand houden. Schinkel is niet tegen het huidige systeem, al moeten
wel de scherpe randjes eraf. Tegelijk erkent hij dat het allemaal anders moet. De
geldschepperij is een manier om tijd te kopen tot we weten hoe.
De bijna futuristische uitzending, waarin af en toe een
balkje te zien is, waarop getoond wordt hoeveel euro’s de ECB uitgeeft om de
economie te redden – ook te zien op de site van Tegenlicht, de geldstroom gaat dag
en nacht door – gaat over de effecten en de risico’s van het nieuwe beleid van
de ECB, die eerder voorstander was van het aanhalen van de buikriem maar
inmiddels de riemen heeft losgegooid en elke maand tachtig miljard - de waarde
van de huizen in Amsterdam volgens Schinkel - in de markt pompt. Volgens een
andere vergelijking van Schinkel kan dit een manier zijn om een oud paard nog
eenmaal van energie te voorzien voordat het straks uitgeput ter aarde stort.
Schinkel stelt dat mensen over het algemeen weinig merken
van de miljardeninjectie. Hij bezoekt
de kraam van een haringboer en vraagt hem of hij al iets merkt van de financiële
koers van het ECB onder Mario Draghi. Dat is nauwelijks het geval. Sparen
rendeert dit en daarom maakt de man zijn winst maar op.
Een medewerker van De Nederlandse Bank laat zien hoe het
scheppen van geld in zijn werk gaat. Met een simpele muisklik wordt nieuw geld
overgemaakt naar een verkoper van obligaties. Volgens Schinkel wordt er in
economenland druk gediscussieerd over het paardenmiddel. De bedoeling is de
reële economie door monetair beleid te beïnvloeden, maar de resultaten zijn
vooralsnog matig.
Een medewerker van ABN/AMRO zegt dat men vroeger een
directeur zoals Draghi in de gevangenis zou opsluiten of anders in een
psychiatrische inrichting. Een Nederlandse vermogensbeheerder legt uit dat men de
koerswinst op obligaties inzet om nieuwe beleggingen te doen en dat er weinig
geld in bedrijven geïnvesteerd wordt, zoals het ECB graag ziet.
De Engelse econome Ann Pettifor zegt dat hierdoor de reële
economie verandert in een rentenierseconomie. Waarom zou je geld investeren in
een bedrijf als je het net zo gemakkelijk vanuit je luie stoel kan verdienen?
Ze wijst op de steun aan bedrijven van het type donutketen dat alleen in
Engeland te vinden is en verder niet op het vasteland van Europa. Zoiets kan nooit
de bedoeling zijn van het ECB. Verder weten grote bedrijven bij god niet waarin
ze moeten investeren. Google heeft vele miljarden vastgezet waarmee het niets
doet. Schinkel, nog steeds in de paardensfeer, zegt dat men een paard wel naar
het water kan leiden, maar het niet kan dwingen te drinken.
Lord Adair Turner legt uit dat de schuld rondgaat door de
economie. De toestand wordt geconsolideerd door de rente laag te houden, geld
te scheppen en/of af te schrijven, maar de schuld verdwijnt niet zomaar. Met de
huidige beleid neemt de ongelijkheid tussen arm en rijk alleen maar toe. Pettifor
vreest dat de burger door het gebrek aan herstel in opstand komt en aanklopt
bij populisten.
Als Draghi een toespraak houdt is de aandacht meteen groot
want zijn woorden hebben direct effect op de geldhandel. Op een congres voor
financiers in Frankfurt spreekt hij over voortzetting van het huidige beleid,
al wordt de grootte van de geldstroom enigszins verkleind. Schinkel legt aan
Kieft uit dat er geen terugweg meer mogelijk is, ook al morren de Nederlanders
en de Duitsers over de enorme geldverspilling.
Volgens Schinkel zou men ook kunnen investeren in onderwijs
of onderzoeksprojecten. Pettifor wijst op de jaren vijftig toen Roosevelt werkgelegenheidsprojecten
startte. Zelf denk ik dat men het geld beter kan gebruiken om een basisinkomen
in Europa in te stellen en ondertussen na te denken over andere manieren om het
economisch leven in te richten.
Hier
meer informatie op de site van Tegenlicht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten