Goochelaar die gebedsgenezers aan de kaak stelt, is zelf een
leugenaar, maar wel van de eerlijke soort
De filmmakers Justin Weinstein en Tyler Meason schetsen in An honest liar een fraai portret van
James Randi (1928), een Canadese goochelaar die zich op latere leeftijd bezig
hield met het aan de kaak stellen van zwendelaars. Het feit dat hij zelf een
loopje met de waarheid nam, hetgeen pas aan het eind van de lange documentaire
aan het licht komt, zij hem vergeven.
An honest liar
begint in juli 2011 in Fort Lauderdale, Florida. Randi zit in een ontbijtzaak
en praat over zijn boek The faith healers
(1987), waarin hij zijn kruistocht beschrijft tegen paranormale lieden, die invaliden
een worst voorhouden en hen alleen geld aftroggelt. Randi werd geboren in
Toronto en raakte geboeid door een goochelaar. Hij verliet school en sloot zich
aan bij een circus. Zijn goochelact sloeg zo aan, dat men hem op straat
aanhield om voorspellingen te doen. Dat leidde tot een aanvaring met Uri Geller
die het deed voorkomen dat hij speciale gaven had. Randi zorgde ervoor dat hij
in een televisieshow moest bekennen dat zijn gave niet altijd werkte. Na een
loodzware ontsnappingsact die Randi nauwelijks overleefde besloot hij zich op
andere doelen te richten en de praktijken van oplichters aan de kaak te
stellen.
Hij klaagde de gebedsgenezer Peter Popoff aan die veel geld
opstreek met malafide praktijken en gaf wereldwijd lezingen om het fenomeen van
de faith healers aan de kaak te stellen. Zijn wereldbeeld was dan ook erg
wetenschappelijk georiënteerd.
Beeldend kunstenaar José Alvarez raakte al in een vroeg
stadium betrokken bij de activiteiten van Randi. Hij speelde mee in de door
Randi bedachte Carlos hoax waarin een
oeroude geest zich schijnbaar in de gedaante van Alvarez manifesteert. Tijdens
een optreden in het Sydney Opera House raakte het publiek in zijn ban. Later
kreeg Alvarez, die in persoonlijk opzicht een tegenpool van Randi was, een
relatie met hem, al werd die lang geheim gehouden.
De controverse rond de paranormale gaven van Geller werden
onderzocht in het Project Alpha. In een wetenschappelijk experiment, dat
plaatsvond aan de Washington University in St. Louis, traden twee handlangers
van Randi op om aan te tonen dat parapsychologie onzin was. Dat bleek nog niet
zo gemakkelijk. Toen de BBC de act van het buigen van lepels wilde filmen bleek
er niets te gebeuren, maar toen de camera uit stond lukte het, tot ontstemming
van de cameraman, wel. Randi maakte later bekend dat de twee proefpersonen op
zijn hand waren geweest en bedrog hadden gepleegd, maar inmiddels gingen Geller
en Popoff gewoon door met hun zwendelpraktijken. Randi stelde daarop dat mensen
graag bedrogen willen worden.
Op zijn eenentachtigste verjaardag kwam Randi tenslotte uit
de kast, maar een maand later viel de FBI het huis binnen om zich te
vergewissen van de identiteit van Alvarez, die zich altijd had uitgegeven voor
een ander. Randi was reddeloos toen zijn beste vriend meegenomen werd, maar
gelukkig kwam hij op borgtocht vrij en werd hij tot huisarrest en een taakstraf
veroordeeld, hetgeen de oude goochelaar opgelucht moet hebben. De naam eerlijke
leugenaar is daarmee wel op hem van toepassing.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten