Sterke film over het lot van een ongedocumenteerde Russische
vrouw
De film Illégal gaat over een 39 jarige vrouw
uit Rusland en haar dertienjarige zoon Ivan. Tania beschikt niet over geldige
papieren en komt daardoor in de molen van de Belgische justitie terecht.
Regisseur Olivier Masset-Depasse schreef ook script en maakt met een sterk en
strak portret van deze onfortuinlijke Russische duidelijk hoe erg het is om
tussen wal en schip te belanden.
Eerst spoelt Masset-Depasse de tijd acht jaar terug naar een
gruwelijke scène uit oktober 2000. Olga past op de jonge Ivan terwijl Tania als
schoonmaakster werkt. Eenmaal thuis krijgt ze een formulier waarin met
uitzetting wordt gedreigd. Ze besluit haar vingertoppen met een strijkbout
dicht te schroeien zodat ze niet geïdentificeerd kan worden.
Acht jaar later viert ze de verjaardag van haar zoon, die
inmiddels op de middelbare school zit. Haar vriendin Zina uit Wit Rusland is al
aanwezig. Op tafel staan bordjes met snoep. Eerst komt echter de malafide Novak
langs om de huur te incasseren en haar een valse identiteitsbewijs te geven.
Hij drukt haar op het hart om het bewijs nooit mee te nemen, maar bij controle
een andere kaart te laten zien en te zeggen dat ze haar identiteitsbewijs
vergeten is.
Dat laatste gebeurt ook als ze bij het verlaten van de tram
met Ivan wordt aangehouden. De agenten nemen haar echter mee naar het bureau om
vingerafdrukken te laten maken, hetgeen niet lukt. Omdat ze niets wil zeggen,
wordt ze opgesloten in een gesloten asielcentrum. Ze maakt zich zorgen over
Ivan die tijdens de aanhouding gevlucht is. Met een kaart van de Chileense
Maria, die met haar dochtertje Eva opgesloten zit, kan ze met Ivan bellen. Ze
spreekt met Zina af dat die hem zolang opvangt.
De mishandelde ervaringsdeskundige Malinese Aïssa weet haar
te vertellen dat ze na vijf maanden wordt vrijgelaten als ze in haar zwijgen
volhardt, maar Zina wil zolang niet voor Ivan zorgen. Tot overmaat van ramp
komt de jongen zelf langs. Tania staat al op de uitkijk en weet hem te bewegen
niet binnen te komen, want dat zou haar positie teniet doen.
In het verdere verloop ontstaat een verwijdering met haar
zoon die voor de malafide Novak wil gaan werken, hetgeen zeer tegen de zin van
Tania is. Als hij dat doet, zegt ze, dan hoeft ze hem niet meer te zien.
Inmiddels wordt ze verhoord en krijgt ze het mentaal zwaar. Als men haar op
basis van de kaart die ze bij zich droeg, twee jaar dreigt op te sluiten, geeft
ze de naam van Zina op, niet wetende dat die in Polen asiel heeft aangevraagd,
zodat zij, een Dublingeval, naar Warschau uitgezet dreigt te worden. Aïssa hangt
zichzelf op na de zoveelste mislukte uitzetpoging en Maria besluit om
vrijwillig te vertrekken. Een aardige bijkomstigheid is dat medewerker Lieve, die
in het asielcentrum is gaan werken omdat ze de kost moest verdienen voor haar
twee kinderen, besluit om haar baan op te zeggen na de tragische dood van Aïssa.
Het eind van de film, waarbij Tania zelfs tussen twee
uitsmijters in het vliegtuig naar Warschau zit, zit psychologisch sterk in
elkaar. Het deed me denken aan de documentaire Special flight (2011) van Fernand Melgar, die filmde hoe
Zwitserland met ongedocumenteerden omging. De film en de documentaire
schreeuwen om een humane behandeling van personen die toch al in een moeilijke
positie zitten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten