Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 2 november 2016

Eva Meijer over Het vogelhuis, VPRO Boeken, 30 oktober 2016


Vogelonderzoekster schopt de mens van zijn troon

De breed getalenteerde schrijver, kunstenaar en singer songwriter Eva Meijer (Hoorn, 1980) debuteerde met de roman Het schuwste dier (2011) en schreef daarna Dagpauwoog (2013). Haar derde roman Het vogelhuis gaat over een excentrieke Engelse vogelonderzoekster Len Howard (1894), die in de jaren zeventig overleed. Ze schreef daarover twee boeken in de jaren vijftig en publiceerde erover in tijdschriften.

Jeroen van Kan begint over de scriptie van Meijer voor haar master filosofie.
Die ging over de vraag of vogels taal hebben, hoe dat te onderzoeken en zette haar op het spoor van Howard, die in de manier van onderzoek haar tijd vooruit was. Ze vond het verkeerd om vogels in laboratoria te onderzoek omdat ze daar verlegen waren en zich anders gedroegen dan in hun natuurlijke omgeving. Meijer was ook getroffen door de stem van Howard. Ze beschrijft de relaties tussen de vogels en hun relaties met haar op een toegankelijke manier.

Van Kan zegt dat de mens achter de wetenschapster Howard onzichtbaar is.
Meijer vindt dat geen bezwaar. Ze kende slechts enkele biografische feiten en kon daar een boeiend personage van maken, dat tegen de tijdgeest in ging. Een roman biedt meer vrijheid dan een wetenschappelijke verhandeling. Howard werd háár Howard, een vrouw die haar draai niet kon vinden in de maatschappij en in het orkest waar ze viool speelde en die wel vond in het samenleven met vogels.

Van Kan wil graag haar moeizame omgang met de medemens benadrukken, maar Meijer vindt dat niet zo’n punt, want dat geldt voor ons allemaal. Ze zocht een manier van leven die bij haar paste en werd gegrepen door de vogels, die met haar praatten, zoals een gestreste pimpelmees die haar duidelijk maakte dat de bodem uit zijn nestje gevallen was.

Van Kan vraagt haar of dit geen vorm van antropomorfisme is.
Meijer doceert over twee zaken die daarin een rol spelen: mensen zijn gebonden aan een menselijke blik, maar ook het ontkennen van die blik is een ideologische vooronderstelling. De sleutel ligt in de begrippen liefde, woede en angst. In een filosofisch onderzoek kan men de betekenis van die begrippen nader uiteenzetten. De empirische wetenschap maakt daar tegenwoordig ook gebruik van, zoals over verliefdheid van vogels die door Conrad Lorenz werd vastgesteld.

Van Kan oppert dat het veel over ons menszijn zegt dat we dat niet in het dier zagen.
Meijer beaamt dat wij ons losgezongen hebben van de natuur. Aboriginals hebben zelfs geen woord voor natuur, omdat ze daar zelf deel van uitmaken. Meijer wil de bestaande hiërarchie met de mens als kroon van de schepping aantasten. Haar tweede hoofdpersoon in Het vogelhuis is een koolmees die kan tellen.

Van Kan vraagt over de intimiteit die Howard bij dieren vindt.
Meijer kent dierenmensen als zijzelf. Dat zegt iets over de rigide tijd waarin ze leefde. In Engeland liggen de omgangsvormen nog meer vast dan bij ons. Meijer is zeker dichter bij haar hoofdpersoon gekomen. Ze ging van haar houden. Een roman kan zichzelf ook afdwingen. Zelf zit ze er ook nog in. Dat is onvermijdelijk. 

Hier de site van Eva Meijer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten