Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 8 november 2016

Bregje Hofstede over De herontdekking van het lichaam, VPRO Boeken, 6 november 2016


Zoektocht naar de verbinding tussen lichaam en geest

Bregje Hofstede (1988) debuteerde eerder met de roman Hemel boven Parijs (2014).
Afgelopen maand oktober kwam De herontdekking van het lichaam uit. Het is een antwoord op de vraag waarom ze vervreemd raakte van haar lichaam. De ondertitel luidt De burn out. Jeroen van Kan valt meteen het lidwoord op. Hofstede merkt op dat het boek verder gaat dan haar eigen gevoel van opgebrand zijn, zoals een burnout letterlijk heet. Ze betwijfelt of het beeld dat daarbij hoort wel correct is. Ze had eerder het gevoel dat ze platgedrukt werd door alle informatie die op haar af kwam. Dat laatste beeld, anders dan het eerste dat leidt tot allerlei cursussen, vraagt om stilte en leegte.

Maar ook een cursus meditatie, merkt Van Kan op.
Cursussen moeten voor verbetering zorgen, antwoordt Hofstede, maar maken de druk alleen maar groter. In de cursus meditatie werd haar beloofd dat ze straks aan drie uur slaap per nacht genoeg zou hebben, maar zoiets dient alleen de efficiency en niet het welzijn.

Van Kan komt terug op het platdrukken.
Het is een gevoel, zegt Hofstede, dat de ruimte in haar hoofd kleiner werd door alle prikkels die op haar af kwamen. De burn-out wordt vaak gezien als een modeziekte, want vroeger werkten mensen toch immers net zo hard en nog harder. Echter, tegenwoordig dient men voortdurend beschikbaar te zijn en dat legt een zware claim op de geest. De aard van de druk is dus tegenwoordig anders dan vroeger. De techniek die ons in staat stelt altijd aanwezig te zijn, heeft ook nadelen. De gewonnen vrijheid verandert in een sociale dwang. De werkgever zou buiten werktijden geen beroep op de werknemer mogen doen. Om te leren omgaan met dit nieuwe verschijnsel heeft ze de mentale schijf van vijf bedacht. Wandelen is belangrijk om ruimte te scheppen voor iets nieuws. Men is elders en daardoor kunnen gedachten losser raken. Deze activiteit werd als door grote denkers als Rousseau, Dickens en Thoreau gepraktiseerd. Buiten de bekende omgeving kunnen gedachten gaan dwalen.

Op de vraag van Van Kan waar ze dit doet, antwoordt Hofstede dat ze in de stad slentert omdat dit praktisch het gemakkelijkst voor haar is. Het langzame tempo voldoet het beste voor haar doel. Ze beoogt nutteloosheid. Daar is tegenwoordig een gebrek aan.

Van Kan brengt het onderwerp lichaam en geest in. Hofstede stelt die voor als twee verschillende grootheden.
Hofstede antwoordt dat dit de enige manier voor haar was om het probleem te beschrijven.

Van Kan vraagt zich af of dat iets zegt over onze tijdgeest.
Hofstede zegt dat Plato en Descartes ons voorgingen, maar dat onze virtuele tijd weer voor nieuwe problemen zorgt. We kunnen tegenwoordig deelnemen aan het maatschappelijk verkeer zonder daarbij fysiek aanwezig te zijn. Zelfs hecht ze aan face to face contact, omdat daarbij ook de lichaamstaal mee doet.

Van Kan vraagt wat het schrijven haar persoonlijk heeft opgeleverd.
Hofstede antwoordt dat ze het boek in twee jaar geschreven heeft en dat ze daarin zelf een ontwikkeling heeft meegemaakt, die ze in het boek terugziet. Voor haar was het een zoektocht om lichaam en geest weer meer bij elkaar te brengen. Werken met tekst was voor haar altijd een geestelijk proces, maar ze weet het nu meer te verbinden Ze heeft foto’s toegevoegd om te tonen dat het lichaam ook fysiek aanwezig is.  

Hier mijn bespreking van Hemel boven Parijs, hier de site van Bregje Hofstede.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten