Recensie: De koning komt (2015), Mohammed Benzakour

Het leven is een reeks afvinkingen

Mohammed Benzakour is al enige tijd werkzaam op literair gebied. In 2004 schreef hij een boek over Abou Jahjah, waarin hij de receptie van de uitspraken van deze moslimactivist in de media bespreekt, in 2008 maakte hij een essaybundel over de multiculturele samenleving en in 2103 portretteerde hij zijn moeder die in een Nederlandse zorginstelling verbleef. Daarna achtte hij wellicht te tijd rijp om zich op het pad van de fictie te wagen. De koning komt beschrijft de tocht van de Marokkaanse Nederlander Moebdi naar de Rif om daar een vrouw te zoeken. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Aan het eind van de roman vertelt hij tegen een heksachtige hulpverleenster dat hij door de omstandigheden maar ook door zichzelf daarin geremd wordt. Hoewel hij niet verder in gaat op haar behandeling, omdat hij inziet dat zij een ordinaire oplichter is, denkt hij op het eind toch een oplossing voor zijn probleem gevonden te hebben.

De zoektocht die Moedbi naar de Rif maakt deed me denken aan de documentaire Voetbalmiljonair uit Oost die ik onlangs zag. Daarin vertelt de vader van stervoetballer Mbark Boussafa dat het hem niet lukte in Nederland aan een vrouw te komen en dat hij daarom terugging naar Marokko om daar een vrouw op te halen, zoals dat bijna letterlijk ging. Eerst is er de transactie, daarna komt de liefde als het goed is vanzelf wel. Het scheelt natuurlijk dat het geloof een bron van inspiratie is. Dat maakt het leven er een stuk gemakkelijker op.

Voor de nogal seksistische Moebdi gaat dit in ieder geval niet op, al ziet hij de vrouw, die hij reduceert tot een kont, net zo goed als een bezit. Zoals gezegd heeft hij, behalve dat de omstandigheden hem niet meezitten, last van interne remmingen. Dat lijkt nog niet het geval te zijn als hij in het vliegtuig de aandacht van een knappe stewardess probeert te trekken. Moebdi is een testosteronbom, zou Geert Wilders zeggen. Hij neemt zijn intrek in het verlaten huis in het dorp van zijn ouders, installeert zich in een hangmat op het dakterras en verkent vandaar zijn mogelijkheden. De eerste vrouw die tot de kanshebbers behoort blijkt al vierenveertig 42 jaar oud en valt meteen af. Ze staat als het ware symbool voor het feit dat het leven een reeks afvinkingen is.

Moebdi beklaagt zich bij een wonderlijke ezel die na een verkrachting kan praten en die zelfs zeer geletterd blijkt te zijn. Deze Gadoezj moet niet zoveel van zijn voornemen hebben. Liefde en huwelijk zijn twee verschillende zaken. De dialogen tussen de twee zijn echter niet erg sterk en vervelen algauw. Dat maakt de roman erg niet levendiger op. Net als de kunstgreep om te verlangen naar een paradijselijke toestand, die Defoe beschreef in Robinson Crusoe.

In zijn vrouwenjacht legt Moebdi het onder andere aan met de zesentwintig jarige Semira die hij afstoot als ze echt iets met hem lijkt te willen en die naderhand een hoertje blijkt te zijn. Hij raakt zijn opwinding kwijt bij collega’s van haar of bij studente Hasbiya die hij paait met geld. Het lucht hem op dat hij zich sterker voelt als hij het contact met verbreekt. Het zet hem aan toch iets van het leven te maken. Hij heeft daarmee een speciale bedoeling, al komt die, gezien het sterke verlangen van de hoofdpersoon naar een vrouw, voor de lezer nogal uit de lucht vallen.

Het is interessanter, al is dat tussen de lippen door, om te horen over Abdelkrim, de vroegere vrijdheidsstrijder uit de Rif, die in geportretteerd werd in een documentaire van Al Jazeera,. Ook om te vernemen over de animositeit tussen Imazighen ofwel Berbers en Arabieren, maar dat weegt niet op tegen het zwakke verhaal met een hoog poep en pies gehalte:

’Ik kan moeilijk peilen wat het precies behelst: een scheet of een drol? Of toch weer diarree?’ Aldus Moebdi als hij tijdens een bezoek aan zijn tante last van darmkrampen heeft.

De titel is een soort gimmick die door het verhaal heen gestrooid wordt. Het brengt Moebdi op de gedachte om een actie op touw te zetten om het zwerfplastic op te ruimen voordat de monarch de streek komt bezoeken. Dat zou meteen ook tot de oplossing van zijn probleem kunnen vormen, al is het ongeloofwaardig dat een gezonde jongen van vlees en bloed tot zoiets komt.

Hier mijn bespreking van Voetbalmiljonair uit Oost, hier mijn bespreking van The legend of the Rif, die over Abdelkrim El Khattabi gaat.