De bijensterfte verklaard
De Zwitserse filmmaker Markus Imhoof komt uit een familie
van bijentelers. Zijn opa had honderdvijftig bijenvolken met een eigen huis. Zijn
interesse in het onderwerp is actueel vanwege het verdwijnen van de bijen, die
voor de bestuiving van planten en daardooor voor ons voedsel zorgen. Imhoof trekt
de wereld in om aan de weet te komen hoe het komt dat bijen sterven.
Eerst is hij in een grootschalig bedrijf in Californië waar
men amandelen produceert. De bomen staan net in bloei en de bijen doen hun
werk. De eigenaar lacht in zijn vuistje. Hij is een onvervalste kapitalist, die
alleen in geld geïnteresseerd is. De bijen leveren gratis werk. Achteloos laat
hij de bomen besproeien door een pesticide die schimmel weert terwijl ook de
bijen eraan gaan en het slecht is voor het broedsel. Hij zou ook ’s nachts
kunnen laten besproeien als de bijen binnen zijn, maar dat is lastig voor de
tractoren, die in het enorme gebied kunnen verdwalen. De man zegt zelf dat zijn
vader niet blij zou zijn met de nieuwe zielloze technieken, maar maalt er niet
om.
Dan Zwitserland, waar imker Fred in de Alpen zijn zwarte
bijenvolk vrij probeert te houden van ongewenste exemplaren. De oude man die
rondloopt in de bergen is tegen het gebruik van pesticiden. Hij bekijkt een
ander ras van een collega, dat gemakkelijker te houdebn is en minder steekt,
maar houdt het toch maar bij zijn eigen oude ras.
Imhoof geeft informatie over het wonderlijke gedrag van de
bijen met hun koningin die zich laat bevruchten door vreemde darren om inteelt
te voorkomen, waarna de darren door de werkbijen, de werksters voor de winter
om zeep worden geholpen in de darrenslacht. De koningin kan veel eieren per dag
leggen en wordt verzorgd door de werksters. Imkers pakken de koningin af als ze
een nieuw volk willen maken. Een vrouw in de documentaire kweekt koninginnen om
die te verkopen.
Een Amerikaanse wetenschapper doet onderzoek naar het gedrag
van bijen die met een rondedans aan hun soortgenoten kunnen aangeven waar
nectar en stuifmeel te vinden is. Bijen vormen een deel van de groep maar
kunnen ook zelf hun routes bepalen. Geur is belangrijk om informatie te krijgen
over de staat van de raten, waar de bijen de nectar naar toe brengen.
Een trucker vervoert de bijen vanaf de amandelbedrijven in
Californië naar andere delen van de Verenigde Staten. Daarmee gaat een heel
jaar rond. Hij neemt weinig pauzes omdat het voor de bijen niet goed is om lang
in de vrachtwagen te zitten. Door ontmoetingen tussen bijen op de plantages
neemt de besmetting door ziekte toe. Ook de varroamijt levert zijn aandeel in
het verdwijnen van de bij. Fred is onthutst als hij bijen besteld heeft die
ziek zijn of dood. Zijn vrouw staat erbij met een sigaar in de mond. Het enige
dat zij kunnen doen is alles uitroken en opnieuw beginnen.
In China heeft men door het gebruik van pesticiden en het
doden van vogels en insecten een tekort aan bijen en daarom doen de mensen de
bevruchting. Daartoe brengen ze stuifmeel dat aanleverd wordt, aan met kwastjes
op de bloemen. Een onderzoek van de universiteit van Beijing heeft aangetoond
dat bijen dat beter kunnen en dat is niet verwonderlijk als je de Chinezen in
de bomen bezig ziet.
Imhoof concludeert dat de bijensterfte geen mysterie is maar
een combinatie van factoren zoals de grootschalige productiewijze, het gebruik
van pesticiden en ziektes. Hij leest voor uit een verhaal in Alice in
Wonderland, waarin de rode koningin Alice aanzet harder en harder te rennen om
op dezelfde plaats te blijven. Dat heeft te maken met de Red Queen hypothese
die ervan uit gaat dat men steeds moet evolueren om zichzelf in stand te houden,
maar of dit werkelijk zo is valt te betwijfelen. Imhoof vindt de veredeling maar niets.
Killer bijen die ontsnapten uit de universiteit van San
Paolo zijn erg agressief, maar op een onbewoond eiland in Australië kweekt men
een nieuw ras dat mogelijk onze redding is als onze eigen soorten allemaal
verziekt zijn.
Erg mooi zijn de close ups van de bijen, onder andere van de
bij in Californië die dood gaat nadat hij pesticide over zich heen gekregen heeft.
Zo’n eigenaar zou moeten worden aangeklaagd voor het vernietigen van leven, dat
ook belangrijk is voor de mensheid. De bijensterfte zou een verdere aanzet
kunnen geven tot kleinschalige landbouw.
Hier
de trailer, die op zich al aangrijpend is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten