The scandalous Lady W (2015), televisiedrama van Sheree Folkson

Voyeurisme komt edelman duur te staan

Het BBC drama staat in hoog aanzien en The scandalous Lady W is daar weer een fraai staaltje van. Zowel het verhaal als de aankleding, de inhoud als de vorm waarin het kostuumstuk gegoten is, spreekt tot de verbeelding. Daarbij is The scandalous Lady W, dat aan het einde van de achttiende eeuw in Engeland speelt, ook nog eens waar gebeurd. Een slechte tijd voor een vrouw die onafhankelijk wil zijn. Vooraf krijgen we de mededeling mee dat in die tijd de vrouw het eigendom was van de man.

Sheree Folkson begint bij het eind van het drama. Lady Seymour Worsley wordt in 1872 door haar man, sir Richard, een vertegenwoordiger van de Tories, in de steek gelaten. Hij gaat vier jaar de oorlog in. Daarna gaan we een jaar terug. Madame Worsley zit in een koets met haar minnaar kapitein George Bisset. Ze vluchten naar Londen omdat Worsley het niet meer uithoudt bij haar man. Helaas moest ze wel haar baby Jane, een kind van haar en Bisset, achterlaten.

Zes jaar eerder begon de relatie tussen Richard en Worsley. Hij wilde dat ze haar plichten deed en aan zijn wensen tegemoet kwam en zij ging daarmee akkoord. Zelfs met het voyeurisme van haar man, die graag wilde dat ze met andere mannen vrijt waarbij hij door het sleutelgat kon toekijken. Ze hoopte dat ze daarmee de liefde van Richard voor zich kon winnen, maar het is duidelijk dat dit een keer fout moest gaan. Ze raakte verliefd op George Bisset die een aanhanger was van House of Commons lid Richard. Het geluid van een contrabas begeleidt hun gepassioneerde liefdesspel. Als Richard op campagne moet, zien de twee hun kans waar om hun verhouding te bestendigen.  

Tijdens een onderhoud met Richard in Londen zegt Worsley dat ze van hem wil scheiden. Hij weigert en doet haar een proces aan waarbij hij 20.000 pond van haar eist als genoegdoening.

Richard regelt daartoe de bewijsvoering voor de ontrouw van Worsley. Een groot deel van het drama is gewijd aan het proces dat via flashbacks inzicht geeft in het verleden. Worsley wil dat de waarheid aan het licht komt. George is boos op de verklaringen van de andere mannen die hij hoort.

Worsley hoeft tenslotte geen geld aan Richard te betalen, maar slechts een shilling die ze hem naar zijn hoofd werpt. Richard neemt vanwege zijn vernedering ontslag als parlementslid en weigert te scheiden, hoewel de minister president daarop aandringt. George wil het liefst emigreren met Worsley maar die bijt zich vast in het de schande die haar is aangedaan. 

Ze schrijft gedichten als wraak en geeft veel geld uit terwijl ze de rekeningen naar haar wettige man stuurt. Hierdoor vermindert de liefde van George. Hij wil zelfs dat ze naar haar man teruggaat. Een poging tot hereniging loopt op niets uit omdat Richard, zoals we in het begin zagen, ten oorlog trekt. Aan het eind zijn ze allebei verliezers.

In de aftiteling lezen we dat Seymour Worsley later met een musicus trouwde.

The scandalous Lady W s gebaseerd op het boek The scandalous Lady Worsley’s whim van Hallie Rubenhold. Natalie Dormer, op de foto in een zeer fraai kostuum, speelt de tragische rol van Lady W, die haar man wil behagen maar daardoor juist mishagen veroorzaakt, perfect.

Hier de trailer.

Last hijack (2014), documentaire van Tommy Pallotta en Femke Wolting

Het verleidelijke leven van een kaper van zeeschepen

Last hijack vertelt het verhaal van de 29 jarige Mohamed Farax, een moderne Somalische scheepspiraat. Door een stukje van zijn leven te volgen krijgen we ook een beeld van de Somalische cultuur. Bijzonder aan de documentaire van Tommy Pallotta en Femke Wolting zijn de prachtig geïntegreerde animaties waarmee delen uit het leven van Mohamed verbeeld worden.

Al snel zien we wat animaties vermogen. De werkelijke Mohamed maakt een anker en slaat dat vast aan de reling van een schip. Op dat moment verandert het filmbeeld in een animatie zoals in de interactieve trailer te zien is. Mohamed verandert in een roofvogel die een olietanker met zijn klauwen meeneemt en op het strand dumpt.

In de plaats Eyl belt Mohamed met vrienden over een plan voor een kaping op zee. Men kaapt het liefst een groot schip met een Europese bemanning, want dat brengt het meeste op. Er is ook een man bij die granaten kan werpen. Op het strand kijken ze uit naar olietankers. Mohamed vertelt dat de piraterij ontstond omdat lokale vissers boos waren dat trawlers hun netten kapot maakten. Ze stalen de trawlers en eisten losgeld voor teruggave. Hij herinnert zich hun eerste kaping die met een animatie zichtbaar wordt gemaakt. Hij en zijn maten hielden de bemanning onder schot en ontvingen veel losgeld, waardoor ze zeer gerespecteerd werden in de gemeenschap. Later kaapten ze wel drie schepen tegelijk in de Rode Zee en de Indische Oceaan. Ze bleven soms wel een half jaar weg en eenmaal weer aan wal kochten ze een nieuwe auto, khat en een vrouw. Zijn ouders die de vele jonge kinderen van Mohamed hebben opgevangen, zijn ongerust over zijn leven en willen dat hij trouwt.

Mohamed zit in de auto en rijdt naar de kapper. Op de radio is een uitzending waarin kinderen worden gewaarschuwd om zich aan te sluiten bij de piraten, want zoiets loopt vaak slecht af. Mohamed vertelt de kapper over de angst, de honger en het gevaar om in de gevangenis te belanden. Hij laat daarna het vroegere ouderlijk huis zien met akkers erom heen dat door de zee werd weggespoeld. Zijn vader beroofde vervolgens automobilisten. Omdat hij gewond raakte in de burgeroorlog nam Mohamed zijn plaats als kostwinner in.

Zijn vader regelt een bruid voor hem. De vader van de bruid gaat alleen akkoord met een huwelijk als Mohamed afziet van piraterij. Men komt een bruidsschat van twee duizend dollar overeen. De stapels biljetten verdwijnen in de schort van de bruid.

Mohamed sjouwt stenen om wat bij te verdienen. De radio zegt dat 85 procent van het losgeld dat de piraten opstrijken naar het buitenland gaat en dat ze zelf maar 15 procent overhouden. In een internetcafé ziet Mohamed een filmpje waarin men per abuis een Frans marineschip overviel. Tegen de wil van zijn ouders in wil Mohamed nog een maand naar zee. Hij vertelt de kapper dat hij nerveus is voor de bruiloft, wellicht omdat hij zijn vrouw moet vertellen over zijn voornemen. Na het bruiloftsfeest regelt hij een huis voor haar. Daarna vindt het moeilijke gesprek plaats. Zijn vrouw wil een goede plaats in de hemel niet op het spel zetten, maar Mohamed trekt zijn eigen plan. Hij komt ook niet opdagen bij de gebedsdienst die zijn vader voor zijn zoon organiseert, maar gaat weer de zee op. Een animatie laat zien we hoe de kaping zich voltrekt en hoe het verder gaat.

Behalve met mooie animaties wordt het boeiende verhaal van Last hijack volgens het principe van show don’t tell vertelt, waardoor de kijker een uur lang op het puntje van zijn stoel zit.

Hier de interactieve trailer.

Filmrecensie: High fidelity (2000), Stephen Frears

Jonge eigenaar platenzaak kampt met de liefde

High fidelity is een luchtige film van Stephen Frears over Rob Gordon, eigenaar van een kleine platenzaak in Chicago, die kampt met zijn liefdesrelaties. De popmuziek in de film zorgt voor levendigheid. Er komt zelfs nog een optreden van Bruce Springsteen in voor. Een cameo schijnt zoiets te heten.

Gordon heeft een voorliefde voor lijstjes, niet vreemd voor iemand met platen en die staan er echt nog in de platenzaak in Chicago. De twee medewerkers van Gordon, de drukke Barry en de gevoelige Dick, kunnen hun liefde voor de hedendaagse muziek in de zaak uitleven. Gordon zelf is minder vrolijk omdat zijn vriendin Laura hem in het begin van de film verlaat met als reden dat hij niet verandert. Ze is een relatie begonnen met de seksueel actieve Ian die vroeger boven hen woonde en nogal wat lawaai maakte. Het doet Gordon denken aan de top vijf van verlatingen die hij in zijn leven heeft meegemaakt. Uitvoerig krijgen we de mislukkingen in beeld.

Allison was slechts kort zijn vlam op de middelbare school, Peggy hield hem op het college aan het lijntje, Charlie was hem te exotisch en stapte na twee jaar met een ander in bed, Sarah was net als hij gedumpt en vertelde hem vol enthousiasme dat ze weer een ander had gevonden. Het slippertje met Jackie vond plaats tijdens de zwangerschap van Laura die ze tot boosheid van Liz, de zus van Gordon, liet afbreken. Zoals vaker in de film praat Gordon op een intieme manier tegen de kijker in de camera, dit keer om het verhaal van Laura te ontzenuwen. 

Gordon ordent zijn eigen platen in autobiografische volgorde, hoort van zijn moeder dat ze zich zorgen over hem maakt en raakt geïnteresseerd in de knappe zwarte zangeres Marie de Salle. Samen met zijn collega’s bezoekt hij een optreden van haar en later verschijnt ze in de platenzaak. Ze blijkt een goede vriendin om over hun mislukte relaties te praten.  

Gordon onderneemt nog eens actie rond de genoemde vijf liefdesmislukkingen. Hij hoort van de moeder van Allison dat zij getrouwd is en in Australië woont. Peggy zegt dat ze zichzelf nog te jong vond toen om al seks te hebben en wordt weer boos, Charlie is niet bereikbaar en Sarah geniet van hun ontmoeting maar Gordon vindt het toch niets om gezien hun verleden met elkaar verder te gaan. Zonder dat hij dat gepland heeft, belt Charlie zelf opeens en nodigt hem uit voor een feestje.

Inmiddels heeft hij ook af en toe nog contact met Laura die nog spullen komt halen. Op de vraag hoe de seks is met Ian antwoordt Laura dat ze het nog niet met elkaar gedaan hebben. Gordon vraagt zich af wat dat betekent en probeert daarover helderheid van Laura te krijgen, maar stuit op Ian, die bij hem in de zaak komt om te zeggen dat hij haar met rust moet laten. Terwijl Gordon fantaseert hoe hij en zijn collega’s de patser totaal in elkaar slaan, is hij in werkelijkheid niet zo treurig om de mededeling van Ian want hij verheugt zich op de ontmoeting met Charlie.

Hij ziet echter al gauw dat de artistiekerige Charlie toch niets voor hem is. Tot zijn verbazing zoekt Laura weer toenadering. Zijn komst op de begrafenis van haar vader versterkt hun band, al duurt het nog even voordat het echt allemaal goed komt tussen hen.

De film is gemaakt naar het gelijknamige boek uit 1995 van Nick Hornby, waarbij de setting verplaatst is van Londen naar Chicago. Joan Cusack, de zus van hoofdpersoon John Cusack speelt in de film ook de rol van de zus Liz. Frears zag in Berlijn Iben Hjejle (Kopenhagen, 1971) in Mifune’s last song (1999) en was verkocht, iets dat ik heel goed kan begrijpen.

Hier de trailer.

Filmrecensie: The sixth sense (1999), M. Night Shyamalan

Film maakt ontvankelijk voor hetgeen buiten onze gebruikelijke zintuigen valt

Het is niet gemakkelijk de film The sixth sense van de Indiase dokterszoon M. Night Shyamalan die opgroeide in Pennsylvania,  te bespreken zonder de clou weg te geven, maar ik zal toch een poging wagen.

De film begint zoals Alfred Hitchcock  zou kunnen doen met een scène waarin Anna, de vrouw van kinderpsycholoog Malcolm Crowe een fles wijn uit de kelder haalt om het succes van haar man te vieren. Als ze in een amoureuze stemming naar de slaapkamer gaan, ziet Anna dat de telefoon op de grond ligt, een ruit gebroken is en in de badkamer licht brandt. Malcolm Crowe stapt langzaam naar voren en ontdekt een jongeman die daar in zijn onderbroek staat. Het is Vincent Grey, een oud patiënt van hem die hij nooit goed heeft weten te behandelen. De jongeman vertelt dat hij nog steeds doodsangsten uitstaat en schiet zijn behandelaar dood.

De scène verplaatst zich naar een volgend najaar in Philadelphia. Crowe zit op een bankje tegenover het huis van de negenjarige Cole Sear en volgt de jongen naar een kerk in de buurt, waar de twee met elkaar kennismaken. Crowe wil Cole graag helpen maar Cole is sceptisch over de mogelijkheid daarvan. De toenadering tussen de twee wordt fraai in beeld gebracht door een voorstel van Crowe: hij zal zeggen welke gedachten de jongen heeft en als dat klopt moet hij een stap vooruit doen en als het niet klopt een stap achteruit. Crowe weet de jongen voor zich te winnen, maar desondanks geeft Cole zijn geheim nog niet aan Crowe prijs.

Lynn, de moeder van Cole, maakt zich zorgen over haar zoon die vaak met schrammen thuis komt en met gaten in zijn kleren. Ook lijkt hij kostbaarheden te stelen. Ze vindt tenminste een hanger van haar moeder, waaraan Lynn gehecht was, in een nachtkastje van Cole. Op school komt de jongen in conflict met een leraar over de vroegere bestemming van het gebouw. De man meent dat Cole verkeerd geïnformeerd is over personen die opgehangen werden in het vroegere gerechtsgebouw. Hierdoor is Cole meer genegen om Crowe tot zich toe te laten.

Cole ziet dat Crowe verdrietig is. Crowe vertelt daarop eerlijk over zijn verleden, over de moeilijke relatie met zijn vrouw die hij door zijn werk verwaarloosde en de fout die hij maakte in de behandeling van Vincent Grey, iets wat hij niet kan loslaten. Cole vertelt hem hierop zijn geheim, namelijk dat hij dode mensen kan zien. Hij vertelt dat ze gewoon om hen heen rondlopen, zoals Jean Paul Sartre ooit al prachtig beschreef in Les jeux sont fait.      

Zijn leven wordt er daarmee niet gemakkelijker op. Hij wordt geterroriseerd door de doden, die een kilte uitstralen als ze boos zijn, waardoor de temperatuur in huis in snel tempo zakt.

Lynn probeert de kwestie met de hanger met Cole te bespreken en wordt wanhopig als hij ontkent dat hij degene was die de hanger had weggenomen. Anderzijds zoekt de doodsbange Cole de steun van zijn moeder.

In de tussentijd luistert Crowe een oud cassettebandje af van een sessie met Vincent, waarin hij hoort dat Vincent bedreigd werd op het moment dat hij zelf werd weggeroepen. Hij besluit dat zij het beste kunnen ingaan op de wensen van de doden om op die manier van hun kwade  kracht af te komen. Cole voert het voorstel uit bij het gezin van een meisje dat door een ziekte doodgegaan is en lost een gezinsprobleem op. Hij helpt vervolgens Crowe om de slechte relatie met Anna te verbeteren en praat met zijn moeder over allerlei zaken die ze niet begreep, zoals de verdwenen hanger van haar moeder.

The sixth sense is een bijzondere film met een boeiend concept dat sterk afwijkt van de gemiddelde film en ontvankelijk maakt voor datgene wat buiten onze vijf gewone zintuigen valt.

  

Hier de trailer.

Dusty bin dreams (2014), documentaire van Eriss Khajira

Het leven op een stortplaats van de hand van een betrokken buurtgenote

Documentaires over het leven op vuilnisbelten lijken een geliefd onderwerp voor filmmakers te zijn. Lucy Walker maakte Schoonheid op een stortplaats op een grote vuilnisbelt bij Rio de Janeiro en Marcos Prado maakte daar eerder een portret van Estamira. De 27 jarige Eriss Khajira (zie still) filmt op de grootste vuilnisbelt van oost Afrika, Dandora, in de buurt van Nairobi, waar tienduizend mensen werken. Er is een restaurant en er staat een pooltafel. Blijmoedigheid en droefenis wisselen elkaar af. Soms brengt een vrachtwagen over gebleven voedsel van een vliegtuig en dan eet men met smaak. Tegelijk zijn er berichten in de media dat de belt wordt gesloten vanwege stankoverlast en dat ziekten en miskramen door de giftige dampen veroorzaakt worden.

Vooraf vertelt Eriss - die opgroeide in de sloppenwijk naast de vuilnisbelt die al in 2001 zijn maximale capaciteit bereikt had - over de personen die ze met de camera gaat volgen. Zelf leerde ze het vak toen ze eens langs een kantoor liep waar men video’s kon laten maken. Ze assisteerde er, leerde zelf een camera te bedienen en oefende op de vuilnisbelt.

Haar 23 jarige vriend Daniel staat bekend als Taxibook. Hij is twee jaar getrouwd met Asha die acht maanden zwanger is. Taxibook heeft geen moeder meer en zijn vader heeft hij zelfs nooit gekend. Hij heeft wel een zus die ook op de vuilnisbelt rondscharrelt. Eriss wil dat hij gewoon doet als zij hem filmt en niet zo verlegen is. Daniel vindt het werk zwaar. Hij komt wel eens een dode baby tussen het afval tegen. Hij wil het liefste meer vastigheid. Hij vertelt over de hiërarchie op de belt. Bovenaan staan de grote bazen die nachtwakers en afvalscheiders in dienst hebben en daarnaast zijn er nieuwkomers die in het restant mogen snuffelen. Op het moment dat Asha moet bevallen gaat ze naar de kraamkliniek in de wijk. Eriss filmt de dochter die nog geen naam heeft. Asha weet nog niet hoe ze de kliniek moet betalen. Daniel heeft inmiddels werk als nachtwaker en verdient daarmee twee euro vijftig per dag. Eriss ziet hem niet veel meer omdat hij overdag slaapt. Hij vertelt haar later dat hij zich niet erg veilig voelt, dat er soms gevechten zijn waarbij wapens gebruikt worden en doden vallen. Zelf legt hij ook het loodje, tot diep verdriet van Eriss die juist de onderlinge band wilde versterken. Ze hoort dat hij door een volksgericht is gelyncht. Asha vertelt haar over de aanleiding: Daniel had contacten had met criminelen, perste af en had een dominee gedood. Eriss filmt de begrafenis met een gebruikelijke groepsfoto op het eind. Asha wil weer naar school gaan of gaan werken als haar dochter kan lopen. Eriss staat haar bij. 

Mavoke is een rapper die nummers ten gehore brengt over het leven op de vuilnisbelt. Hij verdient daarmee te weinig om in zijn onderhoud te voorzien en moet daarom scharrelen op de belt. Hij vertelt dat hij ooit getuige was van de dood van een vriend die door een vrachtwagen gegrepen werd. Een rap was een goede manier om het drama te verwerken. Later mag hij een dag naar een muziekstudio waarin hem gevraagd wordt hoe hij erkenning kan krijgen als kunstenaar. Mavoke vertelt dat hij niet uit is op roem, maar de omstandigheden op de belt wil verbeteren.  

Goko is een activist die populair is op de belt. Hij fokt varkens en heeft grote toekomstplannen. Met zijn arm wijst hij aan waar bedrijven en bomen moeten komen.

Hij bespreekt met nieuwkomers fouten in het registratieformulier en legt het samenwerken uit aan de hand van een staaf die ze met de vingers moeten optillen: eerst klaagt men over elkaar, maar als men eenmaal het idee snapt, werkt men beter samen. Hij begint ook een volksbank waar men geld kan inleggen of lenen. Hij ziet de documentaire als een mooie manier om bekendheid te geven aan de problemen op de belt en is tegen plannen van politici om de belt te sluiten. Dat van die miskramen weerlegt hij met voorbeelden. Een nieuw project van hem is een recyclebedrijfje.

Florence is een moeder van zes kinderen, van wie zoon Kuria problemen geeft omdat hij verslaafd is, niet alleen aan tabak maar ook aan lijm en drugs. Hij slaapt op de vuilnisbelt en zij heeft hem al drie weken niet gezien. Ze is blij als hij weer thuis is. Ze hoort dat hij verkracht werd op de belt en wil daarom dat hij bij haar dochter Jane gaat wonen, maar die kan niets met hem omdat hij zich vreemd gedraagt. Hoewel hij geen geld had, werd hij een tijdje in een kliniek opgenomen. Jane is ongerust als Kuria wegblijft. Veel vrienden van hem hebben de dood gevonden door het snuiven van kerosine.

Omdat Eriss steeds vreemdere dingen meemaakt en zichzelf niet veilig voelt, stopt ze met filmen. Ze gaat nog één keer langs bij haar informanten. Het recyclebedrijfje van Goko komt niet van de grond vanwege de op handen zijnde sluiting van de belt, maar zijn volksbank loopt goed. Kuria is nog steeds niet komen opdagen. Jane wil mango’s gaan verkopen bij de pooltafel. Mavoke was één dag een held maar scharrelt inmiddels weer rond op de belt, waar hij een buurmeisje trouwde die inmiddels zwanger is. Asha woont bij haar ouders en hoopt over vijf jaar in de Verenigde Staten te zijn. Zo rommelen we door, zegt Eriss op de openhartige manier waarmee ze in Dusty bin dreams over de armoede in Afrika van binnen uit vertelt. Door de film kon ze een half jaar naar de filmschool. Dandora werd gesloten zonder dat nog een nieuwe locatie gevonden was.

Hier de voorbeschouwing waarin een voetbal getoond wordt die uit plastic afval gemaakt is met een touwtje erom. Hier mijn bespreking van Schoonheid op een stortplaats (2010), hier die van Estemira (2004) van Marcos Prado.