Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 8 augustus 2015

Kindsoldaat van Hitler (2015), documentaire van Hans Polak



Zoon uit NSB familie achtervolgd door zijn verleden

Achter de Kindsoldaat van Hitler gaat de inmiddels 86 jarige Herbert Curiël schuil, die zich op vijftienjarige leeftijd bij de SS wilde aansluiten en bij de Kriegsmarine terecht kwam. Zijn verleden heeft hem geen geluk gebracht. Nog altijd kampt hij met de gevolgen van zijn jeugdige beslissing. Marga van Praag voert hem daarover hard aan de tand.

De documentaire begint met beelden van de dodenherdenking op 4 mei op de Dam. Curiël kijkt ieder jaar maar verbaast zich er nog steeds over dat de versie van de Tweede Wereldoorlog zo blind geaccepteerd wordt. Zijn zoon Lodewijk zit er wat verslagen bij, al zegt hij later dat hij medelijden heeft met zijn vader, die in 1945 een jaar lang ondergedoken zat. Dochter Jacobien spreekt van een familiegeheim, dat haar jeugd domineerde. Ze was achttien jaar en net klaar met de middelbare school toen haar vader, die zich altijd als hippie voordeed, haar vertelde over zijn oorlogsverleden. Het verklaarde opeens veel over de perikelen in de familie en de schuldgevoelens waaronder hij gebukt ging, zegt Jacobien. Zelf kwam ze in huis nooit aan bod. Ze zou willen dat haar vader het verleden zou afsluiten, bijvoorbeeld met steun van een psychiater.

Lodewijk en Jacobien gaan met hun vader naar het Nationaal Archief waar men zijn dossier licht. We horen dat de familie, woonachtig in het Zeeuwse Krabbendijke, al voor de Tweede Wereldoorlog lid van de NSB was. Men had het in de crisisjaren niet breed en moest de touwtjes aan elkaar vastknopen. Herbert vertelt dat hij zelf nooit mensen doodschoot maar aan boord van de Kriegsmarine granaten aangaf. Na de dood van Hitler zwalkten ze over zee en moesten ze zelf aan proviand komen. Men gooide mijnen in het water voor vis en men slachtte kalveren voor het vlees. Later veegde hij mijnen voor de Engelsen. In augustus 1945 hoorde hij dat landverraders in Nederland niet meer werden doodgeschoten en ging hij naar familie in Halfweg, tot hij werd aangehouden en drie jaar werd opgesloten in de Koepel in Haarlem en tewerkgesteld als plaggensteker in Friesland. In 1953 kreeg hij zijn paspoort terug en vertrok hij naar Zweden om figurant te worden voor een Amerikaanse televisieserie. Dat was de start van een carrière als acteur (o.a. Lawrence of Arabia) en later ook als regisseur (o.a. Het jaar van de kreeft).

Marga van Praag stelt kritische vragen als het drietal bij een Navo informatiebijeenkomst over de operatie Reliable Sword op het Malieveld in Den Haag is. Herbert vertelt dat hij in de nationaal socialistische sfeer werd opgevoed, dat de SS de beste soldaten had, dat hij niets wist van de jodenvervolgingen en dat hij vooral tegen het rode gevaar vocht. Omdat hij niet raszuiver was, hoefde hij zich tijdens de keuring in Den Haag niet eens uit te kleden. Hij nam vervolgens dienst bij de Kriegsmarine en werkte daar tweeëneenhalf jaar op een schip in de Oostzee.

Curiël is terug in zijn geboortedorp en vertelt over zijn middelbare schooltijd in Bergen op Zoom. In de zomer ging hij op de fiets en in de winter met de trein naar de Rijks Scholen Gemeenschap. In de trein begon het pesten door oudere jongens die hem over de knie legden en hard sloegen, op school ging het pesten door. Curiël zegt dat de haat tegen de NSB in hun ogen te lezen was. Hij was blij dat hij niet in Nederland was toen een van de plaaggeesten gefusilleerd werd, want anders had hij daar ook nog de schuld van gekregen. Na de oorlog werden zijn moeder en haar kinderen afgevoerd naar een kamp. Zijn vader die op zee voer, was al weg. Hij spreekt een lotgenote uit zijn dorp die vindt dat de joden het verleden maar eens achter zich moeten laten. Curiël komt erop uit dat eens een NSB-er, altijd een NSB-er is. Het leven is hart en onrechtvaardig, concludeert hij. Hij houdt de berichtgeving over jihadisten in de krant in de gaten en begrijpt dat ze met haat terugkomen. Als hij niet de film had gevonden, was hij ook gaan moorden, zegt hij geëmotioneerd en is zich daar ook bewust van.

In de bibliotheek van de Portugese Synagoge in Amsterdam zoekt Curiël naar zijn voorvaderen. Er is enige verwarring wie wie is. In 1614 kwam David Curiël naar Nederland en werd in 1697 in Ouderkerk begraven. Van Praag vraagt hem naar de reden van zijn belangstelling voor zijn joodse wortels. Curiël snauwt haar toe dat hij zich schuldig voelt, oké?   

Geen trailer beschikbaar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten