Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 14 augustus 2015

Project X (3): God is my co pilot (2000), documentaire van Karin Junger



Godsgeloof van Amerikanen helpt gevechtspiloten in oorlogsmissie

Karin Junger neemt het derde gebod ‘Gij zult de naam van God niet ijdel gebruiken’ als uitgangspunt voor haar documentaire God is my co pilot dat gaat over Gods hulp aan Amerikaanse piloten die bombardementsvluchten uitvoerden in Joegoslavië tijdens de oorlog in Kosovo. Dagelijks werden in 1999 honderd vluchten uitgevoerd vanaf het vliegdekschip USS Roosevelt, dat een bevolking herbergt van een dorp, namelijk zo’n vijfduizend man waaronder twee honderd piloten, en ook als zodanig functioneert met kapsalons, een fitnessruimte etc. Junger filmt drie gevechtsvliegers tijdens de voorbereidingen en na afloop van hun werkzaamheden. Ze doen dit onder toeziend oog van dominee Mike Monahan. De documentaire is actueel omdat de VS dezer dagen gevechtsvluchten uitvoert tegen IS in Irak en Syrië en dat Nederland hen daarbij stilletjes helpt. De documentaire van Junger zet aan het denken over de nietsontziende wijze en de naieve mentaliteit, waarmee dat gebeurt.

De titel God is my co-pilot is gelijk aan die van de film van Robert Florey uit 1945 en gebaseerd op het gelijknamige autobiografische boek van gevechtsvlieger Robert Scott in de Tweede Wereldoorlog. De documentaire start met de persconferentie van Bill Clinton in maart 1999 waarin hij het startsein geeft voor bombardementen onder de vlag van de NAVO. Vervolgens zien we beelden van gevechtstoestellen die met een katapult weggeschoten worden. Dominee Monahan roept in zijn preek God aan op grond van de gerechtigheid. Hij kijkt de toestellen na en ziet hen als vredebrengers. Vrijheid heeft nu eenmaal een prijs,zegt hij, oorlog is een noodzakelijk kwaad. De klap waarmee de vliegtuigen loskomen en opstijgen klinkt voor hem het geluid van vrijheid.

De piloten Aaron Rowland, Chris Harding en Mick Williams hebben ieder hun eigen gevoelens over hun missie, maar allen staan erachter, anders zouden ze hun werk ook niet kunnen doen. Rowland vindt de missie enerverend, Harding, die een zoontje heeft, is ook angstig en Williams voelt altijd spanning als hij de lucht in gaat. De preken van Monahan over de uitvoering van Gods plan, het samen zingen, het bidden en het meedoen met een ingevlogen gospelkoor moeten hen geruststellen, net als de jagers die hen in de lucht begeleiden. In de lucht heeft Harding - als ik het goed zag want de gezichten van de jonge mannen kon ik niet altijd uit elkaar houden - ontzag voor de schepping. Ook verwondert hij zich over de moed die hem door God is ingeblazen. Williams herinnert zich dat een lid van hun groep beschoten werd en hoeveel spanning dat gaf. Van hem is ook de slogan dat er geen betere copiloot is dan God.

Monahan bekijkt de getroffen doelen op een televisiescherm. Hij rechtvaardigt de missie met een verwijzing naar Saul en David die ook duizenden ombrachten. Daarna gooit hij pijltjes met de jongens. Volgens mij zegt Williams dat hij daarin niet goed is maar dat het een oefening in bescheidenheid is, die hem goed te pas komt. Harding vraagt zich wel eens af wat hij heeft aangericht maar wil dat, op de man af gevraagd door Junger, liever niet weten, om zijn werk te kunnen blijven doen. Rowland zegt dat ze niet over de gevolgen van hun missie praten. Casualties zijn een risico die ze zoveel mogelijk beperken. Williams voelt zich niet schuldig en Harding voert zijn taken zo vlekkeloos mogelijk uit. Hij meent dat God hem niet zal vragen om rekenschap af te leggen over zijn daden. Monahan vreest wel eens dat de piloten toch gewetenswroeging krijgen, maar ze kunnen altijd bij hem terecht.

Aan het eind horen we dat Milosevic zijn leger heeft teruggetrokken uit Kosovo, waarmee de missie geslaagd is. Volgens president Roosevelt ging het in de Tweede Wereldoorlog om de daadkracht van de militairen en daar gaat het volgens Monahan nog steeds om. De thuiskomst van de militairen wordt in Amerikaanse stijl met veel patriottisme en godsdienstig vertoon gevierd. God bless the USA. De eerdere beelden zijn daarom niet vreemd. De naiviteit van de Amerikanen geeft te denken. Zelf heeft Junger een documentairegebod opgesteld dat luidt: ‘Streef niet naar technische perfectie en gepolijste esthetiek’. Dit geldt dan niet alleen voor haar manier van filmen, maar ook voor de oorlogsvoering in een tijd van drones die onbarmhartig doden alsof het een spelletje is.

In de tien minuten durende documentaire Schelden voor je helden (2014) gaat Marthe Naber- Heuer  tegen het documentairegebod van Junger in en laat jonge en heel jonge supporters van Ajax vertellen over hun intense band met de club, de collectieve gevoelens en de extreme emoties, die soms gevoed worden met drugs hetgeen de ongeremdheid van het geweld verklaart, dat gelukkig, net als de scheldkannonades, door de meesten, die een familieband met hun club koesteren, niet gedeeld wordt. Een jong meisje zegt tenslotte dat voor sommigen de club een geloof is, hetgeen wordt bevestigd door drie jonge vrouwen die iedere zondag de wedstrijden bezoeken en door een supporter die van Ajax tenminste weet dat die echt bestaat. Hier meer informatie over Schelden voor je helden.

Hier de site van Karin Junger. In plaats van de ontbrekende trailer van God is mijn copiloot hier enige informatie over Karin Junger uit de persmap over Sexy money:

Karin groeide op in Wallonië en studeerde Franse literatuur en communicatiewetenschappen aan de universiteit van Amsterdam. Met haar eerste documentaire BIRTHPLACE UNKNOWN, over haar geadopteerde Koreaanse zussen, won ze in 1988 de Joris Ivens Award op IDFA. In de daarop volgende jaren bleef ze documentaires maken met een sterke betrokkenheid bij menselijke en sociale onderwerpen zoals bijvoorbeeld MIXED FEELINGS over een interraciale liefdesaffaire in Zuid-Afrika en GOD IS MY CO-PILOT over de betekenis van god op een Amerikaans vliegdekschip tijdens de oorlog in Kosovo.  

Hier mijn bespreking van Sexy Money (2014).





Geen opmerkingen:

Een reactie posten