Onze levens zijn met elkaar verbonden zoals de waterdruppels
in de oceaan
Het zou een nauwelijks mogelijke opgave zijn om de roman Wolkenatlas van David Mitchell te
verfilmen en dat bleek ook waar. De zes delen waaruit de roman bestaat worden
door de regisseurs Tom Tykwer en broer en zus Andy en Lana Wachowski zo danig
door elkaar gehaspeld dat de kijker wel erg op de proef wordt gesteld door een
veelheid van beelden en namen die over het scherm vliegen. Tot overmaat van
ramp spelen een beperkt aantal acteurs zoals Tom Hanks en Halle Berry een veelvoud
van rollen die de duidelijkheid niet ten goede komen. Desondanks blijft Cloud Atlas bijna drie uur lang een
boeiend portret van de condition humaine, waarin strijd in alle zes tijdvakken een
belangrijke rol speelt maar de toekomst nog niet verloren is.
Na een lange reeks schijnbaar onsamenhangende beelden uit de
verschillende delen, waarin gevolgen van daden uit het verleden voor de toekomst
getoond worden, krijgt de film eindelijk meer structuur door het piketpaaltje Polynesische eilanden 1849. We zijn
daarmee aan het begin van het eerste deel aanbeland. Adam Ewing, schoonzoon van
een Amerikaanse plantagehouder, is per schip op weg naar huis nadat hij excessen
op diens plantage heeft waargenomen en verpleegd werd door een Amerikaanse dokter
na een tropische ziekte. In het tweede deel maken we kennis met componist Robert
Frobisher die door zijn vader onterfd is en zich in de jaren dertig van de
twintigste eeuw opdringt aan de door syfilis dement geraakte Belgische componist
Vyvyan Ayrs. Veertig jaar later maken we kennis met Luisa Rey die moeder en journaliste
is en in een stilstaande lift atoomgeleerde Rufus Sixsmith ontmoet, die een
rapport bezit over onveiligheid van kerncentrales. In het Londen van 2012 woont
uitgever Timothy Cavendish die het nodige stellen heeft met zijn auteur Dermot
en in een bejaardenhuis terecht komt. In Neo Seoul in 2144 wordt serveerster en
kloon Sonmi 451in een Brave New World-
achtige setting ondervraagd over haar pogingen mens te worden. In de verre
toekomst tenslotte gaat Meronym onder leiding van schapenhoeder Zachry op zoek
naar de grondvesten van de beschaving. Een queeste, zoals de hele film dat is.
Daarna worden de beelden uit de zes delen flink door elkaar
gehusseld, zodat men verlangt naar de film Kaos
van de gebroeders Taviani die tenminste één verhaal tegelijk afwerken. Langzaam
aan komt er toch enige structuur in de chaos. De kijker herkent de
verschillende sferen waarin de verhalen spelen en wordt verleid door prachtige
beelden, al kon ik dat niet zeggen van allerlei maffe science fiction beelden.
Ewing krijgt op het schip terug naar San Francisco te maken met een slaaf die
eerder zwaar geslagen werd op de plantage. Hij gaat naar de kapitein met het
verzoek om diens aanwezigheid te aanvaarden en dat gebeurt ook, al is het niet meteen
van harte. Eenmaal thuis heeft hij een dispuut met zijn schoonvader over de
mogelijkheid het systeem te veranderen. Zijn schoonvader zegt dat zoiets een
druppel is in een oceaan, maar Ewing antwoordt dat de oceaan nu eenmaal uit
druppels bestaat. Frobisher componeert het prachtige en gelaagde Cloud Atlas Sextet dat veertig jaar
later door Rey wordt beluisterd en dat haar wonderlijk bekend voorkomt. Het Aziatische
verhaal van Sonmi die samen met Hae Joo Chang een ontsnapping uitvoert uit de beknellende
maatschappij van Papa Song is zoals gezegd nogal futuristisch, net als het
gehaspel in de oertijd die ver voor ons ligt.
Het moge duidelijk zijn dat ik, al was ik geïmponeerd door
de beelden, de voorkeur geef aan de roman van de erudiete verteller David
Mitchell, waarin de betekenis van onze verbondenheid beter kan inzinken. Misschien
komt er zelfs nog een regisseur die de verhalen gewoon weer naast elkaar zet. Ik
houd me aanbevolen.
Hier
de trailer, die begint met de brieven die men in de verschillende tijdvakken
leest over eerste gebeurtenissen, zoals Frobisher het halve dagboek dat Adam
Ewing schreef en Sixsmith de brief van Frobisher over een ontbrekende deel van
het dagboek van Ewing. Hier
een mooie recensie van Wolkenatlas van Jessica Brouwer op Literair Nederland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten