Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 7 augustus 2015

Sinatra: All or nothing at all (2015) tweedelige documentaire van Alex Gibney



Onvolkomen mens, maar groot artiest

Frank Sinatra (Hoboken 1915 - Los Angeles 1998) was in mijn jeugd niet bepaald mijn favoriete zanger. Ik vond hem een gladde man met weke liedjes. Het feit dat Alex Gibney een lange documentaire over hem maakte, wekte wel mijn interesse. Diens portret Finding Fela over de Afrikaanse zanger Fela Kuti, een jaar eerder, was inspirerend en boeiend om naar te kijken. Ik volgde daarom het veelbewogen leven van de oorspronkelijke crooner van wie Charles Aznavour leerde om geen haast te hebben tijdens het zingen en door wiens melancholieke stem Bruce Springsteen op de radio getroffen werd.

Gibney bouwt zijn tweedelige documentaire op aan de hand van een elftal liedjes die hij in 1971 tijdens een afscheidsconcert op zijn hoogtepunt in het Almanson Theatre in Los Angeles ten gehore bracht. Daarmee lichtte hij een tip van de sluier over zijn leven op.

All or nothing at all

Tijdens een interview vertelt Sinatra dat hij niet uit de baarmoeder wilde komen en daar met geweld uit werd gehaald hetgeen hem tikken van zijn grootmoeder en beurse plekken opleverde. Zijn vader was een verlegen man, zijn moeder bezat een aangeboren wijsheid. Het stel kwam vanuit Italië aan op Ellis Island in New York en vestigde zich in New Jersey. Sinatra werd gediscrimineerd vanwege zijn achtergrond. Hij zong mee met de pianola uit het café van zijn vader. Zijn grote voorbeeld was Bing Crosby. In de dertiger jaren moest men hard werken om iets te bereiken. De microfoon zorgde ervoor dat hij niet zo hard hoefde te zingen en emotie in zijn stem kon leggen. Zijn vader was slecht te spreken over het feit dat Frank van school ging. Nadat hij brak met The Hoboken Four, zette zijn vader hem het huis uit. Met secretaresse Nancy vertrok hij naar New York, dat het centrum van de populaire muziek was. Hij vond onderdak bij The Rustic Cabin, nam zangles en maakte een boek met stemoefeningen die hij nog steeds deed. Radio optredens vergrootten zijn bekendheid. In 1939 trouwde hij met Nancy, hoewel hij dat zelf niet wilde. Door toe te treden tot het dansorkest van Harry James en vervolgens dat van Tommy Dorsey nam zijn carrière een vlucht. De geboorte van zijn dochter Nancy bezong hij in een lied. Sinatra werd een hype, met fanclubs en al. The Voice stond in de hitparade en trad op in club Riobamba.

I’ll never sing again

Bovenstaande lied werd geschreven door de echtgenote van een omgekomen Canadees in de Tweede Wereldoorlog. Zelf werd Sinatra afgekeurd vanwege een oorafwijking. Hij steunde Roosevelt in 1944, het jaar dat zijn zoon Frank geboren werd, hetgeen hem op publieke aanvallen kwam te staan. Hij verhuisde naar Los Angeles, woonde aan het Toluca Lake en speelde in films als Higher and higher en Anchors Aweigh, hetgeen zoveel succes opleverde dat hij zijn stem tegen armoede en racisme kon verheffen. In 1946 kreeg hij een Oscar voor zijn rol in de film The house I live in, hij sloot vriendschap met Lana Turner en Marilyn Maxwell, hetgeen door Nancy niet op prijs gesteld werd, waarop Frank de verhoudingen beëindigde.

Try a little tenderness

In februari 1947 had hij op Cuba een ontmoeting met maffiabazen als Charlie Luciano hetgeen hem in de media de kwalificatie maffiavriendje opleverde. Het was een vervolg van een aanklacht uit de jaren dertig waarin hij een vrouw zwanger gemaakt zou hebben. In juni 1948 werd zijn tweede dochter Tina geboren. Rond die tijd had hij een verhouding met actrice Ava Gardner, die hij in 1943 ontmoet had en die een enorme indruk op hem had gemaakt. Nancy zegt dat Frank zichzelf niet in de hand had. Zijn manager wilde zijn filmcontract verbreken en dat deed ook, ondanks het feit dat Sinatra de band met hem aantrok. Na de oorlog heerste er in de Verenigde Staten onzekerheid over de toekomst en was muziek een comfort good. Sinatra kreeg problemen met de platenindustrie die in commerciële richting ging, hetgeen voor Sinatra een reden was om ermee op te houden. Hij trad vaker op om in het onderhoud van zijn gezin te kunnen voorzien, zong lager om het langer vol te kunnen houden, maar raakte in 1952 in een depressie.

Angel Eyes

Gardner tartte Sinatra zodanig, dat die in een dronken bui zijn pistool leegschoot in zijn kussen omdat ze niet met hem naar bed wilde. Nancy kreeg in de pers de volle laag en ging akkoord met een scheiding. Gardner behandelde hem echter als oud vuil, waardoor Sinatra verder aan de drank ging. Op het dieptepunt kreeg hij echter een rol in de film From here to eternity die hem weer op het rechte pad bracht. De Oscar daarvoor bracht zelfs verzoening teweeg met vrouw en kinderen. Met twee nieuwe liedjes en het album Songs for young lovers in 1953 nam hij weer het heft in handen.     

I’ve got you under my skin

Na From here to eternity volgden meer filmrollen. Sinatra ontwikkelde zich in de jaren vijftig tot een volwassen acteur en zanger, die meer dan driehonderd liedjes opnam met Nelson Riddle, waaronder I’ve got you under my skin. Door de welvaartsgroei in de Verenigde Staten kregen jongeren ruimte voor een eigen subcultuur. Tegelijk heerste er angst voor de atoombom en werd een heksenjacht op communisten geopend. Hoewel Sinatra nooit voor de senaatscommissie hoefde te getuigen, zat er toch een vlekje aan de man die zich tegen rassenscheiding in de amusementswereld verzette en nauw betrokken was bij de Afro Amerikaanse muziekscene. Nadat Sammy Davis jr. bij een auto ongeluk een oog verloor, herstelde hij bij Sinatra thuis, waar hij ook leerde tapdansen. Later maakte hij onderdeel uit van de Rat Pack die Sinatra formeerde, onder andere met Dean Martin.

The lady is a tramp

Toen Ava Gardner een relatie kreeg met een Spanjaard, was haar huwelijk met Sinatra voorbij en begon hij een verhouding met Lauren Bacall, die na de dood van Humphrey Bogart aandacht kon gebruiken. Toen de pers lucht kreeg van zijn huwelijksaanzoek, verbrak hij de verhouding. Hij ging verder als rokkenjager. Sinatra was in het geheel niet gecharmeerd van de rockmuziek van Elvis Presley, die furore maakte. Omdat hij ontevreden was met de behandeling van artiesten door de platenmaatschappij, begon hij het eigen label Reprise. Uit zakelijke overwegingen moest hij daarop toch de opkomende rockmuziek accepteren. Bijzonder is een fragment waarop hij samen met Elvis op het podium staat en Love my tender ten gehore brengt.

Fly me to the moon

Sinatra was vaak in Las Vegas te vinden, waar veel artiesten hun geluk beproefden. Daar trad hij op met de Rat Pack, met wie hij ook films maakte. Door acties van Sinatra werden de nog steeds heersende opvattingen over rassenscheiding daar doorbroken. Sinatra zette zich in voor de verkiezing van John F. Kennedy tot president, maar kwam na de eedaflegging tot president met hem in conflict door het huwelijk van Sammy Davis jr. met een blanke vrouw. Ook de verhouding tot de maffia was niet bevorderlijk voor hun samenwerking. Judith Campbell was de minnares van Sinatra en had ook banden met de maffia. Tijdens een bezoek aan Los Angeles in 1962 logeerde Kennedy bij de Republikein Bing Crosby. Sinatra voelde zich afgesloten van de macht en ontwikkelde zich tot een ondernemer, niet alleen op film en muziekgebied maar ook door het oprichten van een chartermaatschappij.

Ol’ man river

Hij maakte veel reizen voor goede doelen en trad ook op in een zwarte gevangenis in Washington D.C, als pesterijtje tegen Kennedy, volgens Gibney. Harry Belafonte zegt dat hij betrokken was bij zwarte muziek en de burgerrechtenbeweging. Op een concertavond met Lana Horne zong hij tot ontroering van Martin Luther King het lied Ol’man river. Gibney begrijpt niet waarom hij vervolgens met Rat Pack racistische grappen maakte over Sammy Davis jr. die zich het slachtofferschap liet aanleunen. Het zwarte deel van de bevolking schoot het in het verkeerde keelgat. Na de moord op Kennedy zonderde Sinatra zich af in zijn huis in Palm Springs. Daar ontving hij in het geheim de jonge Mia Farrow die een rol speelde in de televisieserie Peyton Place. Tijdens een cruise in Zuid Afrika werd het stel belaagd door camera’s. Ze moesten wel trouwen maar kregen weinig rust. In de jaren zestig stonden ze haaks op de nieuwe ontwikkelingen. Farrow droeg geen minirok. Sinatra zag liever een mooie pop dan de rauwe Janis Joplin. 

That’s life

De rol van Farrow in Rosemary’s baby van Polanski leidde tot een conflict met Sinatra die wilde dat ze in een film van hem zou spelen. Het betekende het einde van het huwelijk. Farrow was ten einde raad en zocht troost bij een goeroe in India, Sinatra ging een samenwerkingsverband aan met de muziekgroep The 6th Dimension, volgens Gibney om zich staande te houden, sinds hij niet meer in het middelpunt van de belangstelling stond. De dood van zijn geliefde, introverte vader in 1969 was een zware klap voor Sinatra. Hij steunde samen met andere Democraten de kandidatuur van Ronald Reagan en stelde daarmee veel progressieven, zoals Harry Belafonte, teleur. Het album A man alone flopte, net als de opvolger Watertown. Reden voor Sinatra om met platen maken te stoppen.

My way

My way was zijn zwanenzang. Volgens zijn zoon was hij opgebrand.

Pardon me

Tijdens dit laatste nummer verdween hij achter de gordijnen van het Almanson Theatre om een paar jaar later terug te komen voor een afscheidsconcert in Madison Square Garden. Zijn hartstocht bleef. Hij trouwde met Barbara Marx en bleef zich inzetten voor goede doelen. Tijdens een belangrijke honkbalwedstrijd in het Yankee Stadium bezong hij in The Radio City Hall de stad New York. Een onvolkomen mens maar een groot artiest, concludeert Gibney terecht.

Hier de teaser, hier een recensie door Kevin Jagernauth, hier mijn bespreking van Finding Fela.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten