Anti oorlogsfilm na vijftig jaar nog helemaal niet gedateerd
De satirische oorlogsfilm
Dr. Strangelove or How I learned to stop worrying and love the Bomb is na bijna
vijftig jaar nog steeds actueel. Het gevaar voor een nucleaire aanval is
weliswaar minder groot dan tijdens de Koude Oorlog, maar de aanwezigheid van
kernwapens houdt altijd het risico in van een nucleair conflict. De
burgemeester van Hiroshima zei op 5 augustus j.l. tijdens de herdenking van het
bombardement op zijn stad nog maar weer eens dat alle kernwapens de wereld uit
moesten, een slogan die me bekend in de oren klonk en me deed denken aan het
massale verzet tegen de kruisraket in de jaren tachtig.
De film begint met een fraaie scène tussen generaal Jack
Ripper die de gewetensvolle Britse officier Lionel Mandrake bij zich roept en
hem vertelt dat hij met een geheime code een aanval op de Sovjet Unie heeft
ingezet en dat Mandrake alle radio’s op de Amerikaanse basis Burpelson in beslag
moet nemen. De sensuele secretaresse van generaal Turgidson krijgt midden in de
nacht een telefoontje over de op handen zijnde actie. Turgidson is niet zo
happig op een vergadering in het Pentagon en zegt tegen zijn liefje dat hij snel
weer terug komt.
Af en toe wordt overgeschakeld naar de bemanning van een van
de B-52 vliegtuigen die bommen moeten afwerpen op een Russisch doel. Ze zijn al
vierentwintig uur per dag in de lucht om een eventuele verrassingsaanval van de
Sovjet Unie te verijdelen. Majoor Kong zit met een cowboyhoed op zijn hoofd
achter de stuurknuppel en vraagt aan kolonel Guano de opdracht te laten bevestigen,
hetgeen inderdaad gebeurt. Daarna spreekt hij de bemanning toe over de
heroïsche missie die ze zullen uitvoeren met de onvermijdelijke
onderscheidingen na afloop.
Mandrake vindt het vreemd dat de radio nog steeds muziek
uitzendt en stapt naar Ripper die meteen de deur achter hem sluit. Tijdens de
vergadering van de generale staf in het Pentagon vertelt Turgidson dat in
sommige gevallen een presidentieel besluit om de Sovjet Unie aan te vallen niet
nodig is. De president noemt Ripper psychotisch en staat erop hem in te laten rekenen
als hij hoort dat hij geen contact met hem kan krijgen. Hij nodigt tot weerzin
van de kauwgom kauwende Turgidson de Russische ambassadeur uit voor overleg en
spreekt met de dronken premier Dimitri over de hotline. Met veel gevoel, als
ware Dimitri een kind, probeert de president hem gerust te stellen en nodigt
hem uit om alle Amerikaanse bommenwerpers te vernietigen. Daar is Amerika ook
bij gebaat omdat de Russen inmiddels een nucleair wapen hebben ontwikkeld dat
automatisch in werking komt nadat de Sovjet Unie getroffen is door een kernbom.
Dr. Strangelove in zijn rolstoel geeft de generale staf daarover uitleg waarbij
hij steeds zijn arm, die de Hitlergroet wil brengen, naar beneden moet halen.
Op basis Burpelson vecht Ripper voor zijn leven. Terwijl hij
met zijn mitrailleur de door de president ingezette legereenheid van zich af probeert
te houden, vertelt hij Mandrake over zijn motieven om een kernoorlog te
beginnen. Hij denkt dat de fluorisering door de communisten is bedacht om de
geest van de Amerikanen te bedwelmen en merkte dit tijdens het vrijen. Mandrake
van zijn kant probeert de code af te troggelen, maar moet daar zelf achter
komen als Ripper in wanhoop een eind aan zijn leven maakt. Daarna volgt een
hilarische scène tussen Mandrake en de generaal die binnenkomt over de noodzaak
de inmiddels door Mandrake gevonden code door te geven aan de president.
De B 52 van Kong is nog steeds in de lucht, beschadigd
weliswaar door een Russische raket, maar Kong is vastbesloten zijn missie te
voltooien, ook al moet daarvoor een ander doel gekozen worden. Uiteindelijk
lukt het toch de bom af te werpen, al gaat Kong mee naar beneden. Waarop Dr.
Strangelove een waanzinnig betoog houdt om de komende honderd jaar ondergronds
te gaan in oude mijnen. Het lied We’ll
meet again met beelden van de nucleair verwoeste aarde vormt een
formidabele afsluiting van de film, die door Peter Sellers met zijn rollen als
Mandrake, de president en Dr. Strangelove gedragen wordt.
Kubric schreef het sterke, angstaanjagende en tegelijk humoristische,
scenario samen met Peter George, voormalig piloot van de Royal Air Force en schrijver
van Red Alert, waarop Dr. Strangelove
gebaseerd is. De aankondiging van de U.S. Air Force in het begin van de zwart wit film
dat de gebeurtenissen, zoals in de film werden vertoond, nooit in het echt
konden voorkomen, werden onlangs in The
New Yorker ontkracht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten