Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 15 augustus 2015

Ukraine is not a brothel (2013), documentaire van Kitty Green



Strijd tegen patriarchaat geleid door een man

In mijn bespreking van de documentaire Alledaags verzet was ik niet positief over de actiegroep Femen, die aangeprezen als de topless sensatie uit Oekraïne, alsof het een ijsje is. Ik had van undercover journaliste Ann Sofie de Keyser (zie de link naar Onze wapens, onze borsten) begrepen dat de achtergrond van de organisatie nogal dubieus was en was benieuwd wat de Australische Kitty Green in haar debuutfilm over deze organisatie zou zeggen, die ik in mijn bespreking van Alledaags verzet een schreeuwerige vorm van protest noemde. Green volgt een aantal meisjes uit Oekraïne die zich bij de protestbeweging hebben aangesloten en over hun motieven vertellen. Omdat de blondines erg op elkaar lijken, zo het kunnen dat ik de een voor de ander heb aangezien, maar voor de strekking van het verhaal maakt dat niet veel uit.

Sasja wordt door chauffeur en organisator Victor na een actie naar haar huis in Kiev gebracht. Ze boent de teksten van haar bovenlijf en neemt een bad. Daarna bekijkt ze de videobeelden van hun actie. Ze zegt dat het hard nodig is om het bewustzijn van haar landgenoten over de positie van de vrouw te vergroten. Ze belt naar haar moeder die het liefst bij haar langskomt om haar mee te nemen naar huis. Haar vader heeft zelfs Victor bedreigd.

Inna, wellicht haar zusje met dezelfde achternaam, neemt deel aan een protest waarbij ze de klokken van de kathedraal in Kiev luiden. Victor belt als ze met andere medeactivisten de videobeelden terugkijkt. Na een actie hebben ze altijd een evaluatie. Inna vertelt dat veel Oekraïense vrouwen na de val van de Sovjet Unie in Europese bordelen terecht kwamen, dat meisjes als seksslavinnen misbruikt werden en dat toeristen vooral voor de hoeren naar hun land komen. De actie wordt door advocaten van de tegenpartij aangegrepen voor een vervolging van de actievoerders waardoor Inna, op straffe van opsluiting in een gevangenis, voorlopig uitgeschakeld is. Gelukkig krijgt Femen zelf gratis steun van een advocatenkantoor, dat het juridisch werk goed voor de eigen pr acht. Er zijn op dat moment tien meisjes vervolgd die eenmaal opgesloten gebroken zullen worden. We zien een oud filmpje van de jonge Inna. Haar ouders hoopten dat ze na een goede opleiding zou trouwen maar het liep anders. Volgens haar moeder is Inna door de schreeuwerige Victor veranderd. Ze huilt iedere dag over haar dochters. Victor belt over een nieuwe actie tegen de UEFA, waarover Inna dan wel Sasja de leiding voert. Hij instrueert haar, zegt nog eens met klem dat ze ook de politie moeten slaan.

Een hele dikke dame ging tussendoor als pornoster de straat op. Andere actievoerders waarschuwden voor een seksbom. De verzamelde persfotografen klikken aan een stuk door zoals gewoonlijk bij acties van Femen. Yana werkt ’s nachts in een nachtclub als danseres en is blij dat ze in haar eigen levensonderhoud kan voorzien. Haar medestrijdster Oksana werd na een actie ruw behandeld op het politiebureau. Na een actie in Minsk tegen het totalitair regime in buurland Wit Rusland werd hun groepje zwaar bedreigd door gemaskerde mannen in het zwart. Irina is uit Femen gezet omdat ze niet topless wilde actievoeren. Ze vindt het verwerpelijk dat de organisatie alleen knappe meisjes accepteert. Dit ondermijnt de kracht van Femen.

Anna Hutsol, die initiatiefneemster van de organisatie is, zegt dat Femen geen winstoogmerk heeft. Het geld komt van donaties, vaak van onbekenden, veelal mannen omdat die nu eenmaal meer geld hebben. Femen gaat ook naar Istanbul. Ze zijn uitgenodigd door een zakenman die in lingerie handelt. Ze leerde Victor kennen via een vriendin. Ze studeerde samen met hem politieke economie.

Victor zegt dat de meisjes geen sterke persoonlijkheid hebben, hetgeen een belemmering vormt voor het activisme. Hij wil hen vaardigheden aanleren om hen beter geschikt te maken voor de strijd voor de bevrijding van de vrouw. Op de vraag van Green of het niet vreemd is dat een man aan het hoofd staat van een organisatie die zich tegen het patriarchaat keert antwoordt hij dat de geschiedenis vaker paradoxen kent. Zo was Marx een bourgeois die tegen de bourgeoisie in opstand kwam. Wellicht, geeft hij toe, doet hij zijn werk onbewust om meisjes aan zich te binden.  

Sasja vindt het vreemd dat Victor heeft gezegd dat hij de vader is van het feminisme. Ze weet niet of hij, net zoals zijzelf, een feminist is. Ze zou hem liever in een ondergeschikte rol zien en zelf zijn plaats innemen, maar vreest dat Victor zijn leiderschap niet vrijwillig opgeeft. Ze peinst erover uit te wijken naar Parijs en vandaaruit de beweging verder vorm te geven. Het zou zonde zijn als Femen een zachte dood zou sterven.

De documentaire eindigt met dezelfde beelden als in het begin: Sasja achterin de auto die door Victor bestuurd wordt, allicht een symbool voor de verhoudingen binnen de beweging. Op internet lees ik dat Victor een jaar later uit zijn functie werd ontheven. Het zou inderdaad beter passen als de vrouwen zelf het heft in handen zouden nemen zouden ze ook met hun acties uitdragen.

Hier de trailer van Ukraine is not a brothel op vimeo, hier mijn bespreking van Alledaags verzet, hier die van Onze borsten, onze wapens.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten