Sterk beeld van een jongeman die zonder ouders is opgegroeid
Niek Koppen maakte in 1988 een documentaire over de tienjarige
Roland de Vries, die zijn leven lang in pleeggezinnen en tehuizen verbleef. Hij
besloot die documentaire als uitgangspunt te nemen toen hem gevraagd werd mee
te werken aan de serie Project X. Het resultaat is een sterk beeld van een 22
jarige jongeman die zonder ouders is opgegroeid, maar zich met een baan in een
internetbedrijf en een lieve vriendin kan handhaven in de wereld.
De tienjarige Roland vertelt dat hij zijn vader niet wil
zien omdat hij de man niet mag en dat zijn moeder, die hij wel aardig vindt, hem
omgekeerd niet wil zien. Op zijn vierde werd hij door zijn vader naar
kindertehuis Amstelstad gebracht, omdat zijn aan drugs verslaafde moeder de
zorg niet aan kon. Op de vraag van Koppen door wie hij is opgevoed antwoordt
hij door een heleboel mensen en door niemand.
Koppen praat met de pleegouders Jaap en Annemieke uit
Diemen, die Roland op zijn zevende in huis namen. Ze hadden nog weinig ervaring
met pleegkinderen, maar hadden over het algemeen weinig problemen met Roland.
Alleen tijdens driftbuien was hij onhanteerbaar. Door nabij te blijven werd de
jongen weer rustig. Voogd Dora van der Dunk zegt dat moeder een belangrijke
stoorzender was. Als ze op bezoek kwam overlaadde ze hem met cadeau’s en gedroeg
ze zich heel onrustig.
Omdat er in opvanghuis De Glind op de Veluwe een plekje vrij
kwam, verhuisde Roland daar naar toe. Inge Jansen werd zijn pleegmoeder. Dora
stopte met werken omdat ze het idee had dat ze water naar de zee droeg. Haar
taak werd overgenomen door Jan van Kempen, die in Roland een verwaarloosde
jongen zag. Inge spreekt van een bodemloos vat die wist hoe hij mensen voor zich
kon winnen. Ze had het gevoel dat ze niet te dicht bij moest komen, haar gevoel
gedoseerd inzetten en de grenzen van Roland accepteren. Roland hield veel van
zijn moeder die vaak met een uitvlucht niet kwam opdagen, waarop Roland haar
verdedigde. Roland van zijn kant wist dat een verhouding altijd kort was en
bond zich niet aan Inge.
Na de verhuizing van Inge in 1992 kwam de veertienjarige
jongen in een groepshuis. Groepsleider Peter Koster vond Roland een gezellige
jongen, al had hij ook wel eens een heftige aanvaring met hem. Van Kempen
gebruikt het beeld van een hoogvlieger die diep kan vallen. Roland vertelt van
een incident waarbij hij door twee agenten werd meegenomen vanwege een
zedenzaak in De Glind, waarbij Roland betrokken was. Van Kempen moest op stel
en sprong een andere woonplek zoeken. Advocaat Hans Slot vond dat Roland
oprecht oogde en heeft een ander beeld van Roland dan de groepsleider, die hem
als een charmeur zag die zich achter drogredenen verschool en anderen altijd de
schuld gaf van zijn falen. Ook Van Kempen denkt dat Roland zijn macht tegenover
meisjes in het huis misbruikte. Roland kreeg een taakstraf opgelegd maar werd
drie jaar later in hoger beroep vrijgesproken. Hij maakte de Mavo af, deed een
handelsopleiding op Mbo niveau, werkte in diverse bedrijven en op het ogenblik
in de internetsfeer.
Koppen filmt Roland die op Schiphol wacht op zijn vriendin
Judith die in Los Angeles modellenwerk heeft gedaan. Koppen probeert er achter
te komen wat dat glamour werk precies inhoudt. Later kijkt Roland samen met
Judith de oorspronkelijke documentaire uit 1988. Judith zegt dat Roland nog
weinig veranderd is. Roland aait de kat en zegt dat hij het betreurde dat zijn
moeder niet voor hem kon zorgen.
Guido Hendrikx tart het documentairegebod van Koppen die
stelt dat een documentairemaker vertrouwen moet opbouwen. Hij belt in de
titelloze reportage lukraak bij mensen aan en filmt hen zwijgend zonder uitleg te
geven over zijn bedoelingen, hetgeen een prettige verwarring schept en de
nodige verrassing brengt.
Hier
een gesprek met Niek Koppen in Metro 9 november 2000 over Eert uw vader en uw moeder.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten