Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 24 augustus 2015

Vijfde poëziefestival Elswout, 23 augustus 2015



Mevrouw Tamara opent en sluit het poëziefestival dat voor de vijfde keer door Kleine Revolutie producties in Elswout wordt georganiseerd en dat zoals de vorige keren een kleine revolutie in het hoofd van de aanwezigen teweegbrengt. Elswout is het neusje van de zalm onder de festivals. Dit keer zijn het tien vrouwen van 24 tot 76 jaar uit Nederland, België en Finland die in een onwaarschijnlijk mooie omgeving de harten van de aanwezigen aanraken met oud en soms nieuw werk.

Oudgediende Joke van Leeuwen, die zichzelf als Nederbelg omschrijft, zet de toon met twee liefdesgedichten. Vier manieren om op iemand te wachten is somber en Dat we is vrolijk en sensueel van aard. Ze vervolgt met Vier voor een verheemde, geschreven voor de vrouw van een gevlucht Bosnisch gezin dat in 1993 in haar huis verbleef. Daarna komt Zei ze waarin ontferming voorkomt, een van de gebeeldhouwde woorden die we niet meer gebruiken. Ze sluit af met twee gedichten die te maken hebben met haar Nederbelgische aard: Grens en het grappige versje Een Nederbelg spreekt, waarin ze Vlaamse en Nederlandse uitdrukkingen naast elkaar zet.

Lieke Marsman werd meteen overstelpt door prijzen voor haar eerste bundel Wat ik mezelf graag voorhoud. Volgens Annetje Rubens, die het programma aan elkaar praat, gaat haar tweede bundel over onzekerheid en twijfel en dat brengt onzekerheid teweeg bij Marsman, zoals ze zelf zegt. Na Fabels en Omdat ze een held was leest ze het nieuwe gedicht Het verschil terwijl ze nog maar net de blaadjes van de zwoele maar soms harde wind kan redden. Brief aan een broertje gaat over in Een ochtend en tenslotte volgt nog een Wiegeliedje voor wie alles moet en voor wie geldt dat niet?    

Ruth Lasters komt uit Antwerpen en was volgens Rubens verbaasd dat ze met zesentwintig letters zoveel mogelijkheden kon maken. Ze leest gedichten uit haar tweede bundel Lichtmeters, die in oktober a.s. verschijnt. Wanden is opgedragen aan mensen die zoals zijzelf verslaafd zijn aan het maken van lijstjes en het heden uit het oog verliezen. Alles gaat over het ouder worden van de mensheid die daarmee meer mogelijkheden om anderen te bereiken. Soort is voor ieder die oog in oog met de wanhoop heeft gestaan. Tij bekritiseert dat alles perfect moet zijn in de maatschappij. Veer is ook maatschappijkritisch, Witlof werd gekozen door de Turing gedichtenprijs uitgekozen tot een van de mooiste gedichten van de zesde editie van de prijs en het afsluitende Kuip gaat over haar wilde amoureuze verleden, nog voor ze gedomesticeerd werd. 

Ester Naomi Perquin komt uit Zeeland, schrijft ook colums, gebundeld in Binnenkort in dit theater en leest voor uit nieuw werk zoals het komische Amsterdamned dat over haar vader gaat die in de gelijknamige film figureerde, Verklaring uit de tijd dat ze als gevangenisbewaker werkte en over een gedetineerde gaat die hardnekkig ontkende, Brieven onder nummer dat gaat over vrouwen die een verkeerde man willen redden, Housekeeping dat ze in Zuid Afrika schreef, Oponthoud dat om te eindigen romantisch is.

Kira Wuck woont in Nederland, heeft een Indonesische vader en een Finse moeder en kreeg veel lof voor haar debuut Finse meisjes. Ze begint met het korte vierluik We nemen ons voor te verlichten en gaat verder met een waargebeurd gedicht spelend in India met een silent wood dat niet te betreden is. Na het drieluik Hoe pijn eruit ziet en een gedicht waarin ze een einde van een relatie voelt aankomen, eindigt ze met twee gedichten uit Finse meisjes voor de oudere Sirkka Turkka, bekend van de bundel De hond zingt in zijn slaap, die na de pauze haar, later door Wuck vertaalde, gedichten bijna brabbelt.

Ineke Riem viel na haar romandebuut Zeven pogingen om een geliefde te wekken in een zwart gat en kwam daar uit door een dagboek bij te houden dat resulteerde in de dichtbundel Alle zeeën zijn geduldig. De wankelheid van het toilet bracht haar op het idee om Bruinvissen zien voor te dragen. Wat de buurvrouwen zeggen gaat over het hengelen naar zekerheden. Wij waren geheim is opgedragen aan de kinderen die opzij van het gazon in de hoge bomen klimmen. Na Geen metafysica a.u.b. en Psyche, alleen - over het Romeinse liefdesdrama tussen Amor en koningsdochter Psyche, dat ze terugzag in de ogen van haar oma na de dood van haar oma - eindigt zij met Droomsymbolen.   

Maria Barnas is behalve dichter en schrijver ook beeldend kunstenaar. Ze begint ook met een gedicht dat betrekking heeft op de waaghalzen die hoog in de bomen op het festival neerkijken. Ze hoorde een dag ervoor een kind roepen Ik wil niet meer, ik wil niet meer, ik wil niet meer in het IJsselmeer en kan daar niet tegenop, zegt ze, maar gaat toch verder, onder andere met Doppelgänger en Aanbreken.

Charlotte Van den Broeck is de jongste deelnemer en debuteerde dit jaar met de bundel Kameleon waaruit ze uit haar hoofd declameert hetgeen een bijna hallucinerend effect teweegbrengt, waaronder Mensen die natuurdocumentaires kijken om zichzelf beter te begrijpen, Flamingo en Boekarest dat vier strofes kent en als volgt begint:

‘Sommige plaatsen zijn zo klein
dat ze in een vingertop passen.
Ik probeer te wijzen waar alles is geweest
maar ik weet het zelf nog amper.

Tussen het puin van het vergeten staat de boekenkast
van mijn grootvader en de zondagmiddag
 waarop we samen de atlas lazen, zijn vinger
op de hoofdstad van Roemenië.’  

Marieke Rijneveld is de laatste van het tiental dichters. Ze is ook singersongwriter en leest in hoog tempo een tiental proza achtige gedichten voor uit Kalfsvlies waarmee ze dit jaar debuteerde en kan daar nauwelijks mee stoppen. Ze begint met Koortsmeter en eindigt met Zeeland, dat als volgt eindigt: ‘
Ik vlecht mijn vingers tussen de jouwe zoals jij en moeder dat alleen

deden als we op vakantie gingen, verheerlijkte gezichtjes van broers nooit
vergeten bij de aanblik van jullie verbintenis, gedroegen wij ons als jonge runderen

die voor het eerst de wei in mochten, de zwijgzame winter vergeten, ons hart
als een koude stal zonlicht inademen. Als ik naar je kijk zie ik vaag de vorm
van wie ik wil vastleggen, de lens afgesteld op dichterbji, diafragma éénpuntvier
geen laag vaseline meer die het optrekken van jouw mondhoeken verbergt. Glimlach!

Hier de site van NRC met daarop de namen van de optredende dichters tijdens het vierde festival in 2012 en twee filmpjes van optredens van Piet Gerbrandy en Menno Wigman tijdens het derde festival, hier mijn bespreking van het derde festival.
Hier Witlof van Ruth Lasters op NOS.nl, verkozen tot een van de twee mooiste gedichten van het jaar.
Hier het verhaal Dingen die we dromen van Kira Wuck in Hollands Maandblad no. 1 (2014).
Hier Wij waren geheim en Psyche, alleen op de site van Ineke Riem.
Hier het gedicht Doppelgänger van Maria Barnas en een gesprek daarover op de site Interviews.
Hier het titelgedicht Kameleon van Charlotte Van den Broeck op de site van Cobra, hier een optreden van haar dat begint met Boekarest.
Hier Koortsmeter van Marieke Rijneveld in De Revisor, hier het gedicht Noppenfolie op Meander met een verwijzing naar een interview met haar door Luuk Imhann over Kalfsvlies.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten