Museum waarin de oude Sovjet geest nog leeft
Lenin bracht zijn laatste levensdagen in 1924 door in het
dorp Gorki, op twintig kilometer afstand van Moskou. Op die plaats werd in 1987
een imposant museum geopend om de voormalige architect van de Sovjet Unie te
eren. In de eerste jaren was het daar druk, maar na het uiteenvallen van het USSR
kwamen er veel minder bezoekers.
Askold Kurov begint zijn documentaire - met de titel die
lijkt op Legoland – met een initiatie van pioniers, een soort padvinders met
een politieke doelstelling. Jongeren in uniform leggen, gesoufleerd door de
leider, in de grote hal met een enorm beeld van Lenin een eed af, waarna ze in
de bioscoop scènes uit Lenins leven krijgen voorgeschoteld.
Curator Natasja vertelt over de de kubusvorm van het museum,
die de eeuwigheid symboliseert. Het was voor haar een klap toen de Sovjet-Unie
uiteen viel. Hier in de oude geest nog aanwezig. Ze denkt dat er geen
alternatief is voor het socialisme. Ze is blij als er bussen met jonge pioniers
uit Oekraïne komen en dat hun hotel is betaald door de communisten uit het
buurland. Later zien we ook nog een bataljon stoottroepen van de Omoh in de
grote hal.
Op de dag dat het museum gesloten is voor
schoonmaakwerkzaamheden, stoft men het beeld van Lenin nog eens af en maakt de
receptioniste een borduurwerkje. Het personeelsbestand is van drieëndertig
medewerkers geslonken tot negen. Natasja geeft ook geschiedenisles op een
school in de buurt. Ze instrueert een nieuwe jonge gids en zegt hem wat hij
moet vertellen in de sterfkamer van Lenin. Aan zijn bureau stelde Lenin het
decreet op waarmee de USSR een feit was. Op de verjaardag van Lenin zet ze een boeket
rode rozen in zijn werkkamer. Bloemen in zijn sterfkamer is meer iets voor zijn
sterfdag. Een groep oudgedienden stelt Lenin nog eens gelijk aan de partij.
Gids Svetlana, vertelt leerlingen vooraf over de revoluties
van februari en oktober 1917. Het aftreden van de tsaar, de interim-regering
die in oktober werd omvergeworpen door de bolsjewieken. De leerlingen krijgen
sloffen aan waarmee ze over de gladde vloer kunnen glijden. Svetlana toont de
auto van Lenin en diens boot. Lenin was maar 1.67 meter lang en had schoenmaat
40. Ze drukt de leerlingen op het hart om trots te zijn op de geschiedenis van
hun land.
Tijdens een stafvergadering gaat het over de toekomst van
het landgoed, waarop het museum staat. Of Lenin daar alleenrecht op heeft.
Natasja is nijdig dat men de leider zijn plaats betwist. Het is
verbazingwekkend dat later grond wordt afgegraven voor een kerk, die daar komt
te staan. Een absurdistisch fragment, al is de kerk in Rusland nooit ver weg.
Medewerker Zjenja vertelt dat haar baan in het museum een
stap is op haar wereldreis. Ze ging weg van haar familie en werd geïnspireerd
door Christus. Ook dit werk is zuiver, zegt ze. Ze noemt de huidige kerkleiders
fascisten. Boeiend is een woordenwisseling tussen Natasja en Zjenja over de
status van eten en drinken in het marxisme. Zjenja stelt een spiritueel leven
boven materie, terwijl Natasja denkt dat die twee hand in hand kunnen gaan. Later
besluit Zjenja weg te gaan. Ze vindt haar werk betekenisloos. Het concept is
gedateerd. Het goede van vroeger is niet automatisch nog steeds goed.
Men is druk bezig met een nieuwe tentoonstelling en
verzamelt daartoe oude materialen en posters om het historisch bewustzijn te
versterken, zoals het decreet over de uitroeiing van het analfbetisme. Tijdens
een nieuwjaarsfeest zegt een buikdanseres dat een maatschappij altijd in een
bepaalde fase is en dat Lenin de dictatuur daarom niet te zwaar aangerekend
moet worden.
De nieuwe directeur Igor wil weten hoe men meer bezoekers
denkt te trekken. Hij vraagt Askold te stoppen met filmen. Natasja vraagt om
geduld. Veel tijd krijgt ze niet. Igor last de nieuwe tentoonstelling af en
komt met een nieuw programma. Als afsluiting zien we een vrouwenkoor van het
Chinese leger patriottische liederen zingen.
Kurov legt weinig uit, maar laat de beelden spreken. Van
Natasja kreeg hij alle medewerking, maar met Igor werd dat anders. Hier de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten