Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 4 februari 2014

Filmrecensie: Latcho Drom (1993), Tony Gatlif



Reisverslag over een blij - maar weemoedig volk

In Latcho Drom, dat Goede reis betekent, laat Tony Gatlif iets zien van de trektocht die het Roma volk duizend jaar geleden ondernam vanuit het noordwesten van India richting Europa en Noord-Afrika. Met zijn camera volgt hij de nomaden, die onder verschillende namen als Halab, Tsigan of zigeuners met veel dans en zang hun reis maakten. Met steeds meer muziekinstrumenten komen erbij, zoals de viool in Oost-Europa. Het volk was nergens welkom en moest altijd weer verder, tot de dag van vandaag aan toe, zoals de strenge Franse terugkeerwetten dicteren.

Gatlif begint met een gezin dat zingend en dansend achter een kar met koeien op weg is door de woestijn en zich laaft aan een bron in een oase. Ze bereiken een groep die bezig is om ijzeren voorwerpen te maken door op het verhitte ijzer te slaan en doen mee aan een sterk op Indiase gebruiken geënt ritueel waarbij de hoorns van de koeien met een rode kleurstof worden ingesmeerd. Er wordt gezongen door vrouwen die prachtig gekleed zijn en omhangen door sieraden synchrone bewegingen uitvoeren. Een mannelijke zanger klaagt tijdens zijn lied tegen twee vrouwen over de eenzaamheid om alleen te moeten slapen.

De karavaan trekt verder. Een ezel wordt getrimd. Ergens in het Oosten wordt binnen gebuikdanst. Een oudere jongen werpt een blik door een raam, een ander speelt op zijn snaarinstrument de melodie mee. De buikdanseres geeft haar kind de borst voor ze verder danst.

De oudere jongen zit aan de Bosporus. Vandaar gaat het met de veerboot naar Istanbul, waar ze bloemen verkopen, schoenen poetsen of optreden met een bruine beer.

In Roemenië zingt een oudere violist in kostuum en een stropdas om over de misdadige Ceausescu. Een man met stokbroden in zijn armen lijkt samen met zijn zoon, terwijl ze brood eten, naar het enorme paleis dat de dictator in Boekarest heeft laten bouwen. De jongen trekt later een wit paard door een dorp met onverharde wegen vol kuilen en plassen. De armoede wordt vergeten door weemoedige liederen rond een houtvuur met stukken vlees in de braadpannen. De accordeon en de grote bas wekken op, slepen mee.

Het paardenspoor verandert in een treinrails. In een coupé zingt men over de wereld die hen haat, wegjaagt, vervloekt, zodat ze altijd verder moeten reizen. Bij de spoorwegstation speelt een Roma orkest. Een jongetje die met zijn moeder op een trein wacht, danst met hen mee. Zijn armzalig munten mag hij houden. De moeder lacht. Een groep die uit de trein komt, wordt met vrolijke muziek onthaald.

De trein passeert een besneeuwd Auschwitz. Een oudere vrouw zingt met een shaggie en een pakje lucifers in haar hand over een wrede Kapo. Langs een stroompje trekt men verder, hout sprokkelend dat wordt gebruikt om boomhutten te maken en daarin een houtvuur te laten branden. Men zit als vogels in de bomen en zingt over de ene rampspoed na de andere.

In Duitsland blaffen de honden als de woonwagens in de zomer door de dorpen trekken. Men stopt om een bad te nemen in de rivier, ook voor de paarden. Men maakt in een weiland manden, oefent acrobatiek, maar wordt verjaagd. Een bestuurder in een Mercedes rijdt naar het nieuwe kamp en wordt hartelijk ontvangen.

Men houdt een processie voor een zwarte madonna. Daarna is er feest. Aan de glazen wijn op tafel te zien en de beelden van Super Mario, is men in Italië, maar het kan ook al Spanje zijn. Daar gebruikt men castagnettes om de flamenco te begeleiden. De jongen van eerder kijkt naar muren die gemetseld worden, waaruit een jammerklacht opklinkt. Buiten de stad maakt zijn moeder een vuur. Je bent een ooievaar, zingt ze.

De film ofwel documentaire is verrassend en zonder uitleg. Het is een antropologisch document. Net als Gadjo Dilo die vier jaar later gemaakt werd, is Latcho Drom een feest om mee te maken. Een blik op een moeilijk maar vrij leven.  

Hier meer op de site van NRC, inclusief een mooi fragment.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten