Recensie: In het café van de verloren jeugd (2008), Patrick Modiano

Bedwelmende roman rond een geheimzinnige jonge vrouw

In het café van de verloren jeugd speelt zich af in Parijs. De adembenemende sfeer van die stad wordt heel mooi getekend. De lezer voelt zich in het centrum neergezet, ruikt het water van de Seine, kijkt vanuit de linkeroever naar de louche overkant, loopt langs boekenstalletjes en wordt verblind door de roze neonlichten op Place Pigalle die het reclame maken voor het mooiste naakt ter wereld.

Hoofdpersoon Louki woonde samen met haar moeder in een appartement. Haar moeder werkte in de Moulin Rouge. Louki zwierf veel over straat. Met vijftien jaar werd ze voor landloperij opgepakt door de politie. Haar moeder haalde haar op van het bureau en zei er niet zoveel van. Louki ontmoette mannen en bezocht cafés als de Condé, waar veel bohemiens kwamen en kwam tenslotte tragisch aan haar eind.

De roman bestaat uit verschillende delen waarin vier personages herinneringen ophalen, om te beginnen een student in de mijnbouw die in café de Condé kwam en door Louki en haar vriend Roland van zijn studiekeuze wordt afgeholpen. Maar dit vernemen we pas als Roland op het eind zijn zegje doet.  

De student vertelt dat iemand uit de groep de namen van het gezelschap van schrijvers en anderen cultuurminaars in een schriftje noteerde. Louki hoorde daar ook bij.

Ene Caisley doet onderzoek naar haar in opdracht van de man met wie zij amper een jaar getrouwd is. Hij was de baas op het kantoor waar ze werkte en wil graag weten waar ze uithangt. Als Caisley daarover inlichtingen heeft ingewonnen, houdt hij die voor zich. De man van Jacqueline Delanque, zoals Louki in werkelijkheid heet, kan de pot op. Hij wil deze interessante vrouw nader leren kennen.  

Louki zelf mengt zich ook in de ontrafeling. Ze vertelt dat ze de jonge Jeanette Gaul ontmoette, met wie ze bevriend raakte en die aan de cocaïne verslaafd bleek te zijn.

Tenslotte is het aan Roland om de geschiedenis van Louki met een terugblik af te ronden. Hij leerde haar kennen tijdens een culturele avondje bij Guy de Vere, een vooraanstaand heerschap. Zelf schrijft Roland over neutrale zones in Parijs. Daarin wonen personen die zich niet willen laten kennen.
Hij zou nog met Louki weg naar Spanje, maar zover komt het niet. De laatste keer dat hij afscheid van haar neemt, heeft hij het gevoel van eeuwige wederkeer, het besef dat alles steeds weer terugkomt.

‘We kwamen uit op de place de l’Eglise, bij de ingang van de metro. En dat was de enige keer in mijn leven – ik kan het nu zeggen omdat ik niets meer te verliezen heb – dat ik het heb gevoeld wat dat eigenlijk is, de Eeuwige Wederkeer.’

Ondanks alle terugblikken op haar leven blijft de vrouw mysterieus. Een eenzaat in een grote stad, maar wel een die in de herinnering van de lezer blijft leven.  

In het café van de verloren jeugd werd vertaald door Maarten Elzinga. Dagblad Trouw bood het eerder deze maand aan aan de lezers van de krant. Een eerste roman in een serie van tien uit de Europese literatuur. Daaronder horen ook Het geheime schrift en Het doppen van bonen, die ik beide al eens besproken heb, al was het beknopt. Komende dagen mijn besprekingen van deze boeken op dit blog.

Eeuwige Wederkeer is een term van Nietzsche. Een boek over hem werd een jaar geleden door Trouw aangeboden in een tiendelige serie over bekende filosofen. Daarmee raken de series elkaar op onverwachte manier.