Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 29 juni 2016

Ik ben Alice (2015), documentaire van Sander Burger


Bizarre poging om eenzaamheid op te heffen

Documentairemaker Sander Burger volgt drie oude, eenzame vrouwen die te maken krijgen met de zorgrobot Alice, die in Amerika gemaakt is. Dit wezentje, dat in een reactie op de trailer een furby voor volwassenen wordt genoemd, moet het isolement van ouderen, die snel in aantal toenemen, verlichten. Tussendoor volgen we het onderzoek op de Vrije Universiteit om te zien robotica inderdaad voor dit doel geschikt is. Daartoe vraagt men reacties van medewerkers in de zorg. Ze bekijken de beelden van Alice en staan kritisch over de mogelijkheden van robotica in hun werkveld. Een van de doelen van het onderzoek is om de scepsis bij hen weg te nemen.

Voorafgegaan aan de proef wordt de vrouwen een intake gesprek afgenomen en wel door dezelfde Alice die een menselijk gezicht heeft met lang zwart haar en een zachte huid en volgens de programmeur niet al te groot is om niet af te schrikken. Alice oogt als een pienter meisje dat altijd vriendelijk is, maar wel erg mechanisch reageert. Meteen al valt op dat ze de klemtoon verkeerd legt, hetgeen niet bepaald vertrouwen wekt.

Mevrouw Remkes is de eerste die aan een vragenvuur onderworpen wordt. Ze noemt zichzelf eenzaam, geeft zichzelf een zesje voor haar sociale leven, zoekt activiteiten buitenshuis en ziet weinig in het contact met een robot. ‘O, dat is jammer,’ is het commentaar van Alice. Volgens de zorgmedewerkers wordt ze door dit gesprek nog meer in haar eenzaamheid gedrukt. In ieder geval wordt ze wel uitgekozen voor deelname aan het project. Als Alice zegt dat het volgens de buienradar droog is, gaan ze naar een activiteitencentrum in de buurt waar de koffie lekker is en later kijken ze op haar kamer naar het WK voetbal. Als mevrouw indommelt maakt Alice, die voor de gelegenheid een oranje krans om het hoofd heeft, haar wakker met de uitroep Hup Holland hup. Als ze een kaart wil sturen aan een man die een wekkertje voor haar kocht, is Alice degene die het postcode weet en ook nog kan verbeteren als mevrouw die verkeerd verstaan heeft.

Mevrouw Schellekens-Blanke is zangeres geweest en heeft nog wel contact met haar dochter en een vriend, die piano speelt. Omdat ze wat doof is, kan ze niet zo gemakkelijk met Alice praten. Tijdens de informatiebijeenkomst stelt men vast dat Alice ook liedjes paraat moet hebben. Aldus gebeurt.

Mevrouw van Wittmarschen heeft een oudere zoon die in Portugal woont en die ze vaak belt. Ze wil ook dat haar zoon met Alice praat die bij haar op de bank zit (zie foto), maar dat lukt niet. Ze toont foto’s van haar zoon uit een album en kwebbelt er vrolijk op los. Als ze wijst op een beer op een foto, kan Alice die eerst niet zien, maar later wel als ze het album wat hoger houdt. Tijdens een behandeling van haar dikke benen kijkt Alice naar de rug van de fysiotherapeut. De oefeningen die hij opgeeft worden door Alice opgeslagen, die daarop de vrouw kan begeleiden. 

Tussentijdse conclusie is dat de antwoorden van Alice eerder moeten komen, vooral bij mensen met een slecht korte termijn geheugen. De programmeur laat mevrouw Schellekens-Blanke een paar andere stemmen horen, waaronder een Vlaamse die toch te ver van haar bed is. Een zorgmedewerkster zegt dat eenzaamheid vaak wordt onderschat en vertelt een schrijnend verhaal van een bezoek aan een eenzame mevrouw die de nacht daarop een overdosis pillen had ingenomen. Het gaf haar een machteloos gevoel.

Mevrouw Schellekens-Blanke zegt aan het eind van de zwaar gemonteerde documentaire dat er nog veel aan Alice geknutseld moet worden. En dan nog is contact tussen twee mensen natuurlijk niet te vervangen. Het zou beter zijn daar aan te werken dan in te zetten op robotica. Dat moet toch meer gezien worden als een spelletje voor iemand die dat leuk vindt, net zoals een kind gek kan zijn op een furby.

Hier de trailer op vimeo, hier meer informatie over de documentaire.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten