Oorlogsfotograaf zoekt zichzelf met portret van getraumatiseerde oudere
Libanees
In De wereld volgens
Monsieur Khiar portretteert oorlogsfotograaf Jeroen Kramer de letterlijk
onzichtbare meneer Khiar die in Beiroet woont. De geheimzinnigheid rond deze
oudere man levert een boeiend portret op. Af en toe stelt documentairemaker
Sjors Swierstra een directe vraag aan Kramer, die we op de voet volgen in zijn
werk rond de persoon Khiar. Zelf ziet hij het als een ontmoeting tussen twee
mannen die dichterbij elkaar komen, maar ook als een verhaal over vernietiging
van het leven. Aan het eind van de documentaire kijkt Khiar naar een verlicht
raam van een appartement waarin een gezin woont en stelt hij zich voor dat hij een
kind is dat zich beschermd weet, ongetwijfeld een wensdroom.
Om te beginnen probeert Kramer zijn hoofdpersoon te duiden.
Hij ziet Khiar als een betere versie van zichzelf, een held die hij nooit kon
zijn, een belezen, slimme man, gek ook en nauwelijks te vangen. Hij trof Khiar
in 2010 in een bar en wilde een foto van hem maken hetgeen door Khiar, een
pseudoniem van een man met een slechte naam in de wijk en iemand die snel boos is,
niet werd toegestaan. Achteraf kon Kramer zich dat indenken. Wat volgt, zegt
hij, zijn conversaties die hij met Khiar voerde.
Om te beginnen kijkt Khiar naar het effect van de
verkeerslichten op de bomen. Kramer fotografeert de in verschillende kleuren
belichte bladeren, waarop Khiar zegt dat Kramer geen kunstenaar is omdat een
kunstenaar reflecteert terwijl hij alleen op een knopje drukt. Hij vraagt zich
of wat Kramer wil en hoort dan dat die, na zijn oorlogservaringen, de poëzie
zoekt in het alledaagse. ‘Ben ik dan zo gewoon?’ vraagt Khiar vervolgens.
Kramer vertelt tegen Swierstra over een foto die hij ooit
maakte van een neergeschoten, stervende man op straat. Hij heeft achteraf spijt
van zijn actie. Hij had de hand van de man moeten vasthouden in plaats van een
plaatje van zijn sterven te maken en daarmee de krantenlezer te bedienen.
Zoiets is niets anders dan infotainment zegt hij. Sinds hij Khiar in zijn hoofd
heeft, praat hij minder en drinkt hij meer.
Hij bezoekt de kleermaker van Khiar die altijd goed gekleed
gaat, hoe warm het ook is. Alleen zijn grijze haren dansen in de wind. Katten
zijn gek op Khiar. Kramer maakt foto’s van ze (zie foto), net als van objecten uit de
woning van Khiar, zoals een foto van zangeres Dalila en een Thorens
platenspeler. Het voert terug naar de tijd in de jaren zestig toen er vrijheid
blijheid heerste in Beiroet. Op een nadere vraag van Kramer over die tijd wil Khiar,
net als over de burgeroorlog, niets zeggen. Hij loopt zelfs boos weg. Kramer denkt
dat het portret het beste lukt als hij zich onderdanig opstelt, maar hij is wel
geïrriteerd over het schieten in de lucht, waarbij neerkomende kogels ook nog
kunnen verwonden.
Hij heeft het idee dat hij te ver gegaan is als hij ontdekt
dat Khiar middelen tegen angst en depressie slikt, die een tegengif tegen de
oorlog worden genoemd. Hij wilde Khiar aanraken en kreeg de kans toen de man in
slaap was gevallen en hij hem naar bed droeg, een breekbaar geval ervaarde hij.
Na een droom waarin hij iemand doodschoot, volgens Khiar zijn straf om zich te
dicht in de nabijheid van een ander te begeven, koopt Kramer ook kalmerende
pillen. Wellicht kan hij door identificatie dichterbij hem komen. Hij wil Khiar
liever niet meer zien, vindt de man onuitstaanbaar. Hij wil zelfs niets meer
weten van een eerdere relatie van Khiar met een vrouw, iets waar Khiar op
zinspeelde. Kramer trekt een net pak aan en bezoekt de opera, waarmee hij
wellicht aangeeft dat de identificatie gelukt is en hij daarmee zijn eigen
trauma’s beter kan verwerken.
Hier
de site van Het uur van de Wolf met meer informatie en een trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten