Een familiepuzzel die door zes personen gelegd wordt
Ondanks of misschien ook wel dankzij de pompeuze, Amerikaans
aandoende naam, vestigt Rebekka W.R Bremmer, na haar romandebuut Eb, de aandacht op zich met De evolutie van een huwelijk. Daarin bewegen
twee gezinnen - verbonden door de broers Bastiaan en Freek, respectievelijk partners
van Masha en Shannon - zich in enkele maanden tijd, vanaf de herfsttijd waarin het
gezin van Freek uit Nieuw Zeeland op bezoek komt bij dat van Bastiaan, de
tegengestelde kant op: de schappelijke Bastiaan en tolerante Masha groeien naar
elkaar toe en Freek en Shannon uit elkaar.
Freek had twintig jaar daarvoor een amoureus contact met
Masha, de vriendin van Bastiaan, maar dat liep op niets uit omdat Freek, die volgens
Masha alles was wat Bastiaan was en niet was, naar Nieuw Zeeland vertrok, met
Shannon trouwde en met haar baby Deirdre kreeg. Twintig jaar later, als de
dochters van Bastiaan en Masha al groot zijn, waagt Freek een nieuwe poging om
Masha in te palmen.
Behalve de inhoud van de roman, die zich in de huidige moderne
tijdgeest afspeelt, is vooral de compositie vernieuwend. Het verhaal wordt in
zeven hoofdstukken verteld, telkens door een van de personen: de vier ouders en
de dochters Molly Bloem en Anna K. In het laatste hoofdstuk worden de losse
draadjes afgewerkt.
Binnen de hoofdstukken schiet het verhaal heen en weer met
kopjes als Vandaag, Morgen, Gisteren, al moet die tijdsaanduiding, anders dan die van de
seizoenen, niet letterlijk genomen worden. De inhoud gaat over gebeurtenissen als
de foto tentoonstelling over Nederlandse emigranten die Freek in het centrum
van Amsterdam organiseert, de komende trouwerij van Bastiaan en Masha, de
tuinwerkzaamheden van Shannon, de verhouding van Molly Bloem met een islamiet
en het huiswerk en het verlangen naar een tussenjaar van Anna Karen in Nieuw
Zeeland. Het geheel krijgt steeds meer de omtrekken van een puzzel die door de
zes personen gelegd wordt. De lezer herkent regelmatig bepaalde frasen die in
een eerder hoofdstuk al geuit zijn. Helaas introduceert Bremmer in het begin
van de roman, vlak voor het overhaaste vertrek van Freek en zijn gezin vanwege
een aardbeving in Nieuw Zeeland, zowat iedereen tegelijk. Het is alsof ze de
lezer test op het vertrouwen in haar, dat ze vervolgens zeker niet beschaamt.
Ook niet omdat een belangrijk onderdeel van de beschouwingen
de literatuur zelf vormt. Bastiaan werkt bij een uitgeverij, Masha doceert
literatuurwetenschap en doet in haar vrije tijd niets anders dan lezen en Molly
Bloem zet hun voorbeeld voort met haar literaire aspiraties. De beschouwingen
over literatuur staan vaak tussen haakjes en zorgen voor verrijking van het
verhaal. Twintig jaar geleden gaf Masha al een Engelse roman mee aan Freek
waarin de toekomst van zijn leven beschreven staat. Dat Anna K. en Shannon niets van boeken moeten hebben, maakt de waarde ervan alleen maar groter.
Bremmer schrijft zeer gedetailleerd over de pont die naar
Amsterdam Noord vaart, de omgeving van Schellingwoude, waar de metalen stoelen
in de eeuwig durende natte Hollandse zomer staan als Freek daar een rondje
hardloopt : ‘Hij liep de bocht om, langs de kerk, langs het cafeetje bij de
sluis, de metalen stoelen die het licht vingen van de lantaarnpaal en glommen
in het duister.’ De auteur zelf blijkt goed op de hoogte van het grootbrengen
van baby’s. De verzorging van de kleine Deirdre wordt beschreven op een manier
die een ouder alweer snel vergeet.
De interne monologen zijn gewoonlijk in spreektaal. Ook de
dialogen mogen er zijn. Soms gaat die onhoorbaar verder terwijl Bremmer reflecteert
over het verleden, waarna het gesprek verder blijkt gegaan te zijn in de tijd. Als
Bastiaan zijn dementerende moeder uit het verzorgingstehuis ophaalt, wenst verpleegster
Aniëla haar na een innerlijke beschouwing van Bastiaan een gezellig dagje toe.
Alles bij elkaar is De
evolutie van een huwelijk een verbluffende familiegeschiedenis die Bremmer
heel geslaagd over veel lijnen en in een rijke taal uiteen rafelt en weer bij elkaar
brengt. De roman is daarmee een aanwinst voor de Nederlandse literatuur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten