Niets doen is beter voor een koningin
De biografie Beatrix. Dwars door alle weerstanden heen kwam tot stand na een verhaal over
haar dat Jutta Chorus in 2005 in NRC publiceerde. Ze ontdekte de mens achter de
functie en ging daarmee verder door vijfenzestig mensen om haar heen te
interviewen, zoals ex-politici en leden van de hofhouding. De biografie gaat
vooral over de tropenjaren 2000 – 2005 toen het populisme opkwam, Beatrix onder
een slecht imago leed, als een boze schoonmoeder werd gezien, de monarchie
bekritiseerd werd, haar man Claus na een ziekte in 2002 en haar ouders in 2004 overleden
en er allerlei affaires uitbraken rond Margarita en Mabel. Beatrix had daardoor
het idee dat ze geen goed meer kon doen en dat ze nooit populair zou worden. Ze
zei dit tijdens de opening van een door haar ingerichte moderne kunst in het
Stedelijk Museum. Volgens Chorus kan een koningin ook beter niets doen. Het
noodlot rond het ongeluk in Apeldoorn, de damschreeuwer en het ongeluk van
Friso leverde haar meer goodwill op.
Wim Brands vraagt Chorus wat haar in 2005 zo interesseerde
aan Beatrix.
Hoe Beatrix zelf oordeelde over die tijd, zegt Chorus, hoe
iemand na al die tegenslagen overeind blijft en wat het koningschap van haar
ouders voor haar betekend heeft. Het laatste element is beantwoord doordat
Beatrix de touwtjes strak in handen nam na de menselijkheid van haar moeder en
de koppigheid van haar vader, die graag de grenzen van het aanvaardbare opzocht.
Na de dood van Bernard voelde ze zich verraden doordat hij in de Volkskrant uit
de school geklapt had. Ze greep in in de Lockheed affaire, reorganiseerde de hofhouding
en stelde, in antwoord op haar moeder die het liefst naast de rode loper liep, protocollen
op die de functie moesten beschermen en bewaken.
Brands memoreert dat Claus wel eens verzuchtte waarom
Beatrix zo perfectionistisch was.
Ze was ambitieus, zegt Chorus, veel meer dan haar zoon en
dat ging ten koste van het familieleven. Beatrix wilde inhoud geven aan het
koningschap, het niet alleen zien als een erfenis maar ook iets wat je moet
verdienen. Dat werd uiteindelijk bevestigd en beloond met een eredoctoraat.
Brands noemt Hella Haase die een portret maakte van de 18
jarige Beatrix, waarin die zei dat ze opzag tegen het koningschap.
Later zei Beatrix dat ze populariteit niet zo belangrijk
vond. Ze hield het persoonlijke voor zichzelf. Ook in de emotioneel zware jaren
bleven haar haren perfect gekapt.
Brands noemt NRC columnist Heldring die Willem Alexander
aanraadt om distantie in acht te nemen.
Ook Chorus vindt het zagen aan de poten van de functie gewaagd.
Het is beter enige afstand te houden. Voorzichtig te zijn met al te persoonlijke
uitspraken. Beatrix heeft daar baat bij gehad. Ze sloot haar koningschap naar drieëndertig
jaar op een goede manier af.
Brands zegt dat het verhaal van Chorus voortgekomen is uit
de moeite van Beatrix met het populisme.
Chorus denkt dat het beter is door te gaan met de monarchie
dan te veel te luisteren naar het volk dat erg grillig kan zijn. Dat laatste
kan leiden tot een glijdende schaal naar beneden. Dan beter dwars door alle
weerstanden heen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten