Arbeid in een communistische wereld, die uit elkaar valt
Russische films blinken vaak uit door een indringende directheid. Dat geldt ook voor Free floating van
Boris Khlebnikov. De film begint al meteen sterk met een lange shot van een bewaker bij
een reusachtige fabriekspoort, die de nietigheid van de mens uitdrukt. Hij zit
daar maar en zit daar maar, tot er een oude bus met arbeiders stopt die door de
poort gaan. Hij bietst sigaretten bij hen. Misschien is hij niet eens een
bewaker maar gewoon iemand die daar in de buurt woont en op deze manier aan
zijn verslavingsmiddel komt.
Free floating
ademt de sfeer van het vervallen communisme. Alles is sjofel en armoedig. Het
leven is geen plezierige onderneming en het werk van slechte kwaliteit, maar
tegelijkertijd is er ook een lichte en soms absurdistische toets.
Hoofdpersoon Ljonja werkt ook in de fabriek. Samen met twee
vrienden ontsnapt hij op een dag de fiets naar een disco in het bos. Terwijl ze
vanaf de buitenkant naar het feestgebouw kijken, worden ze onplezierig
aangesproken door een oudere knaap. Nadat ze hem gebruskeerd hebben, worden ze door
een grote groep jongens gemolesteerd. Later dansen ze wel met meisjes, maar
weinig geïnteresseerd.
De voorman ziet de volgende dag dat Ljonja moe is en zegt
het dat hij maar moet gaan slapen. Terwijl Ljonja languit op de bank ligt,
arriveren er twee zwarte auto’s. De fabriek wordt aan de Amerikanen verkocht en
meteen gesloten. De arbeiders moeten op zoek naar ander werk. De voorman roept
zijn ploeggenoten op de volgende dag, als de andere arbeiders nog hun roes
uitslapen, als eersten bij het arbeidsbureau te zijn.
Ljonja wordt bij het arbeidsbureau aangesproken door een
koopman die op de markt schoenen verkoopt en een assistent zoekt. Samen zetten
ze, net als alle andere kooplieden, een bungalowtent op en smeren een vrouw nieuwe
schoenen aan. De koopman laat de handel daarna aan Ljonja over. Hij is aan het
eind van de dag heel tevreden omdat de jongen een stel moeilijk verkoopbare
schoenen heeft verkocht.
Ljonja zelf is minder tevreden. Hij gaat naar het
arbeidsbureau en vraagt de ambtenares die stug in een boek leest om ander werk.
Zonder op te kijken geeft ze hem een formulier. Hij kan kiezen tussen stucadoor
of schilder en kiest het eerste. Met een volle bus schilders en vrouwen gaat
hij de volgende dag op weg. Hij heeft zijn moeder beloofd dat hij haar geld zal
sturen. Nadat de schilders overgestapt zijn in een andere bus, kijkt Ljonja
rond naar al die etende en slapende vrouwen. Na een plaspauze blijft hij achter
en loopt weer terug naar zijn dorp.
De ambtenares komt met meer mogelijkheden. Ljonja kiest voor
wegenonderhoud en komt bij twee stug rokende mannen die gaten in de weg
dichten. Een reus met een bochel stampt stenen aan in een gat, die door de
ander er met een emmer in gekieperd worden. Ljonja moet van de opzichter, die
het nogal hoog in de bol heeft over zijn bedrijfskunde, met een koevoet de
randen gaten bewerken. Zijn vrienden kijken van een afstandje met een fles bier
en een sigaret smalend toe, maar Ljonja laat zich niet kennen. Zijn collega’s
zijn in de ban van een knappe klasgenote van Ljonja die in de straat woont.
Ljonja en varkentje, zoals ze genoemd wordt, doen nogal kattig en tegelijk
flirterig tegen elkaar (zie foto).
Als Ljonja de opzichter wijst op een verkeerde constructie
van een gebouw en de opzichter hem neerslaat is het over met de liefde tussen
hen. De ambtenares is not amused. Ljonja zou zijn verantwoordelijkheid niet
kennen. Hij komt zijn vroegere voorman tegen, die hem en een stel ploeggenoten in
een aftandse auto meeneemt naar een vervoersbedrijf waar mogelijk werk is, maar
dat blijkt niet het geval. De voorman spiegelt de anderen voor dat ze in de
winter aan het werk gaan. Daar drinken ze alvast een borrel op. Ljonja zwemt
terug door de rivier.
Op het eind staat hij weer bij de rivier waar juist een
schip voor schrootvervoer heeft aangelegd. Ljonja helpt bij een reparatie op de
oever en volgt de mannen het schip op.
Helaas geen trailer gevonden. Boris Khlebnikov (1972) maakte
eerder Roads to Koktebel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten