Van consument naar prosument
Met een programma over de transitie van Nederland, dat de ondertitel
Kiemen van het nieuwe Nederland draagt,
sluit Tegenlicht het seizoen af. Hoofdgast is hoogleraar
transitiekunde Jan Rotmans (zie foto). Hij werkte vijfentwintig jaar geleden al mee aan de
klimaatmodellen van het RIVM. We volgen zijn toespraak tot een volle zaal en
daarnaast horen we hem vertellen vanaf een locatie uitkijkend op de Rotterdamse
haven. Zijn verhaal wordt gelardeerd met voorbeelden op het gebied van de zorg,
de energiebesparing en de stadsontwikkeling Een aantal van deze initiatieven
zijn al eerder in beeld geweest. Het is net alsof Tegenlicht, ook door de wat gelaten
toon van Rotmans, wat vermoeiend afscheid van ons neemt.
Rotmans ontwaart een collectief verzet van onderop tegen
multinationals en overheid. In het nieuwe Nederland neemt de burger de regie
over van grote bedrijven en de overheid. Deze crisis, die eerder een
verandering van een tijdperk is dan een tijdperk van verandering, biedt daartoe
de mogelijkheid. Dat gaat weliswaar gepaard met Verelendung, werkeloosheid, machtsverschuivingen
en strijd, waarin de politiek in een kramp schiet en de mensen een worst voor
houdt, maar gelukkig zijn er kantelaars, friskijkers en dwarsdenkers, die nieuwe
wegen ontsluiten.
Een van die kantelaars is Jos de Blok van Buurtzorg, een netwerkorganisatie op het
gebied van de zorg waarbij de verzorgers de regie dragen en managers ontbreken.
In het land zijn al 150 teams die vanuit het kloppende hart in Almelo worden
aangestuurd. Andere kantelaars zijn dakdekker Peter van Dommele die ingenieuze 4d
gevels ontwikkelde of burger Jeroen maters die een stadspark in Leiden ontwierp.
Volgens Rotmans is de overheid niet onmisbaar, maar moet die
de ontwikkelingen faciliteren en beperkingen op het gebied van regelgeving moet
opheffen. Hij geeft als voorbeeld een gebied in de Rotterdamse haven tussen Noord
en Zuid, waar een regelluwe zone is ontstaan, waar men in samenwerking met RDM
campus op het water kassen, bomen een hockeyveld en in de toekomst ook woningen
bouwt.
Rotmans betreurt het dat Nederland in vergelijking met 25
jaar geleden, toen het voorloper was op het gebied van energie, klimaat en
milieu, inmiddels hard achteruit gekacheld is en onderaan de lijst met vernieuwende
Europese landen bungelt. Duitsland en Engeland doen veel meer op het gebied van
windenergie. Volgens hem zijn twintig windmolenparken in de Noordzee voldoende
om het hele land van energie te voorzien.
Maar volgens Rotmans komt het goed. Straks ontstaat er een
decentrale energievoorziening en is iedereen zijn eigen zelfvoorzienende energieproducent,
zoals Texel Energie al duidelijk maakte. De consument wordt daarmee een
prosument. Voor zorg en sociale zekerheid zijn broodfondsen. Jongeren schakelen
over van bezit naar gebruik. De Amsterdammer Martin Voorzanger heeft met Toogethr een flexibel soort carpoolen
ontwikkeld.
Hier
meer over de uitzending, die over een kwartier op televisie wordt herhaald.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten