De relatie tussen christenen en moslims is vaak gespannen. De
verschillen tussen de godsdiensten zijn groot. Welkom zijn films die de
overeenkomsten benadrukken. In Des Hommes
et des Dieux, dat op werkelijke gebeurtenissen gebaseerd is, lijkt daarvan
sprake.
In de Maghrebijnse bergen woont een groep monniken in het
Atlas klooster nabij een islamitisch dorp. Ze zijn zelfvoorzienend, brengen de
dagen door met werken, in gebed en met Gregoriaanse zang, maar treden ook naar
buiten. De dorpelingen zien hen graag omdat ze de zieken verzorgen en de
bewoners bijstaan als er problemen zijn. Het zijn dan ook hartelijke hard
werkende mannen, de ziekenbroeder Luc met zijn onafscheidelijke muts voorop.
Als hij de hoofdwond van een meisje heeft verzorgd, geeft hij een lief kusje op
haar haren. Op het moment dat in het dorp een jongetje wordt besneden, zijn de
monniken te gast bij de ceremonie. De imam spreekt mooie woorden over de
gelijkwaardigheid van de godsdiensten en hun hemelse gezanten.
Er ontstaat spanning in dit harmonieuze samenleven door het optreden
van extremisten van Jamaa Islamia onder leiding van Ali Fayattia. Als in de
buurt van het klooster een groep Kroatische gastarbeiders door deze
moedjahedien werd gedood, wil het leger het klooster gaan bewaken. Abt Christian
weigert echter het aanbod te aanvaarden. Hij wil geen corrupte Algerijnse overheid
binnen hun vredige muren. Niet alle monniken denken daar hetzelfde over. Er ontstaat
onrust onder hen, maar de abt houdt aan zijn voornemen vast. ’s Avonds houden
ze in ieder geval de poort gesloten.
Tijdens de kerst gebeurt het onvermijdelijke. De
terreurgroep valt binnen met het verzoek of de ziekenbroeder mee kan komen
omdat ze enkele gewonden hebben. De abt geeft daarvoor echter geen toestemming:
Luc is al oud en heeft zijn handen vol aan de verzorging van de locale bevolking.
Hij weigert om dezelfde reden om medicijnen mee te geven. Fayattia lijkt te
aarzelen maar aanvaardt toch de argumenten van de abt. Als hij wegloopt, roept
de abt hem na dat het kerst is. Fayattia komt terug, schudt de abt de hand en
excuseert zich voor de inval.
De andere monniken zijn ongerust. Ze vrezen dat de weigering
van de abt om de fundamentalisten te helpen een oorlogsverklaring inhoudt.
Tijdens een bespreking zegt de een: partir,
c’est fuir, een ander: partir, c’est
mourir un peu. Ze komen er niet uit. De abt stelt een beslissing uit. Hij spreekt met een
oudere monnik die het liefst weg wil (zie foto), al voelde hij zich de laatste
keer toen zijn moeder tachtig werd ook niet thuis in de Franse wereld en
bij zijn familie.
Als de extremisten hun gewonden naar het klooster brengen, verdenkt
de overheid Christian ervan dat hij met de bende heult of in ieder geval te
welwillend voor hen is. Men wijt het extremisme aan de vroegere Franse
overheersing. Broeder Luc raakt uitgeput door alle werk, maar laat zich niet
kennen. De strijd tussen leger en extremisten wordt harder. Met hun gezangen
proberen de monniken de legerhelicopters te overstemmen en weg te jagen.
De film wordt gaandeweg steeds stichtelijker. Eerder waren
er al lange shots van hun gebeden en gezangen, maar als Christian ook nog de
andere broeders zalvend toespreekt wordt het wat erg belerend. Des Hommes en des Dieux zakt weg in bombastisch
geweld met de daarbij horende aanzwellende muziek. Ik herinnerde mij, waarom
weet ik ook niet, de film Kiss of a
spiderwoman (1985), die wat thematiek betreft zoveel interessanter is.
In de aftiteling wordt de dood van de monniken op 21 mei
1996 gememoreerd. Het is nooit duidelijk geworden onder welke omstandigheden ze
hun einde vonden.
Hier
de trailer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten