Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 9 april 2013

Pina (2011), documentaire van Wim Wenders



Fraai eerbetoon aan vernieuwende danseres en regisseuse.

Pina Bausch (1940-2009) leidde vanaf het begin van de jaren zeventig het Tanztheater Wuppertal (TW), een gezelschap die een vernieuwende invloed had op het gebied van dans. Niet de voorgeschreven vormen, maar de emotionele uitdrukking stond voorop. Met krachtige bewegingen, snel afwisselend en onverwacht, werd de erotische spanning tussen de seksen uitgedrukt. Mannen versieren vrouwen of andersom, relaties lukken niet, vrouwen kapseizen en worden door mannen weer recht gezet. Seksualiteit, maar ook vriendschap is onzeker. 

Wim Wenders opent met het fragment waarbij Pina in een grote witte onderbroek met een accordeon om haar schouders een vers voordraagt over de jaargetijden, dat later mimisch door de groep wordt herhaald. Herhaling speelt een belangrijk element in de dansvorm van het TW en ontleent er zeggingskracht aan. Muziek accentueert de beelden.

Wenders maakt er, naar het idee van Pina Bausch dat dans verder gaat waar woorden niet kunnen komen, een sobere documentaire van met des te meer sensuele beelden, soms ingeleid door een danser of danseres. ‘Pina schonk me een uitdrukkingsmiddel,’ zegt de vrouw die in Café Müller (1978) steeds uit de armen van een man valt. Het stuk werd in twee weken gemaakt en is wellicht het meest bekende werk van het TW. Pjna deed mee, maar stond later haar rol af aan een jonge danseres die het moeilijk vond in haar sporen te treden.

Het internationale dansgezelschap vormde een hechte groep, die aangetrokken werd door de geestkracht van Pina. Ze zaten samen in een emotioneel proces. Ze was tegelijk broos en krachtig, zegt een Franse danser. Ze had doordringende ogen, zegt de jongeman die in Café Müller het liefdespaar bij elkaar probeert te brengen, hen als het ware boetseert, hetgeen steeds niet lukt. Na een rampzalige repetitie van Iphigenie (1973) zei Pina tegen de hoofdrolspeler dat hij bang voor haar moest zijn. Een blondine keek tijdens de repetities vaak naar Pina. Ze werkte tweeëntwintig jaar onder haar, langer dan ze onder de hoede was van haar ouders. Ze ziet haar als een radicale onderzoekster die wilde weten wat onze verlangens zijn en waar die vandaan komen. Ze haalde het beste uit je, zegt een Japanse, die heel lang in een hoekje zat en door Pina uit haar schulp gehaald werd. ‘Blijf zoeken,’ raadde Pina haar aan. ‘Dans voor de liefde,’ zei ze tegen een jonge danser die wat in de war was.

De opnamen zijn gemaakt in de danszaal maar ook buiten in Wuppertal, waarbij de karakteristieke kabeltrein boven het riviertje niet ontbreekt. Zand, water en rotsen spelen een belangrijke rol in de werken die zoals in Agua (2001)

Fraai is een fragment waarbij de spelers op een rij achterin het podium zitten en zich om beurten zonder woorden voorstellen, waarbij ze hun tanden laten zien. Later loopt er een fotograaf tussen hen rond die stelletjes fotografeert. Einmal ist kein Mal horen we op de achtergrond. ‘Das ist Kalbsfleisch,’ zegt een vrouw die op spitzen ronddraait op een fabrieksterrein in de stad. ‘Wat is eerlijkheid?’ vraagt een jonge man zich af, die een vrouw probeert te versieren die met een radio in de berm zit. Vollmond (2006) gaat om het plezier in het bewegen, zei Pina tegen een jonge Spaanse danser. Een slanke vrouw die zegt dat haar geest krachtig is en haar lichaam sterk, zien we opeens met hele sterke armen (zie foto). Pas later komt de man die achter haar stond in beeld. We zien Pina af en toe ook zelf, vaak met een onafscheidelijke filtersigaret in de hand. De documentaire eindigt net als in het begin met een lopende rij die dezelfde arm- en handbewegingen maken, maar dit keer buiten. Pina geeft vervolgens nog een toegift en zegt: ‘Dans dans, anders zijn we verloren.’

Deze sobere stijlvolle documentaire was een groot eerbetoon aan een gedreven regisseur die vlak voor de opnamen van de documentaire plotseling overleed. Een fascinerende kijkervaring die rechtstreeks in het hart binnenkomt.  

Hier de trailer, hier de site, hier Pina zelf in Café Müller.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten