Annick Ruyts (zie foto) legde voor Canvas in drie uitzendingen de toestand
van de seksualiteit in België anno 2013 vast. Ze verdiepte zich een jaar lang
in het onderwerp, probeert heden en verleden aan elkaar vast te koppelen, laat leken
en deskundigen aan het woord, wil erg veel tegelijk behandelen, maar landt tenslotte
toch ook weer met haar benen op de grond.
In de eerste, onrustige
aflevering spoedt Ruyts zich van hot naar haar om het landschap van de
seksuele beleving van de Belg in kaart te brengen. Ze documenteert zich, surft
op internet en geeft een nogal oppervlakkig historisch overzicht. In de jaren
zestig was seksualiteit nog een gewichtig gespreksonderwerp op de televisie
tussen deskundigen waarbij een priester niet mocht ontbreken. Net als in
Nederland waren er in België geestelijken die anticonceptie toestonden en
opkwamen voor meer seksuele beleving in het huwelijk. Achteraf is het
wonderlijk dat de kerk zo teruggevallen is in oude stellingen.
Vanaf de jaren zestig is de openheid toegenomen tot hele
expliciete voorlichting aan toe, die veel wordt bekeken volgens de maakster, door
Nederlandse jongeren voor anale en door Belgische jongeren voor orale seks. Vlaamse
meisjes voelen zich ongemakkelijk bij dat soort beelden. Het gaat om de
relatie. De voorlichting mikt wellicht op jongeren die denken dat ze moeten
presteren, die bang zijn om niet te voldoen, al zal zo’n instructiefilm over de
manier om te pijpen weinig helpen, dunkt mij.
Ruyts bezoekt een danscafé waarin vroeger in het geniep
seksuele relaties werden aangegaan, spreekt met een redactrice van het
vrouwenblad Flair, dat een vaste plaats voor relaties en seksualiteit inruimt
met inbegrip van enquêtes en bezoekt een seksshop met een keur aan speeltjes,
die volgens de eigenares de zware plicht van de man om ook nog voor het gerief
van de vrouw te zorgen van diens schouders neemt. Ze ondervraagt een groep
oudere wielrenners naar hun ervaring met Viagra en luistert naar en oudere man
die van slow seks houdt. Een gynaecoloog herhaalt dat Viagra op de markt gebracht
is om er geld mee te verdienen en toont aan dat het menselijk lichaam zelf
koopwaar is geworden in deze maatschappij. Dat blijkt ook uit plastische
chirurgische ingrepen als borstvergroting en vaginaverjonging. Dezelfde
gynaecoloog vreest dat we na alle vroegere taboes rond seksualiteit opnieuw in
een keurslijf terecht zijn gekomen, waarin presteren boven genieten gaat.
De tweede aflevering
gaat over de invloed van internet op onze seksuele beleving. Ruyts moet
opboksen tegen de voetbal op televisie en is blij dat Messi op de reservebank
begint.
Cine Rex is voor de gelegenheid omgebouwd tot Cinema Sex, Daar
worden allerlei films en filmpjes vertoond van oud tot nieuw. Een jonge vrouw
ziet liever suggestie dan vlees. Vrouwen hebben een betere kijk op het
onderwerp. Seks is koopwaar geworden. Vlamingen gingen tot 1979 naar Nederland
om hun seksuele nieuwsgierigheid in seksshops te bevredigen. We zien een hele
file aan het eind van de dag terugkomen bij de grens.
Jan Willem Geerling vertelt dat bij de intrede van de
fotografie meteen al de pornografische afbeelding. A
free ride (1915) is een van de eerste seksfilms. Porno was bedoeld om
mannen in de bordelen op te warmen. Later kwam de porno chique met films als Deep throat, Turks
Fruit en Emanuelle. In 1969 zag België
het eerste bloot op tv, daarna ging het rap verder op video en internet.
Seksuoloog Wim Slabbinek zegt dat de mens anders dan het
dier altijd opgewonden kan worden en dat de seksindustrie een
miljoenenindustrie is. In de zeventiende eeuw was bloot nog vrij normaal, maar daarna
is men zich steeds meer gaan bedekken. Porno is vooral voor de man bedoeld,
want die raakt eerder opgewonden van naakte beelden en toont, net als in
geweldsfilms, de macht van de man over de vrouw, al is dat meer een
nostalgische reflex.
Ruyts spreekt een Vlaamse pornoacteur die in de VS veel geld
verdiende met zijn seksverslaving. Hij schaamt zich niet voor zijn beroep, net
als seksondernemer die interactieve webcamseks aanbiedt. Shenaia, een
webcamgirl vertelt dat ze geen extreme dingen doet als plasseks maar wel haar
vriend Funas bij haar werk betrekt. Seks voor de webcam is voor hem niet veel
anders dan zonder. Shenaia praat met haar klanten ook over andere zaken dan
seks.
Internetporno leidt volgens leden van een boksclub tot
minder respect voor een vrouw, maar trainer bij Sensao Bart de Gryse
relativeert de invloed van online seks en vindt de kwalificatie pornoficatie van de samenleving
overdreven. Desondanks spreekt Ruyts met een jongen die vanaf zijn negende jaar
verslaafd was aan porno. Depressies leidden tot hulp op internet. Bart vindt
sociale controle belangrijk. Zet bijvoorbeeld de computer in de huiskamer.
Ruyts gaat verder met seksuele contacten via internet. Jonge
vrouwen die samen twunchen zien internet als een jachtterrein. Via Facebook
leerde een van hen vijf jaar geleden haar partner kennen. Er zijn ook datingsites
speciaal op seks gericht. Branko is na een vaste relatie op seksueel plezier uit
en via een speciale site gaat dat sneller dan wanneer hij op café gaat.
Daarnaast is er virtueel seksdaten, waarin men chat met seksuele handelingen.
Een man geniet daar meer van dan echte seks. De bij tijd en wijle zeer charmante
Ruyts kijkt ongelovig en vraagt of hij niet liever een echte vrouw vasthoudt. Gleeden
is een site die mensen aanspoort vreemd te gaan. De Franstalige
communicatiemedewerkster vindt discretie belangrijk. Men klopt soms bij Gleeden aan om de eigen relatie op te
peppen. Op de vraag van Ruyts wat zij ervan zou vinden om bedrogen te worden
antwoordt de medewerkster dat ze het liever niet zou willen weten. Een E-cop
zegt dat criminelen vaak mensen afpersen die via de webcam inbellen. Zorg in
ieder geval dat je gezicht niet in beeld komt, raadt hij aan.
Om te voorkomen dat internet de seksuele beleving nadelig
beïnvloedt, raadt socioloog Ben Caudron aan na te denken bij wat je doet.
Facebook is in het leven geroepen om er geld mee te verdienen. Wie zitten er
achter de knoppen van de webcams?
Bloot is volop aanwezig maar jongeren worstelen nog steeds
met hun seksuele gevoelens, zegt een vrouwelijke deelnemer in Cinema Sex aan
het eind van de uitzending die in ieder geval minder onrustig was dan de
eerste.
In de derde en
laatste aflevering gaat het over seksuele taboes, die vroeger door de kerk
werden versterkt. Ruyts praat met een aantal studentes seksuologie om te weten
te komen welke taboes er zijn. Ze gaat in op masturbatie en seks om de seks.
Wat het eerste betreft werd in 1975 door de paus nog tot een zonde gestempeld,
maar is het tegenwoordig een activiteit die men op internet toont, wat het
gezicht betreft tenminste. Seksuoloog Alexander Witjas zegt dat masturbatie vaak
gebruikt wordt om spanning af te reageren en dat het een slechte gewoonte kan
worden. Seks om de seks is voor vrouwen een groter taboe dan voor mannen. Ruyts
kan moeilijk mensen vinden en daarover voor de camera te praten en spreekt
daarom met schrijfster Els de Pauw die onder het pseudoniem Amélie O. over
losse contacten schreef. Volgens Witjas geven mannen meer op over losse
contacten dan vrouwen. Ook over het onderwerp geen zin in seks wil niemand zich
in het openbaar uitspreken. Ruyts vindt tenslotte een 41 jarige vrouw die anoniem
vertelt dat ze nooit zin heeft in seks, maar met haar man een vaste dag heeft
afgesproken, zodat ze zich de andere dagen niet schuldig hoeft te voelen dat ze
geen zin heeft. Volgens seksuoloog Wilfried van Craen hebben tegenwoordig net
zo veel mannen als vrouwen last van dit probleem omdat vrouwen mondiger en
veeleisender zijn geworden. Seks wordt gezien als statussymbool van de gelukte
relatie, maar het wordt moeilijk als het seksuele verlangen afneemt. Het is een
mythe dat alles oplosbaar is. Bij sommige stellen blijft de passie, maar dat is
uitzonderlijk.
Ruyts maakt een uitstapje naar de seksuele beleving van
moslimvrouwen. In een praatgroep worden onderwerpen besproken, waarbij de openhartige
Turkse seksuologe Semiye Tas vaak de vergelijking maakt met koken vanwege de
laagdrempeligheid. Zo zegt ze dat je ook niet altijd samen eet.
Ook schenkt Ruyts aandacht aan bejaardenseks. Op een site
uit Florida wordt die van harte gepraktiseerd en ook in Vlaanderen zijn ouderen
die in het bejaardentehuis verliefd op elkaar geworden zijn, maar wel apart slapen.
Ruyts bezoekt de toneelvoorstelling Bejaarden
en begeerte en hoort dat gevoelens blijven. De oudere Leo weet zich geen
raad met zijn lust om te vrijen en is bang dat hij niet normaal is. De psychologe
van het tehuis, Sara Mathieu, erkent dat men geen visie op het onderwerp heeft
en dat er meer openheid nodig is, bijvoorbeeld over de aanstelling van
sekswerkers. Ruyts spreekt zo’n werkster die namens de organisatie Aditi cliënten bezoekt. Zij vertelt hoe
dat in zijn werk gaat, met een koffietje vooraf en een babbeltje toe. Waarmee
we aan het eind gekomen zijn van de uitzending . Een beetje taboe is volgens
een van de studentes seksuologie niet erg, leuk zelfs.
Hier
meer over seks@canvas.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten