Op de site lezentv.nl
staan interessante en diepgaande interviews met auteurs die pas geleden een
boek gepubliceerd hebben. Een mooi voorbeeld van bovenstaande is de Vlaamse
schrijfster en kunstenares Saskia de Coster van wie onlangs de roman Wij en ik uitkwam. De titel van het
interview met haar door Peter Gielissen luidt Genen als moderne goden.
Wij en ik is een
epische familieroman, spelend in deze tijd in de Vlaamse upper class met hun
ambities en facades. Ze gaan daar niet huppelend door het leven, maar kennen
hun verantwoordelijkheden en leven beheerst. De familie Vandersanden leeft in
een villawijk, waarin een gecondenseerde vorm van welvaart geldt, die in het
Vlaams met verkaveling wordt aangeduid. Grootmoeder is afkomstig uit een
boerenmilieu, kijkt terug op haar verleden en het leven van haar zoon Stefan,
babyboomer en hoofd van een farmaceutisch bedrijf, die te maken krijgt met een
terugslag. Hij zwijgt over een familiedrama, maar kleindochter Sarah die in New
York woont voelt de levenspijn.
Hoe verhoudt men zich tot het verleden? Wat we doen met de
genetische codes die we meekrijgen? Accepteren we ze of verwerpen we ze? Hoe
worden tradities, gedachten doorgegeven? Het zijn een aantal vragen die Saskia opwerpt.
Ze vindt familieverhoudingen intrigerend. Wij zijn baboesjka’s die onze
voorouders in ons dragen. Als we niets doen dan gaan we op dezelfde weg voort,
zoals te zien is in onze partnerkeuze. Door zelf voor een kunstzinnig beroep te
kiezen en geen ingenieur of advocaat te worden, heeft Saskia de wrijving meegemaakt
die daarmee gepaard gaat. Ondanks de last van de genetische code, gelooft ze in
de vrije wil. Ze denkt dat eerder individuen dan massa’s de wereld veranderen.
Voor de laatsten is ze bang. Die vormen een wij
dat zegt dat het leven door moet en staat tegenover het ik dat daar buiten
staat, al vindt Saskia dat laatste niet erg.
Mieke, de vrouw van Stefaan is een controle freak en heeft
een speciale manier om de wereld te rechtvaardigen. Zij kiest voor de veilige
weg, maar ervaart zuurstofgebrek en leegte en gaat vrijwilligerswerk doen op
het gebied van renovatiewerkzaamheden.
Ook de toestand in het hedendaagse Europa komt aan de orde.
Als kind hoorde Saskia van de oliecrisis. Dat was als een stroomstootje dat zei
dat het ooit minder kon worden. Het bedreigde gevoel is toegenomen. We bevinden
ons in een overgangsfase, die onzekerheid te weeg brengt. Verantwoordelijkheid
wordt gemakkelijk afgeschoven.
Wij en ik is geen
politieke roman. Mensen willen niet met politiek bezig zijn. Zelf kijkt Saskia
liever naar de bestaande toestand dan zich bezig te houden met het veranderen
ervan. Schrijvers vervullen ook een opiniërende functie. Wij en ik staat niet los van de maatschappij. Ze leefde zich in in
een rechts milieu en wilde dat zonder clichés beschrijven, zich afvragend hoe
men tot bepaalde manieren van leven komt.
Ze heeft er moeite mee de personen los te laten als het boek
af is. Tijdens het schrijven valt haar eigen leven weg. Het schrijfproces is
een zoektocht, verslavend en vermoeiend. Ze slaapt dan slecht maar het geeft
voldoening vorm te kunnen geven aan hetgeen in haar hoofd zit. Ze maakt schetsen
om voeling te houden met haar personages. Nadat ze de elementen voor de roman
bij elkaar gesprokkeld had, ging ze in New York schrijven. De afstand tot het
onderwerp deed haar goed, maar de terugblik van de oude vrouw leven voldeed
niet. Ze maakte een ander plan. Het verwoorden is belangrijk, zegt ze. Mieke is
geen vuilbek en Sarah leeft in een jongerencultuur.
Het gesprek gaat verder over het verschil tussen Vlaamse en Noord-Nederlandse
literatuur.
Saskia zegt dat de Vlamingen individualisten zijn, maar kan
zich voorstellen dat ze beìnvloed zijn door de minderwaardige positie waaruit
ze zich losmaken.
Hier
meer over de site en het interview met Saskia de Coster.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten