Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 17 februari 2013

Marja Pruis over Als je weg bent, VPRO-Boeken, 17 februari 2013


Tipje opgelicht van een mysterieus Vlaams schrijfster en filosofe

Schrijfster en literatuurcritica Marja Pruis schreef geen biografie over Patricia de Martelaere, die in 2009, net in de vijftig, aan een hersentumor overleed. Het zou haar geen recht doen. Een biografie maakt iemand echt dood, begraaft, terwijl zij wilde laten zien dat het werk van De Martelaere nog steeds veel losmaakt.

De Martelaere was terughoudend op het geobsedeerde af. Pruis sprak met kennissen die wel een en ander vertelden maar niet wilden dat ze hun verhalen openbaarde. Soms deed Pruis dat wel om het werk van De Martelaere te verlevendigen.

Pruis werd geïntrigeerd door de drama’s in haar leven. Zo verdween haar jeugdliefde met wie ze twee kinderen had op een veerboot van Oostende naar Engeland. Pruis vindt het een mooi gegeven, dat spanning wekt. De echo ervan klinkt door in haar werk, waarin de dood een grote rol speelt.

Pruis verdiepte zich in het begin van haar loopbaan, maar kwam niet aan de weet wat de ouders van De Martelaere deden. Ze had een sterke band met haar vader die vroeg overleed. Ze schreef al dagelijks op jonge leeftijd een gedicht en was ook muzikaal begaafd. Op 13-jarige leeftijd debuteerde ze met het kinderboek De koning der wildernis (1971) dat vanuit het perspectief van een leeuw is geschreven en geen meisjesboek is. De welp ziet hoe zijn moeder wordt gevild, belandt in een dierentuin, ontsnapt, leeft in de wildernis tot hij gevangen genomen wordt en zelfmoord pleegt.

Wim Brands zet vraagtekens bij verklaringen van een werk vanuit het leven van een schrijver, zoals gebeurde met Gerrit Achterberg die zijn hospita vermoordde.
Ook Pruis is van mening dat levensfeiten en werk elkaar niet spiegelen. Het verlangen naar de dood is kenmerkend voor het werk van De Martelaere. Pruis heeft eerst essays van De Martelaere gelezen en vervolgens de liefdesroman Het onverwachte antwoord (2004) waarin verschillende vrouwen hun visie geven op één man. Hun verhalen zijn banaal en verheven. Pruis zegt dat De Martelaere zowel ernstig als licht was. Vrienden vertelden haar dat ze grappig uit de hoek kon komen. In een brief aan een van hen schrijft De Martelaere dat het leven opperbest is, maar dat zij zeer gedeprimeerd is.

Brands gebruikt, in verband met haar thematiek, het beeld van een beginnende zwemmer die de kant niet durft los te laten.
Pruis zegt dat De Martelaere kampte met de zinloosheid van het leven en dat ze troost zocht in een absolute terwijl ze tegelijk wist dat ze zoiets niet kon bestaan. Het essayistische werk Een verlangen naar ontroostbaarheid (1993) is een neerslag hiervan. Ze hield niet van schrijven maar wel van geschreven hebben, zoals ze niet hield van leven, maar wel van geleefd hebben.

Studenten van haar aan de universiteit van Leuven waren nog steeds begeesterd over haar. Ze was een soevereine persoonlijkheid. Ze vroeg tijdens een mondeling tentamen niet naar de inhoud van de stof maar naar de verwerking door de kandidaat. Domme studenten vielen zo door de mand.

Ze hield niet van camera’s. Volgens Pruis wilde ze zich door de buitenwereld niet intiem leren kennen.

Hier een pdf van Levensechter dan de echte werkelijkheid van Maaike Meijer, hier Een verlangen naar ontroostbaarheid (1993) in de dbnl.




    

Geen opmerkingen:

Een reactie posten